Στα άδυτα του Παναγίου Τάφου μέσα από μια συναρπαστική έκθεση στο Βυζαντινό Μουσείο

Στα άδυτα του Παναγίου Τάφου μέσα από μια συναρπαστική έκθεση στο Βυζαντινό Μουσείο Facebook Twitter
Οι ψηφιακές εικόνες και τα βίντεο σε ταξιδεύουν κυριολεκτικά στην Ιερουσαλήμ και στα άδυτα του Πανάγιου Τάφου, είναι μια συναρπαστική εμπειρία, ακόμα και αν δεν σε ενδιαφέρει η θεολογική πλευρά αυτών που θα δεις. Στη φωτογραφία άποψη της έκθεσης «Πανάγιος Τάφος: Το μνημείο και το έργο». Φωτο: Νίκος Βαβδινούδης
2

Η έκθεση «Πανάγιος Τάφος: Το μνημείο και το έργο» που γίνεται στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο είναι μια ξεχωριστή έκθεση. Με πρωτοποριακά τρισδιάστατα (και «τετραδιάστατα») βίντεο και κατασκευές παρουσιάζει το έργο συντήρησης και αποκατάστασης του Ιερού Κουβουκλίου του Παναγίου Τάφου στο Ναό της Αναστάσεως στα Ιεροσόλυμα, ένα έργο που ολοκλήρωσε με επιτυχία η ομάδα έμπειρων επιστημόνων του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου μέσα στους εννιά μήνες που είχε στη διάθεσή της.

Οι ψηφιακές εικόνες και τα βίντεο σε ταξιδεύουν κυριολεκτικά στην Ιερουσαλήμ και στα άδυτα του Πανάγιου Τάφου, είναι μια συναρπαστική εμπειρία, ακόμα και αν δεν σε ενδιαφέρει η θεολογική πλευρά αυτών που θα δεις.

Οι επιγραφές και οι τοιχογραφίες με τις μυροφόρες που για πρώτη φορά μπορεί να δει κανείς μετά από αιώνες που ήταν κρυμμένες πίσω από την μαυρίλα του καπνού και ο εντυπωσιακά λιτή εικονογράφηση του θόλου (με τον ήλιο, το φεγγάρι και ένα ουράνιο τόξο) αποκαλύπτονται στο τέλος της περιήγησης, σε μια έκθεση που αποτελείται από δύο μέρη:

Στο πρώτο μέρος παρουσιάζεται η έκθεση του National Geographic Society (NG), όπως έχει διατεθεί στο ΕΜΠ από τον επιμελητή της Έκθεσης και Αρχαιολόγο του National Geographic Society κ. Fredrik Hiebert και την διευθύντρια του μουσείου του National Geographic κα. Kathryn Keane. Στο δεύτερο μέρος παρουσιάζεται το υλικό που συνέλεξε η Διεπιστημονική Ομάδα του ΕΜΠ κατά τη διάρκεια αναστήλωσης και του ανοίγματος του Πανάγιου Τάφου.


Η Διεπιστημονική Ομάδα απαρτίζεται από τους Ομ. Καθ. Εμμ. Κορρέ, Καθ. Α. Γεωργόπουλο, Καθ. K. Σπυράκο και Επικ. Καθ. Χ. Μουζάκη, με επιστημονικά υπεύθυνη την καθ. Α. Μοροπούλου.

Αυτός ο τάφος μιλάει από μόνος του. Είναι συγκλονιστικό μνημείο. Ήξερα τις θρησκευτικές ρήσεις ότι είναι ο ζωοδόχος τάφος του Χριστού, αλλά όταν τον έζησα, με την ενέργεια που αναδίδει, ιδιαίτερα όταν τον ανοίξαμε, ήταν συγκλονιστικός. Αυτό είναι αδιάψευστος μάρτυρας και δεν ήμουν μόνη μου, το ξέρουν όλοι όσοι ήταν εκεί. Υπήρξαν άνθρωποι που βγήκαν έξω κλαίγοντας.


Η κυρία Αντωνία Μοροπούλου, Καθηγήτρια στη Σχολή Χημικών Μηχανικών Ε.Μ.Π. στον τομέα Επιστήμης και Τεχνικής των Υλικών ήταν επιστημονικά υπεύθυνη για την αποκατάσταση του ιερού Κουβουκλίου μας ξενάγησε στην έκθεση και μας μίλησε για την μοναδική εμπειρία που έζησε κατά την διαδικασία αναστήλωσης και συντήρησης του Πανάγιου Τάφου, από κάθε άποψη.

«Αυτή η έκθεση λειτουργεί σε όλες τις διαστάσεις, δίνει στον τρισδιάστατο χώρο με την προηγμένη τεχνολογία την αίσθηση ότι είσαι μέσα, δίνει την αίσθηση ότι ταξιδεύεις στον χρόνο αλλά δίνει και τις μεγάλες διαστάσεις της τεχνολογίας του έργου και των αξιών αυτού του μνημείου, της ανάστασης, της προσκύνησης από όλους, ανεξαρτήτως πεποιθήσεων.

»Αυτό το αισθάνεσαι όπως το αισθανόμασταν και στην Ιερουσαλήμ, και παρόλο που στο Βερολίνο πριν από δύο μήνες, σε μία μεγάλη ευρωπαϊκή συνάντηση για τις προηγμένες ψηφιακές τεχνολογίες και τα διαδραστικά μουσεία, υπήρχε ένας έντονος σκεπτικισμός κατά πόσο δημιουργούν συναισθήματα οι τεχνολογικές αναπαραστάσεις, μπορώ να πω από την εμπειρία και των εγκαινίων αλλά και των ανθρώπων που είδαν την έκθεση μέχρι τώρα, ότι αυτή η έκθεση γεννάει συναισθήματα.


»Είναι ένα πολύ μεγάλο ταξίδι στο χρόνο, στο χώρο και στο έργο που έγινε. Είδαμε πράγματα που δεν είχε δει κανείς ζωντανός, ο Πανάγιος Τάφος είχε να ανοιχτεί τουλάχιστον πέντε αιώνες, και είμαστε οι πρώτοι που χρησιμοποιήσαμε τις νέες τεχνολογίες, υψηλές μετρητικές τεχνολογίες, για να μπορέσουμε να διαγνώσουμε την ιστορία του και τη μορφολογία του.


»Το έργο παραδόθηκε στις 22 Μαρτίου του 2017, με την τελετή της ολοκλήρωσης. Ήταν μία πραγματική στιγμή, δεν ήταν συμβολική, το παραδώσαμε το έργο».

Στα άδυτα του Παναγίου Τάφου μέσα από μια συναρπαστική έκθεση στο Βυζαντινό Μουσείο Facebook Twitter
Η κυρία Αντωνία Μοροπούλου, Καθηγήτρια στη Σχολή Χημικών Μηχανικών Ε.Μ.Π. στον τομέα Επιστήμης και Τεχνικής των Υλικών ήταν επιστημονικά υπεύθυνη για την αποκατάσταση του ιερού Κουβουκλίου. Φωτο: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO


— Ήταν δική σας πρόταση ή σας ανατέθηκε;

Αυτό το έργο ήταν πρωτοβουλία και πρόσκληση από το Ελληνορθόδοξο Πατριαρχείο Ιεροσολύμων, από τον Θεόφιλο τον τρίτο σε μένα και στην διεπιστημονική ομάδα του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου. Ήταν μία πολύ μεγάλη πρόκληση, από κάθε άποψη.

Τεχνική πρόκληση, γιατί υπήρχαν συσσωρευμένα πάρα πολλά προβλήματα, πολιτική πρόκληση γιατί έπρεπε να μπορούμε να είμαστε αποτελεσματικοί στην ανοιχτή πόλη της Ιερουσαλήμ με δύο λαούς, δύο κράτη και τρεις θρησκείες, πολιτιστική πρόκληση γιατί οι τρεις χριστιανικές κοινότητες συνυπήρχαν μέσα σε εκατομμύρια προσκυνητών Ιουδαίων, Χριστιανών, Μουσουλμάνων, πιστών και απίστων, γιατί τον τάφο του Χριστού τον προσκυνούν ανεξαρτήτως θρησκείας και πεποιθήσεως, όλος ο κόσμος.

Και, βέβαια, υπήρχε και η μεγάλη πίεση να κάνουμε το έργο ενώ επροσκυνήτο ο Πανάγιος Τάφος, που σημαίνει ότι τα έργα γίνονταν μόνο τη νύχτα, κι ενώ γίνονταν οι λειτουργίες από όλες τις κοινότητες. Και μέσα και έξω.

Η προσκύνηση σταμάτησε μόνο 60 ώρες, τις 60 ώρες που ανοίξαμε τον Πανάγιο Τάφο. Και ταυτόχρονα έπρεπε να έχουμε επιστημονική υποστήριξη, έπρεπε ταυτόχρονα ό,τι βρίσκεις να το τεκμηριώνεις για να μείνει, να ερευνάς και να αποτιμάς αυτά που κάνεις, για να δεις πώς να συνεχίσεις.

Η υγρασία που βρήκαμε να ανέρχεται συνεχώς ήταν ένα καινούργιο πρόβλημα και δεν μας είχαν επιτρέψει πριν να επισκεφτούμε τον υπόγειο χώρο, παρόλο που το ζητήσαμε. Εκτός από δομικά ακέραιο το ιερό κουβούκλιο παραδώσαμε και τη μελέτη που θα διασφαλίσει την αειφορία του έργου.


— Η δικιά σας σχέση με τον Θεό ποια είναι;

Όπως κάθε Έλληνας έχω πολύ βαθιά μέσα μου τις παραδόσεις. Η ανάσταση είναι ένα πολύ μεγάλο μήνυμα για όλους μας. Η άνοιξη, η ανάσταση, αλλά και η κοινωνική εκγρήγορση στην οποία πιστεύω και η συμμετοχή για την οποία έχω αγωνιστεί, για μένα δεν έρχεται σε καμία αντιπαράθεση με όλα αυτά, με την πίστη. Δηλαδή, όταν βγήκα από το ΕΑΤ ΕΣΑ το 1974, μετά το Πολυτεχνείο, πήγα στην ανάσταση, παρόλο που ήταν εκεί ο στρατιωτικός διοικητής.

Αυτά είναι βαθιά συναισθήματα, παραδόσεις και αξίες μέσα μας που δεν μπορείς να τις παραβλέπεις. Και πρέπει να πω ότι μπροστά στον Πανάγιο Τάφο αποκαλύπτεσαι, είσαι ενώπιος ενωπίω, και την συγκλονιστική στιγμή που τον ανοίξαμε και το National Geographic μάζεψε νοερά μπροστά στον Πανάγιο Τάφο δύο δισεκατομμύρια ανθρώπους, σε real time, και το αισθανόμασταν αυτό και το ακούγαμε, ακόμη και εκείνη τη στιγμή που ήταν όλη η ανθρωπότητα μπροστά στον πανάγιο τάφο, είχαμε αδιατάραχτα την αίσθηση της αποκάλυψης, της προσωπικής αποκάλυψης μπροστά σε αυτό το μοναδικό μνημείο.

Αυτός ο τάφος έχει μια ενέργειά που τη νιώθεις, είναι ζωντανός. Την ένιωσα μπαίνοντας στον χώρο και την δήλωσα σε όλα τα μέσα τότε, δεν είναι μυστικό. Και η έκθεση δίνει μια ευκαιρία να ανακαλύψει κανείς τα μυστήρια του Παναγίου Τάφου που δεν τα ξέραμε αλλά τα αποκαλύψαμε, αλλά να ανακαλύψει και όλη αυτή τη γοητεία την οποία ασκεί, και που είναι πάνω απ' όλα θεωρώ.

 

Βίντεο του National Geographic από το άνοιγμα του Πανάγιου Τάφου.

 

— Το National Geographic πώς ασχολήθηκε;

Ενδιαφέρθηκε μόνο του, ήρθαν στην Ιερουσαλήμ και τους προτείναμε να έχουν αποκλειστικότητα στο άνοιγμα του Παναγίου Τάφου, γιατί ήταν κάτι που δεν μπορούσε να συμβεί με όλα τα μέσα σε τόσο μεγάλη κλίμακα, και πραγματικά ήταν στο ύψος των περιστάσεων.

Δηλαδή, τα δύο δισεκατομμύρια άνθρωποι σε πραγματικό χρόνο που προσήλθαν στον Πανάγιο Τάφο, σήμαιναν πάρα πολλά για το έργο, γιατί με αυτή τη συμμετοχή της κοινωνίας διασφαλίστηκε και η ολοκλήρωση του έργου.


— Είναι ιστορικά τεκμηριωμένο είναι ότι αυτός είναι ο τάφος του Χριστού;

Σύμφωνα με τα αρχαία κείμενα τόσο ο Γολγοθάς, όσο και ο Τάφος του Ιωσήφ από την Αριμαθαία, όπου είχε ταφεί ο Χριστός, ήταν ακριβώς έξω από τα τείχη της Ιερουσαλήμ. Όταν αργότερα τα τείχη της πόλεως επεκτάθηκαν, τα σημεία αυτά βρέθηκαν εντός των τειχών, όπου και ανεγέρθη ο Ναός της Αναστάσεως.

Απ' την άλλη μεριά, υπάρχουν ιστορικές περιγραφές δημοσιευμένων αρχαιολογικών αναπαραστάσεων που δείχνουν ότι ο τάφος ήταν ένα κομμάτι ενός συνόλου λαξευμένων τάφων.

Εμείς αυτούς τους βρήκαμε και τους τεκμηριώσαμε γεωμετρικά και τεχνολογικά κάτω από τον υπόγειο χώρο της Ροτούντας και τους συγκρίναμε με τις ανασκαφές του Κόρμπο. Αυτά είναι δεδομένα που έχουμε δώσει στην εφορία αρχαιοτήτων του Ισραήλ και στη διεθνή αρχαιολογική κοινότητα.

Όσο ήμασταν εκεί έγιναν δύο διεθνή συνέδρια στην Ιερουσαλήμ και παρουσιάσαμε όσα βρήκαμε, τα παρουσιάσαμε και στην αρχαιολογική σχολή της Οξφόρδης, και βέβαια μπορεί να τα μελετήσει και να σχολιάσει οποιοσδήποτε. Ο τάφος έκλεισε, το έργο παραδόθηκε, αλλά η έρευνα συνεχίζεται και αυτή τη στιγμή είναι μία έρευνα που διατέμνει όλες τις επιστήμες, όχι μόνο τις τεχνικές επιστήμες.

Στα άδυτα του Παναγίου Τάφου μέσα από μια συναρπαστική έκθεση στο Βυζαντινό Μουσείο Facebook Twitter
«Αυτή η έκθεση λειτουργεί σε όλες τις διαστάσεις, δίνει στον τρισδιάστατο χώρο με την προηγμένη τεχνολογία την αίσθηση ότι είσαι μέσα, δίνει την αίσθηση ότι ταξιδεύεις στον χρόνο αλλά δίνει και τις μεγάλες διαστάσεις της τεχνολογίας του έργου και των αξιών αυτού του μνημείου, της ανάστασης, της προσκύνησης από όλους, ανεξαρτήτως πεποιθήσεων. Άποψη της έκθεσης «Πανάγιος Τάφος: Το μνημείο και το έργο» που γίνεται στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο. Φωτο: Νίκος Βαβδινούδης


— Διάβασα ότι στο σημείο που χτίστηκε από τον Μέγα Κωνσταντίνο ο Πανάγιος Τάφος υπήρχε ένα αρχαίο ιερό της Αφροδίτης...

Ο Αδριανός έχτισε το 135 μ.Χ. το ναό αυτό πάνω από τον Πανάγιο Τάφο. Πολλοί λένε ότι μπορεί να το έκανε για να κρύψει τον Πανάγιο Τάφο κάτω από την παγανιστική λατρεία και τα σύμβολά της, δηλαδή στην πράξη τον προστάτεψε.

Ο Μεγάλος Κωνσταντίνος, ανασκάπτοντας κάτω από τον ναό του Αδριανού βρήκε τον Πανάγιο Τάφο και τον ανέδειξε και αυτό το πιστοποιήσαμε εμείς επιστημονικά. Από το Figaro με ρώτησαν αν κάναμε τεστ DNA, και τους είπα τι DNA να κάνεις, τι να συγκρίνεις; Έτσι κι αλλιώς δεν ήταν αυτό το αντικείμενό μας, για άλλο λόγο είχαμε πάει.


— Είναι η πίστη η μεγαλύτερη τεκμηρίωση;

Αυτός ο τάφος μιλάει από μόνος του. Είναι συγκλονιστικό μνημείο. Ήξερα τις θρησκευτικές ρήσεις ότι είναι ο ζωοδόχος τάφος του Χριστού, αλλά όταν τον έζησα, με την ενέργεια που αναδίδει, ιδιαίτερα όταν τον ανοίξαμε, ήταν συγκλονιστικός. Αυτό είναι αδιάψευστος μάρτυρας και δεν ήμουν μόνη μου, το ξέρουν όλοι όσοι ήταν εκεί. Υπήρξαν άνθρωποι που βγήκαν έξω κλαίγοντας.

— Τι βρήκατε όταν τον ανοίξατε;

Η πρώτη εικόνα που είδαμε τραβώντας την μαρμάρινη πλάκα ήταν κάποια αδρανή, τα οποία κατάλαβα ως μηχανικός ότι τα είχαν βάλει αυτοί που την τοποθέτησαν για να μην κάτσει. Να την κρατάνε, γιατί είχε ένα βύθισμα.

Ζητήσαμε την έγκριση των τριών προκαθημένων και μεταφέραμε τα αδρανή για να μπορέσουμε να τα μελετήσουμε. Αυτό που δείχνει το βίντεο στην έκθεση είναι αφού μεταφέρθηκαν τα αδρανή. Πολλοί ρώτησαν αν υπήρχαν σκελετοί ή άλλα υπολείμματα, δεν υπήρχε τίποτα. Τάφος κενός. Κι αυτό ήταν το λογικό.

Στα άδυτα του Παναγίου Τάφου μέσα από μια συναρπαστική έκθεση στο Βυζαντινό Μουσείο Facebook Twitter
«Το έργο ήταν πρωτοβουλία και πρόσκληση από το Ελληνορθόδοξο Πατριαρχείο Ιεροσολύμων, από τον Θεόφιλο τον τρίτο σε μένα και στην διεπιστημονική ομάδα του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου. Ήταν μία πολύ μεγάλη πρόκληση, από κάθε άποψη». Στη φωτογραφία άποψη της έκθεσης «Πανάγιος Τάφος: Το μνημείο και το έργο». Φωτο: Νίκος Βαβδινούδης


— Πόσα χρόνια είχε να ανοίξει ο τάφος;

Υπάρχουν ιστορικές μαρτυρίες στην διάρκεια της αναστήλωσης από τον Κουστωδό του Τάγματος των Φραγκίσκων Μπονιφάτσιο της Ραγκούζα την εποχή της Αναγέννησης το 1550, αλλά και μαρτυρίες προσκυνητών του 1345 στις εκδόσεις της Οξφόρδης, που παρουσιάζουν την διπλή πλάκα την οποία τραβήξαμε και λένε ότι την είδαν τότε.

Εάν λάβουμε υπόψη ότι το 1244 οι Μαμελούκοι βεβήλωσαν τον Πανάγιο Τάφο, επειδή μαρτυρίες για αυτή την πλάκα δεν έχουμε πιο πριν, θεωρείται ότι τοποθετήθηκε το 1345, ή κάποια στιγμή πριν το 1345 και μετά το 1244. Τουλάχιστον πριν από πέντε αιώνες, ίσως όμως και εφτά.

Εμείς είχαμε τη μοναδική εμπειρία σε μία εποχή που η τεχνολογία δίνει εξαιρετικές δυνατότητες να τον ερευνήσουμε. Δεν ξέρω πότε θα ξανανοίξει, τι άλλες τεχνολογίες θα υπάρχουν τότε και τι άλλο θα βρούνε, αλλά αυτά που βρήκαμε νομίζω ότι είναι δεδομένα που μπορούν να απασχολήσουν την έρευνα για πάρα πολλά χρόνια. Δεν είναι κάτι που τελειώνει εδώ.

Ετοιμάζω ένα παγκόσμιο συνέδριο που θα γίνει τον Οκτώβριο εδώ, για την καινοτομία στην προστασία μνημείων, την ψηφιακή τεχνολογία, και την ευρύτερη έννοια της επιστημονικότητας. Γιατί απ' ό,τι φαίνεται αυτή η μεθοδολογία την οποία εφαρμόσαμε δημιουργεί καινούργιους ορίζοντες στην προστασία των μνημείων και αυτό υπογράμμισε και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, οι τρεις διευθύνσεις, της Έρευνας, Ανάπτυξης Ψηφιακής Τεχνολογίας και Διασύνδεσης, Παιδείας και Πολιτισμού.

Και δεδομένου ότι το 2018 είναι το έτος που αφιέρωσε η Ευρώπη στην πολιτιστική κληρονομιά, με κάλεσαν και παρουσίασα το έργο στο συνέδριο που έκαναν το Μάρτιο.

Θέλουμε να συζητήσουμε με την παγκόσμια κοινότητα τα συμπεράσματα που βγάλαμε, τα επιστημονικά, και να βγάλουμε μαζί τους συμπεράσματα για το ποιες θα είναι οι νέες κατευθύνσεις της έρευνας και της εφαρμογής για την προστασία των μνημείων. Έτσι ώστε να μπορούμε να πούμε ότι το μεγάλο αυτό έργο συνέβαλε όχι μόνο στην προστασία και ανάδειξη των αξιών του Παναγίου Τάφου, αλλά για την προστασία και ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς της ανθρωπότητας γενικότερα.

Επίσης, η έκθεση για τον Πανάγιο Τάφο θα ταξιδέψει. Ξεκίνησε στις 15 Νοεμβρίου στην Ουάσινγκτον, στο μουσείο του National Geographic, σε μια πιο στενή έκδοση, μετά από δω θα πάει στην Κύπρο, και έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον η Σερβία, η Ρουμανία, η Ρωσία, η Ιταλία.


Να πω πριν κλείσουμε ότι το έργο ολοκληρώθηκε από μία κατεξοχήν ελληνική ομάδα που δούλεψε με την ψυχή της. Μέρα, νύχτα, αντιμετωπίζοντας τρομακτικά προβλήματα, κι ολοκληρώθηκε ως μια συλλογική προσπάθεια. Και το ιδιο ισχύει και για την έκθεση. Όλοι έκαναν έναν άθλο.

Στα άδυτα του Παναγίου Τάφου μέσα από μια συναρπαστική έκθεση στο Βυζαντινό Μουσείο Facebook Twitter
«Εμείς είχαμε τη μοναδική εμπειρία σε μία εποχή που η τεχνολογία δίνει εξαιρετικές δυνατότητες να τον ερευνήσουμε. Δεν ξέρω πότε θα ξανανοίξει, τι άλλες τεχνολογίες θα υπάρχουν τότε και τι άλλο θα βρούνε, αλλά αυτά που βρήκαμε νομίζω ότι είναι δεδομένα που μπορούν να απασχολήσουν την έρευνα για πάρα πολλά χρόνια. Δεν είναι κάτι που τελειώνει εδώ». Άποψη της έκθεσης «Πανάγιος Τάφος: Το μνημείο και το έργο» που γίνεται στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο. Φωτο: Νίκος Βαβδινούδης
Στα άδυτα του Παναγίου Τάφου μέσα από μια συναρπαστική έκθεση στο Βυζαντινό Μουσείο Facebook Twitter
Άποψη της έκθεσης «Πανάγιος Τάφος: Το μνημείο και το έργο» που γίνεται στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο. Φωτο: Νίκος Βαβδινούδης
Στα άδυτα του Παναγίου Τάφου μέσα από μια συναρπαστική έκθεση στο Βυζαντινό Μουσείο Facebook Twitter
Άποψη της έκθεσης «Πανάγιος Τάφος: Το μνημείο και το έργο» που γίνεται στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο. Φωτο: Νίκος Βαβδινούδης
Στα άδυτα του Παναγίου Τάφου μέσα από μια συναρπαστική έκθεση στο Βυζαντινό Μουσείο Facebook Twitter
Άποψη της έκθεσης «Πανάγιος Τάφος: Το μνημείο και το έργο» που γίνεται στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο. Φωτο: Νίκος Βαβδινούδης
Στα άδυτα του Παναγίου Τάφου μέσα από μια συναρπαστική έκθεση στο Βυζαντινό Μουσείο Facebook Twitter
Άποψη της έκθεσης «Πανάγιος Τάφος: Το μνημείο και το έργο» που γίνεται στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο. Φωτο: Νίκος Βαβδινούδης
Στα άδυτα του Παναγίου Τάφου μέσα από μια συναρπαστική έκθεση στο Βυζαντινό Μουσείο Facebook Twitter
Άποψη της έκθεσης «Πανάγιος Τάφος: Το μνημείο και το έργο» που γίνεται στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο. Φωτο: Νίκος Βαβδινούδης


Info:

Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο (Βασ. Σοφίας 22)

Μέχρι τις 30/9

Ώρες λειτουργίας: Τρ.-Κυρ. 8:00-20:00, Δευ. 12:00-20:00.

Τα εισιτήρια ξεκινούν από 5 ευρώ, ενώ παιδιά κάτω των 18 δικαιούνται δωρεάν είσοδο. 


Η έκθεση διοργανώνεται με την υποστήριξη και τον συντονισμό του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού (ΥΠΠΟΑ), του Υπουργείου Ψηφιακής Πολιτικής, Τηλεπικοινωνιών και Ενημέρωσης και του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείο (ΕΜΠ) ενώ βρίσκεται υπό από την αιγίδα του Προέδρου της Δημοκρατίας. Διοργανώνεται με την αρωγή της Βουλής των Ελλήνων και τις ευλογίες του Αρχιεπισκόπου κ.κ Ιερώνυμου Β΄ και της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος.

Αρχαιολογία & Ιστορία
2

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Η Google παρουσιάζει λεπτομερή 3D μοντέλα μνημείων παγκόσμιας κληρονομιάς που κινδυνεύουν

Αρχαιολογία & Ιστορία / Η Google παρουσιάζει λεπτομερή 3D μοντέλα μνημείων παγκόσμιας κληρονομιάς που κινδυνεύουν

Το «Open Heritage» έχει ψηφιοποιήσει περισσότερα από 25 μνημεία σε όλο τον κόσμο, σηματοδοτώντας έτσι την αρχή ενός σημαντικότατου κεφαλαίου στην ψηφιακή αρχαιολογία.
THE LIFO TEAM

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Τι σήμαινε να είσαι ασθενής στο Αιγινήτειο στις αρχές του 20ου αιώνα;

Ιστορία μιας πόλης / Τι σήμαινε να είσαι ασθενής στο Αιγινήτειο στις αρχές του 20ού αιώνα;

Χάρη σε ένα κληροδότημα, ιδρύεται στις αρχές του 20ου αιώνα επί της Λεωφόρου Βασιλίσσης Σοφίας ένα νοσοκομείο το οποίο στεγάζει την έδρα της Νευροψυχιατρικής του ΕΚΠΑ. Ένα νοσοκομείο του οποίου η σχέση με το Πανεπιστήμιο Αθηνών αλλά και με τις κοινωνικές μεταβολές στην πόλη και στη χώρα είναι άρρηκτες. Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά για την ιστορία του Αιγινητείου με την ιστορικό Δέσπω Κριτσωτάκη.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Αθηναϊκή οπερέτα: Ευρωπαϊκός αέρας και η μοντέρνα ζωή των αστών του Mεσοπολέμου

Ιστορία μιας πόλης / Αθηναϊκή οπερέτα: Ευρωπαϊκός αέρας στη ζωή των αστών του Mεσοπολέμου

Η οπερέτα στην Αθήνα ανθίζει και εξελίσσεται εν μέσω μεγάλων ιστορικών γεγονότων: Βαλκανικοί πόλεμοι, εθνικός διχασμός και αργότερα η Μικρασιατική Καταστροφή. Ήταν η οπερέτα μια διέξοδος για τους Αθηναίους της εποχής; Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με τον Αλέξανδρο Ευκλείδη για την ιστορία και τους μεγάλους σταθμούς της αθηναϊκής οπερέτας.
THE LIFO TEAM
Κωνσταντίνος Δοξιάδης: Ο πρωτοπόρος πολεοδόμος και η έρευνα του για τους κατοίκους της Αθήνας

Ιστορία μιας πόλης / Κωνσταντίνος Δοξιάδης: Ο πρωτοπόρος πολεοδόμος της Αθήνας

Πρωτοπορία, όραμα, κοσμοπολιτισμός: Τα υλικά με τα οποία ήταν φτιαγμένος ο Κωνσταντίνος Δοξιάδης. Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με την Μαριάννα Χαριτωνίδου για την δράση, την έρευνά του για τους κατοίκους της Αθήνας, την παρακαταθήκη του στην πόλη.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Ο διαβόητος αρχαιοκάπηλος Ρόμπιν Σάιμς και ο ελληνικός του σύνδεσμος

Ρεπορτάζ / Ο διαβόητος αρχαιοκάπηλος Ρόμπιν Σάιμς και ο ελληνικός του σύνδεσμος

Ποιος είναι ο διαβόητος Βρετανός λαθρέμπορος από την εταιρεία του οποίου ανακτήθηκαν πρόσφατα εκατοντάδες αρχαιότητες μετά από μακροχρόνια διεκδίκηση από το ελληνικό Δημόσιο;
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Σχέδια για τις Απόκριες του 1933 και τα έθιμα της Παλιάς Αθήνας

Αρχαιολογία & Ιστορία / «Οι παληές αθηναϊκές Απόκρηες»: Πώς γιορτάζονταν πριν έναν αιώνα;

Μια σειρά από σχέδια που δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό «Παναθήναια» σχετικά με τις Απόκριες και άρθρα από το περιοδικό «Μπουκέτο» για τα αποκριάτικα έθιμα της παλιάς Αθήνας.
ΜΙΧΑΛΗΣ ΓΕΛΑΣΑΚΗΣ
Γίγαντες, Τρίτωνες και ένα ανάκτορο στην Αθήνα

Ιστορία μιας πόλης / Γίγαντες, Τρίτωνες και ένα ανάκτορο στην Αθήνα

Πού μπορούμε να δούμε το Ανάκτορο των Γιγάντων σε μια βόλτα μας στο κέντρο της πόλης και τι συμβολίζουν τα γλυπτά που υπάρχουν στο πρόπυλο; Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με τον αρχαιολόγο Γιάννη Θεοχάρη.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
ΠΕΑΝ: Όταν ανατινάχτηκαν τα γραφεία της φιλοναζιστικής ΕΣΠΟ στην οδό Γλάδστωνος

Ιστορία μιας πόλης / ΠΕΑΝ: Όταν ανατινάχτηκαν τα γραφεία της φιλοναζιστικής ΕΣΠΟ στην οδό Γλάδστωνος

Ποια ήταν η ολιγομελής ομάδα ΠΕΑΝ που έμεινε στην ιστορία για τις ριψοκίνδυνες δράσεις της ενάντια στους Ναζί; Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με τον Ευάνθη Χατζηβασιλείου για την Πανελλήνιο Ένωση Αγωνιζομένων Νέων.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Χαιρώνεια: Η μάχη που γέννησε τον σύγχρονο άνθρωπο

Ιστορία μιας πόλης / Χαιρώνεια: Η μάχη που γέννησε τον σύγχρονο άνθρωπο

Στις 2 Αυγούστου του 338 π.Χ. ο Φίλιππος Β’ οδηγεί τους Μακεδόνες σε μία μάχη η έκβαση της οποίας θα αλλάξει τον κόσμο. Τι σήμανε για τη Μακεδονία, την Αθήνα και τον ελλαδικό χώρο η Μάχη της Χαιρώνειας; Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με τον Παναγιώτη Ιωσήφ, συνεπιμελητή της έκθεσης που έχει ως θέμα την ιστορική μάχη και τρέχει αυτό το διάστημα στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Ανέκδοτες και σπάνιες εικόνες από την κατασκευή του Ηλεκτρικού στην Ομόνοια (πριν έναν αιώνα)

Αρχαιολογία & Ιστορία / Ανέκδοτες και σπάνιες εικόνες από την κατασκευή του Ηλεκτρικού στην Ομόνοια, πριν από έναν αιώνα

Η LiFO, σε συνεργασία με τα Γενικά Αρχεία του Κράτους, θα παρουσιάσει μια σειρά από ανέκδοτα και σπάνια ντοκουμέντα για διάφορα θέματα από τη λαμπρή, ή και όχι τόσο, ιστορία του τόπου μας. Ξεκινάμε με τον ιστορικό σταθμό του Ηλεκτρικού στην Ομόνοια, που δεν ήταν πάντοτε υπόγειος.
ΜΙΧΑΛΗΣ ΓΕΛΑΣΑΚΗΣ
Όταν ανέβηκε στην Αθήνα η οπερέτα «Χασίς»

Ιστορία μιας πόλης / Όταν ανέβηκε στην Αθήνα η οπερέτα «Χασίς»

Ποιοι κάνουν χρήση ναρκωτικών στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ου αιώνα στην Ελλάδα και ποιο είναι το κοινωνικό αποτύπωμα των ναρκωτικών στην Αθήνα της εποχής; Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με τον ιστορικό και ερευνητή Κωστή Γκοτσίνα.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Πώς ζούσαν οι Ρωμαίοι στρατιώτες; Η καθημερινή ζωή των ανθρώπων πίσω απ’ την πολεμική μηχανή

Αρχαιολογία & Ιστορία / Πώς ζούσαν οι Ρωμαίοι στρατιώτες; Η καθημερινότητα πίσω απ’ την πολεμική μηχανή

Μια νέα έκθεση στο Βρετανικό Μουσείο αποκαλύπτει τη ζωή των Ρωμαίων που έζησαν μέσα στις τάξεις του στρατού της Αυτοκρατορίας και την υπηρέτησαν πιστά.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
«Δεν ξέρουμε πού βρίσκεται το σώμα του Αλέξανδρου, όμως ο τάφος του είναι σίγουρα στην Αλεξάνδρεια»

Αρχαιολογία & Ιστορία / «Δεν ξέρουμε πού βρίσκεται το σώμα του Αλέξανδρου, όμως ο τάφος του είναι σίγουρα στην Αλεξάνδρεια»

Η Καλλιόπη Λημναίου-Παπακώστα, διευθύντρια του Ελληνικού Ινστιτούτου-Ιδρύματος Αλεξανδρινού Πολιτισμού, που σκάβει στην Αλεξάνδρεια από το 1998 μιλά για τις ανασκαφές που πραγματοποιεί εκεί, τα μέχρι στιγμής ευρήματα, τον Μεγαλέξανδρο, τη σχέση του με την Αίγυπτο και το πολυσυζητημένο ντοκιμαντέρ του Netflix, στο οποίο συμμετείχε.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Στοά Νικολούδη, Σαρόγλειο, Μέγαρο Υπατία: Τα έργα του Α. Νικολούδη έδωσαν ευρωπαϊκό αέρα στην Αθήνα

Ιστορία μιας πόλης / Στοά Νικολούδη, Σαρόγλειο, Μέγαρο Υπατία: Τα έργα του Α. Νικολούδη έδωσαν ευρωπαϊκό αέρα στην Αθήνα

Τα κτίρια του Αλέξανδρου Νικολούδη υπάρχουν παντού στην Αθήνα. Όμως γιατί γνωρίζουμε τόσο λίγα γι' αυτόν τον αρχιτέκτονα; Η Αγιάτη Μπενάρδου μιλά με την Αμαλία Κωτσάκη.
THE LIFO TEAM
Βυζάντιο και Αφρική: Μια έκθεση με τα εκπληκτικά καλλιτεχνικά επιτεύγματα ενός ανεξερεύνητου κόσμου

Αρχαιολογία & Ιστορία / Αφρική και Βυζάντιο: Τα εκπληκτικά καλλιτεχνικά επιτεύγματα ενός ανεξερεύνητου κόσμου

Μέσα από σπάνια αντικείμενα η νέα έκθεση του Met αφηγείται την κεντρική θέση της Αφρικής στα διηπειρωτικά δίκτυα εμπορίου και πολιτιστικών ανταλλαγών με το Βυζάντιο.
THE LIFO TEAM
Οι δυτικοί λόφοι της αρχαίας Αθήνας

Ιστορία μιας πόλης / Πνύκα, Νυμφών, Φιλοπάππου: Οι δυτικοί λόφοι της αρχαίας Αθήνας

H Αγιάτη Μπενάρδου συνομιλεί με τη Λήδα Κωστάκη και τον Μάρκο Κατσιάνη για τους τρεις λόφους που βρίσκονται απέναντι από την Ακρόπολη (Πνύκας, Νυμφών και Μουσών-Φιλοπάππου) και καθόρισαν την εξέλιξη του αστικού ιστού της Αθήνας.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ

σχόλια

2 σχόλια
Ο χαχαμπαχανισμός είναι ίδιον των Ελλήνων. Τι να κάνουμε; Γι' αυτό ο Νικόλας ο Άσιμος έλεγε "εγώ δεν κάνω παρέα με χαχαμπαχανιστές".Δυστυχώς ή ευτυχώς εκεί, στην Ιερουσαλήμ, στα Ιεροσόλυμα δηλαδή, υπάρχει ένα Ελληνορθόδοξο Πατριαρχείο. Είναι το αρχαιότερο στον κόσμο καθώς ιδρύθηκε το 33 μΧ από τον ετεροθαλή αδερφό του Χριστού Ιάκωβο. Έχεις δικαίωμα να πιστεύεις ή να μην πιστεύεις. Έχεις δικαίωμα να κάνεις κωλοτούμπες στο Σύνταγμα βαμμένος πράσινος και κόκκινος. Έχεις 1000 δικαιώματα. Έχεις την υποχρέωση όμως να μπορείς να ξεχωρίσεις τον Αμβρόσιο και τον Άνθιμο από πράγματα αρχαία και ιερά. Ιερά όχι διότι είναι μεταφυσικά, αυτό είπαμε, είναι δικαίωμά σου να το πιστεύεις ή όχι. Είναι ιερά διότι είναι πανανθρώπινη και διαχρονική κληρονομιά. Κληρονομία πολιτισμού και καλοσύνης (κάποτε ίσως πρέπει να γίνει γνωστό ότι ο Ηράκλειος χάρισε τη ζωή στον Χοσρόη τον υπακούοντας στη χριστιανική έννοια του ελέους, πράγμα που σαφώς δεν κατανοούν οι μισοί δικαιωματιστές).Αν δεν μπορείς να ξεχωρίσεις δυο γαϊδουριών άχυρα κλάφτα Χαράλαμπε... Είτε γουστάρει είτε όχι φυλάττει Θερμοπύλες το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων και ο σεβασμός είναι απαιτητός, όχι προαιρετικός.
«Αυτός ο τάφος έχει μια ενέργειά που τη νιώθεις, είναι ζωντανός. Την ένιωσα μπαίνοντας στον χώρο και την δήλωσα σε όλα τα μέσα τότε, δεν είναι μυστικό.» H ενεργεια που την νιωθεις , οπως και τα αλλα ζωτικα σημεια του ταφου εχουν τεκμηριωθει επιστημονικα ?