8 πράγματα που πρέπει να ξέρετε για τον «Σωτήρα του Κόσμου» του Λεονάρντο Ντα Βίντσι

8 πράγματα που πρέπει να ξέρετε για τον «Σωτήρα του Κόσμου» του Λεονάρντο Ντα Βίντσι Facebook Twitter
1

Στο άκουσμα της είδησης ότι ο Σωτήρας του Κόσμου, το μνημειώδες έργο τέχνης του Λεονάρντο Ντα Βίντσι, αναμένεται να πωληθεί σε δημοπρασία του οίκου Christie's τον επόμενο μήνα για περίπου 100 εκ. δολάρια, πολλοί ίσως αναρωτιούνται τι κάνει αυτό το έργο μοναδικό, τι συμβαίνει με αυτό το αιθέριο πορτρέτο του Ιησού. Ας δούμε μερικές εν πολλοίς άγνωστες λεπτομέρειες που καθιστούν αυτό το έργο τόσο σημαντικό: 

 

1.

Έχει ευγενή, αν και κάπως θολή, καταγωγή 

Μερίδα ειδικών πιστεύει ότι ο Ντα Βίντσι αρχικά δημιούργησε αυτό το πορτρέτο για λογαριασμό της Γαλλικής Βασιλικής Οικογένειας και ότι η βασίλισσα Ενριέτα Μαρία το έφερε μαζί της στην Αγγλία όταν νυμφεύθηκε τον Βασιλιά Κάρολο τον Α' το 1625. Το έργο παρέμεινε στην κατοχή της βασιλικής οικογένειας μέχρι το 1763 - και μετά θεωρήθηκε χαμένο για περίπου 150 χρόνια. Εμφανίστηκε ξανά ως τμήμα της συλλογής του Σερ Φρέντερικ Κουκ στις αρχές του 20ού αιώνα και εμφανίστηκε πάλι στην αγορά της Τέχνης το 1958, όπου πωλήθηκε σε δημοπρασία για μόλις 45 λίρες... Εμφανίζεται και πάλι στο προσκήνιο το 2005, αυτή τη φορά σε αμερικανικό έδαφος, και περνά στα χέρια του εμπόρου τέχνης της Νέας Υόρκης, Alexander Parish, στην τιμή των 10.000 δολαρίων. Στη συνέχεια ο ίδιος και ένας συνασπισμός εμπόρων τέχνης το μεταπωλούν στον Yves Bouvier, τον βασιλιά των εμπόρων έργων τέχνης για περίπου 80 εκ. δολάρια το 2013. Το ίδιος έτος, ο Μπουβιέ το πουλά ξανά 127,5 εκ. δολάρια στον δισεκατομμυριούχο, Ντμίτρι Ριμπολόβλεφ, ο οποίος και τώρα το βγάζει στο σφυρί μέσω του οίκου Christie's.

2.

Αυτός ο πίνακας ήταν η αιτία δεκάδων μηνύσεων (και νομικών σκανδάλων)

Από τότε που επανεμφανίστηκε, ο συγκεκριμένος πίνακας έχει εμπλακεί σε πολύπλοκες και αλληλοεμπλεκόμενες νομικές μάχες. Μία από αυτές εκτυλίχθηκε ανάμεσα στον Ριμπολόβλεφ και τον Μπουβιέ, σύμβουλο του δισεκατομμυριούχου σε θέματα τέχνης. Λίγο μετά την αγορά του πίνακα στην τιμή των 127,5 εκατομμυρίων δολαρίων, ο Ριμπολόβλεφ θα διάβαζε στους New York Times ότι αγόρασε το έργο για σχεδόν 50 εκατομμύρια δολάρια περισσότερα απ' όσα είχε ο ίδιος πληρώσει. Αντιλαμβανόμενος ότι είχε πληρώσει ένα τόσο υψηλό τίμημα προσέφυγε στη δικαιοσύνη εναντίον του Μπουβιέ, σε μία νομική διαμάχη που μαίνεται μέχρι σήμερα. Μάλιστα, και σύμφωνα με εκπρόσωπο της οικογένειας του μεγιστάνα η πώληση του "Σωτήρα του Κόσμου" αναμένεται να βάλει τέλος "σε ένα εξαιρετικά επώδυνο για τον επιχειρηματία κεφάλαιο". Ας σημειωθεί ότι η ομάδα των εμπόρων που είχε αρχικά πουλήσει τον πίνακα στον μεγιστάνα, απειλούσε εδώ και καιρό με αγωγές τον οίκο Sotheby's ακριβώς γι' αυτή τη διαφορά στην τιμή. Από την πλευρά του ο Sotheby's προσπάθησε να διαχωρίσει τη θέση του, ζητώντας από το δικαστήριο μόλις πέρυσι να διευκρινίσει ότι δεν είναι υπεύθυνος ο οίκος δημοπρασιών για τυχόν οικονομικές ζημίες που υπέστησαν οι πωλητές.

Μαίνονται ακόμη ζωηρές συζητήσεις για το αν ο Λεονάρντο το δημιούργησε στο Μιλάνο το 1490, ενώ εργαζόταν ήδη πάνω στον Μυστικό Δείπνο ή στη Φλωρεντία μετά το 1500, ενώ δημιουργούσε τη Μονά Λίζα.

3.

Ο πίνακας έχει υποστεί φθορές 

Μέχρι τη στιγμή που οι συντηρητές πήραν τελικά στα χέρια τους τον πίνακα, αυτός είχε υποστεί φθορές και επιδιορθώσεις. Η κορνίζα από ξύλο καρυδιάς είχε επιδιορθωθεί με γυψομάρμαρο και κόλλα, ενώ κάποιος τεχνίτης είχε φροντίσει να καλύψει τη ζημιά με ρητίνη. Το χτυπημένο σημείο είχε ζωγραφιστεί ξανά και ξανά από πάνω. Σύμφωνα δε με δημοσίευμα του ARTnew επρόκειτο "για ένα σαράβαλο, σκοτεινό και θολό"...  Παρ' όλα αυτά...

4.

Είχε το "άγγιγμα" του Ντα Βίντσι και οι ειδικοί ήξεραν από την αρχή ότι το έργο είναι αυθεντικό

"Μας δόθηκε μόλις μία μέρα για να το εξετάσουμε και ειλικρινά δεν χρειαζόμασταν περισσότερο χρόνο. Ήμασταν σίγουροι αμέσως ότι ήταν ένα έργο φτιαγμένο από τα χέρια του Ντα Βίντσι", είχε πει ο ιστορικός Pietro Marani στην Daily Mail το 2011. Ο μελετητής της Αναγέννησης Martin Kemp επίσης ομολογεί ότι ένιωσε ανατριχίλα αντικρίζοντας το έργο. "Ήταν ξεκάθαρο από την αρχή. Έδινε αυτή την αίσθηση που δίνουν όλα τα δημιουργήματα του Λεονάρντο. Η Μόνα Λίζα ήταν παρούσα. Έτσι, μετά την αρχική μας αντίδραση, που τη νιώσαμε στο ίδιο μας το κορμί, εστιάσαμε ξανά στην τεχνοτροπία συγκεκριμένων τμημάτων, τα μαλλιά του Ιησού, διαπιστώνοντας το εξαιρετικά κάλος του πίνακα, αυτό το είδος εκπληκτικής στροβίλου (σ.σ.: την τεχνοτροπία sfumato του Ντα Βίντσι), σαν να πρόκειται για μια ζωντανή, κινούμενη οντότητα ή σαν νερό, κάτι που συνήθιζε να λέει ο Λεονάρντο για το πώς πρέπει να ζωγραφίζονται τα μαλλιά".

8 πράγματα που πρέπει να ξέρετε για τον «Σωτήρα του Κόσμου» του Λεονάρντο Ντα Βίντσι Facebook Twitter
O κριτικός τέχνης του Guardian, Adrian Searle, δεν φαινόταν τόσο εντυπωσιασμένος από το πώς ο Ντα Βίντσι είχε αποδώσει την εικόνα του Ιησού, αναφέροντας ότι «αυτός ο Ιησούς είχε το χαμένο βλέμμα κάποιου που είχε καπνίσει χασίς».

5.

Ναι, αλλά πότε ζωγραφίστηκε αυτός ο πίνακας; Κανείς δεν είναι σίγουρος. 

Μαίνονται ακόμη ζωηρές συζητήσεις για το αν ο Λεονάρντο το δημιούργησε στο Μιλάνο το 1490, ενώ εργαζόταν ήδη πάνω στον Μυστικό Δείπνο ή στη Φλωρεντία μετά το 1500, ενώ δημιουργούσε τη Μονά Λίζα.

6.

Μερικοί κριτικοί έργων τέχνης βλέπουν σ' αυτόν τον πίνακα έναν... χίπη Ιησού 

Όταν ο πίνακας παρουσιάστηκε για πρώτη φορά μετά από καιρό σε ανοιχτό κοινό το 2011 στην Εθνική Πινακοθήκη, τα εισιτήρια εξαντλήθηκαν μέσα σε μια εβδομάδα, ενώ στη μαύρη αγορά πωλούνταν προς 400 δολάρια. Αλλά ο κριτικός τέχνης του Guardian, Adrian Searle, δεν φαινόταν τόσο εντυπωσιασμένος από το πώς ο Ντα Βίντσι είχε αποδώσει την εικόνα του Ιησού, αναφέροντας ότι «αυτός ο Ιησούς είχε το χαμένο βλέμμα κάποιου που είχε καπνίσει χασίς». Και το πήγε ακόμη πιο μακριά: «Απλώς φανταστείτε ότι ανάμεσα στα υψωμένα δάχτυλα βρίσκεται ένας μπάφος. Δεν μπορείς να πας πολύ μακριά από τη στιγμή που θα φτιάξεις αυτή την εικόνα στο μυαλό σου»...

7.

Το έργο είναι τόσο σπάνιο, όσο φαίνεται

Πρόκειται για έναν από τους 20 πίνακες του Ντα Βίντσι που σώζονται παγκοσμίως, μεταξύ αυτών και η Benois Madonna, που στεγάζεται τώρα στο Ερμιτάζ, και αποτελεί τη δεύτερη πιο πρόσφατη ανακάλυψη που αφορά έργο του Ντα Βίντσι, πιστοποιημένο ήδη από το 1909.

8.

Είναι το "άγιο ισοδύναμο της Μόνα Λίζα".

Ή έτσι το βλέπει ο Martin Kemp, ακριβώς λόγω των μαλακών, αιθέριων γραμμών σχεδίασης του Ντα Βίντσι. "Πάνω από το αριστερό του μάτι - στα δεξιά, όπως το βλέπουμε - υπάρχουν μερικά από αυτά τα σημάδια που έκανε με το πλαϊνό της παλάμης του για να μαλακώσει τις γραμμές του προσώπου. Πρόκειται για τεχνοτροπία χαρακτηριστική του Ντα Βίντσι από το 1500 και μετά. Και αυτό που συνδέει σε μεγάλο βαθμό αυτό το μεταγενέστερο έργο με τα προηγούμενα του είναι αυτή η αίσθηση ψυχικής κινητικότητας, κάτι μυστήριο, που δεν αποκαλύπτεται. Σε παρασύρει στον κόσμο του έργου, αλλά δεν σου παρέχει τις απαντήσεις. Ο Σωτήρας του Κόσμου είναι σε γενικές γραμμές ένα απλό, ευθύ έργο, αλλά έχει αυτή την παράξενη αίσθηση των μεταγενέστερων έργων του Ντα Βιντσι. Τώρα που το σκέφτομαι, νομίζω ότι βρίσκεται πιο κοντά στον Άγιο Ιωάννη του Λούβρου απ 'ό,τι στον Μυστικό Δείπνο ή ακόμα και στη Μονά Λίζα", καταλήγει. 

Με στοιχεία από το artnet.com

Εικαστικά
1

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Η Μαρία Λιναρδάκη πλάθει στον πηλό αναμνήσεις και φωτεινά όνειρα

Εικαστικά / Η Μαρία Λιναρδάκη πλάθει με πηλό αναμνήσεις και φωτεινά όνειρα

Η συμβολαιογράφος, η οποία πριν από δεκαπέντε χρόνια αποφάσισε να ακολουθήσει το δικό της δημιουργικό ταξίδι, αποκωδικοποιεί την αγάπη της για τη φύση ως έμπνευση για τη διακόσμηση των κεραμικών της και μας μεταφέρει σε έναν φανταστικό κήπο χρωμάτων και αναμνήσεων.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Η επανεκκίνηση του 3ου ορόφου του Μουσείου Μπενάκη Ελληνικού Πολιτισμού

Εικαστικά / Η επανεκκίνηση του 3ου ορόφου του Μουσείου Μπενάκη Ελληνικού Πολιτισμού

Οι χώροι όπου εκτίθενται οι συλλογές που αφορούν την Ελληνική επανάσταση αλλάζουν και εμπλουτίζονται. Ο επιστημονικός διευθυντής του μουσείου Γιώργης Μαγγίνης μάς ξεναγεί στη νέα μόνιμη έκθεση.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Μια μεγάλη αναδρομική έκθεση για το έργο της Σαντάλ Άκερμαν

Εικαστικά / Μια μεγάλη αναδρομική έκθεση για το έργο της Σαντάλ Άκερμαν

Οι Βρυξέλλες τιμούν μια ακούραστη δημιουργό που χάρη στη νεωτερικότητα, την οραματική αντιμετώπιση των εικόνων, του χρόνου και του χώρου και στους προβληματισμούς που διατρέχουν το έργο της εξακολουθεί να επηρεάζει γενιές καλλιτεχνών.
NEWSROOM
Τρεις εκθέσεις για την Κέτε Κόλβιτς που κατέγραψε τις πιο σκοτεινές στιγμές της ανθρώπινης εμπειρίας

Εικαστικά / Μέσα στο '24 θα τρέξουν όχι μία, όχι δύο, αλλά τρεις εκθέσεις για την Κέτε Κόλβιτς

Τρεις μεγάλες εκθέσεις αποκαλύπτουν τις πολλές μορφές του έργου μιας καλλιτέχνιδας που κατέγραψε τις πιο σκοτεινές στιγμές της ανθρώπινης εμπειρίας και αψήφησε την κατηγοριοποίηση.
NEWSROOM
ΕΚΘΕΣΕΙΣ ΜΑΡΤΙΟΣ 2024

Εικαστικά / 28 εκθέσεις για έναν Μάρτιο γεμάτο τέχνη

Η συλλογή του Νίκου Αλεξίου στο Μουσείο Μπενάκη, ακόμα περισσότερες γυναίκες καλλιτέχνιδες στο ΕΜΣΤ, Marcel Duchamp στην Eleftheria Tseliou Gallery, Martin Margiela στην Bernier/Eliades, τρεις νέες προτάσεις στην Breeder και πολλές ακόμα επιλογές στο κορύφωμα της φετινής εικαστικής σεζόν.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Οι πολύχρωμοι κήποι της Hadassah Emmerich

Εικαστικά / Οι πολύχρωμοι κήποι της Hadassah Emmerich ανθίζουν στο ΕΜΣΤ

Η διεθνής καλλιτέχνιδα και δημιουργός της πολύχρωμης τοιχογραφίας «Επικούρειος Εδέμ» περιγράφει όσα κρύβονται στην εξωτική βλάστηση και στα λαμπερά χρώματα των έργων της, μιλά για την ερωτική τους διάσταση και απαντά στο αν την ενοχλεί που κάποιοι χαρακτηρίζουν τη δουλειά της περισσότερο ως διακοσμητική.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Στην πρώτη έκθεση με έργα του Μarcel Duchamp στην Ελλάδα

Εικαστικά / Στην πρώτη έκθεση με έργα του Μarcel Duchamp στην Ελλάδα

Η έκθεση «Re(a)Duchamp» μας προσκαλεί σε μια διανοητική συζήτηση με τα έργα του Duchamp, που περισσότερο από κάθε άλλου καλλιτέχνη του 20ού αιώνα επηρέασαν και συνεχίζουν να επηρεάζουν τους σύγχρονους δημιουργούς σε ένα ευρύ και σύνθετο πνευματικό πεδίο.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
O σουρεαλισμός κλείνει τα 100 και ο κόσμος μας μοιάζει πιο σουρεαλιστικός από ποτέ

Εικαστικά / O σουρεαλισμός κλείνει τα 100 και ο κόσμος μας μοιάζει πιο σουρεαλιστικός από ποτέ

Ένας αιώνας συμπληρώνεται φέτος από το «Σουρεαλιστικό Μανιφέστο» του Μπρετόν και μια σειρά από εκθέσεις και εκδηλώσεις ανά την υδρόγειο γιορτάζουν την επέτειο αναζητώντας τα ίχνη του κινήματος στις παράξενες μέρες μας.
THE LIFO TEAM
ΕΠΕΞ Η συναρπαστική ζωή της Λίζα Πόντι και τα σχέδιά της που θα δούμε στην Αθήνα

Εικαστικά / Η συναρπαστική ζωή της Λίζα Πόντι και τα σχέδιά της που θα δούμε στην Αθήνα

Ακολουθώντας το μότο της ζωής της «δεν χρειάζεται να κάνεις πολλά», η κόρη του διάσημου Ιταλού αρχιτέκτονα και εκδότη Τζίο Πόντι έκανε σχέδια που παρουσιάζονται για πρώτη φορά στην Ελλάδα, στην γκαλερί The Breeder.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ

σχόλια

1 σχόλια
πολύ ωραίος πίνακας, οι σκιάσεις στο δεξί χέρι (πρώτο πλάνο) φαίνονται εξαιρετικές, αλλά και η λεπτομέρεια της απέριττης διάφανους σφαίρας (εικάζουν ότι ίσως είναι άχρωμος χαλαζίας).