Στις αίθουσες του Μουσείου της Πόλεως των Αθηνών θα δεις μερικά αριστουργήματα

Στις αίθουσες του Μουσείου της Πόλεως των Αθηνών θα δεις μερικά αριστουργήματα Facebook Twitter
Φωτό: Πάρις Ταβιτιάν / LIFO
0

Το Μουσείο της Πόλεως των Αθηνών (Ίδρυμα Βούρου-Ευταξία) στην Πλατεία Κλαυθμώνος, ιδρύθηκε από το Λάμπρο Ευταξία το 1973 και το 1980 άνοιξε τις πύλες του στο κοινό, λειτουργώντας μία φορά την εβδομάδα. Το 1995 αρχίζει να λειτουργεί κανονικά. Αποτελείται από δύο κτίρια που ανήκουν στα παλαιότερα της πρωτεύουσας. Το επί της οδού Ι. Παπαρρηγόπουλου 7 κτίριο, ιδιοκτησίας Σταματίου Δεκόζη-Βούρου και δείγμα πρώιμου νεοκλασικισμού, κατοικήθηκε από τον Όθωνα και την Αμαλία από το 1836 έως το 1843. Το δεύτερο κτίριο, στην οδό Ι. Παπαρρηγόπουλου 5, δείγμα εκλεκτικισμού, κτίστηκε από τον αρχιτέκτονα Γεράσιμο Μεταξά το 1859 και συνδέεται με κλειστή γέφυρα με το Παλαιό Παλάτι. Στο μουσείο εκτίθενται τεκμήρια της Οθωνικής περιόδου, έργα περιηγητών της Αθήνας, έπιπλα εποχής, πίνακες Ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών. Η Διευθύντριά του και αρχαιολόγος κ. Αγλαΐα Αρχοντίδου-Αργύρη μας μίλησε για τα έντεκα σημαντικότερα εκθέματα του μουσείου.

 

Στο μουσείο εκτίθενται τεκμήρια της Οθωνικής περιόδου, έργα περιηγητών της Αθήνας, έπιπλα εποχής, πίνακες Ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών.

Ο μαρκήσιος de Nointel, πρεσβευτής του Λουδοβίκου ΙΔ’ στην Κωνσταντινούπολη, και η ακολουθία του με φόντο την Αθήνα και την Ακρόπολη

Έργο του Jacques Carrey. Λάδι σε μουσαμά, 1674.

Στις αίθουσες του Μουσείου της Πόλεως των Αθηνών θα δεις μερικά αριστουργήματα Facebook Twitter
Φωτό: Πάρις Ταβιτιάν / LIFO

Ο ζωγράφος Jacques Carrey γεννήθηκε στην Τρουά (Troyes) της Γαλλίας. Επισκέφτηκε την Αθήνα το Νοέμβριο του 1674, ως μέλος της αντιπροσωπείας του μαρκησίου Charles Olier, marquis de Nointel, πρεσβευτή του Λουδοβίκου ΙΔ’ στην Υψηλή Πύλη για να σχεδιάσει αρχαιότητες. Αποτύπωσε ένα μεγάλο τμήμα των γλυπτών του Παρθενώνα. Ο συγκεκριμένος πίνακας είναι η μεγαλύτερη σε μέγεθος ελαιογραφία σε μουσαμά για την Αθήνα. Απεικονίζει το μαρκήσιο de Nointel με τη συνοδεία του, καθώς και αντιπροσωπευτικές φιγούρες της αθηναϊκής κοινωνίας (Οθωμανούς αξιωματούχους, στρατιώτες, απλούς κατοίκους, Καπουτσίνους μοναχούς κ.ά.). Ο Carrey φιλοτέχνησε την Αθήνα και τα περίχωρά της μέχρι τον Πειραιά, καθώς και τη Σαλαμίνα, από τη νότια πλαγιά του Λυκαβηττού. Η σημασία του έργου έγκειται στην απεικόνιση του Παρθενώνα σχεδόν άθικτου, μόλις δεκατρία χρόνια πριν την καταστροφή του από τον βομβαρδισμό του Μοροζίνι το 1687.

Πρόπλασμα της Αθήνας του 1842

Επιχρωματισμένος γύψος, 180 x 200 εκ., 1977-1979, Αθήνα. Έργο του Ιωάννη Τραυλού (1908-1985) και του Νικολάου Γερασίμωφ.

Στις αίθουσες του Μουσείου της Πόλεως των Αθηνών θα δεις μερικά αριστουργήματα Facebook Twitter
Φωτό: Πάρις Ταβιτιάν / LIFO

Το πρόπλασμα της Αθήνας του 1842 σχεδιάστηκε από τον αρχιτέκτονα και αρχαιολόγο Ιωάννη Τραυλό και υλοποιήθηκε από τον μακετίστα Νικόλαο Γερασίμωφ, κατόπιν παραγγελίας του ιδρυτή του Μουσείου της Πόλεως των Αθηνών Λάμπρου Ευταξία. Ο Τραυλός άντλησε πληροφορίες από παλιές φωτογραφίες και σχέδια, αλλά βασική πηγή αποτέλεσαν το πολεοδομικό σχέδιο και κτηματολόγιο του F. Stauffert (1836), το Πανόραμα του Ferdinand Stademann (1841) και το Πανόραμα του Thèodose du Moncel (1845). Το πρόπλασμα σε κλίμακα 1:1000 αποδίδει με πιστότητα την εικόνα της πρωτεύουσας τα πρώτα χρόνια δημιουργίας της. Τα περισσότερα κτήρια δεν υφίστανται πλέον και έτσι το πρόπλασμα καθίσταται πολύτιμη πηγή πληροφοριών για την Αθήνα. Σημειώνονται οι βασικοί οδικοί άξονες, τα αρχαία και μεσαιωνικά μνημεία, τα οθωμανικά κτήρια και οι αγορές, τα απλά σπίτια, τα νεόκτιστα αρχοντικά, οι εκκλησίες, καθώς και οι καινούργιες κατασκευές, που καλούνται να καλύψουν τις διοικητικές, εκπαιδευτικές, πολιτιστικές και υγειονομικές ανάγκες της νεοσύστατης πρωτεύουσας (Ανάκτορα, Νομισματοκοπείο, Τυπογραφείο, Πανεπιστήμιο, Θέατρο Μπούκουρα, Πολιτικό και Στρατιωτικό Νοσοκομείο κ.α.). Σήμερα το πρόπλασμα, αναβαθμισμένο σε διαδραστικό εκπαιδευτικό πολυμέσο, προβάλλει σε τρισδιάστατη μορφή τα σημαντικότερα κτήρια της Αθήνας του 1842. Θα έπρεπε η περιήγηση στην Αθήνα να ξεκινά από εκεί, για να μπορεί κανείς να καταλάβει πώς ήταν η πόλη στα σημεία που περπατά σήμερα.

Το σαλόνι της Αμαλίας

Στις αίθουσες του Μουσείου της Πόλεως των Αθηνών θα δεις μερικά αριστουργήματα Facebook Twitter
Φωτό: Πάρις Ταβιτιάν / LIFO

Το σαλόνι της Αμαλίας είναι ένα γερμανικό σαλόνι με καρέκλες, τραπεζάκια και έναν καναπέ. Υπάρχει κι ένα μαξιλαράκι που έχει πάνω το στέμμα και θεωρείται ότι το χρησιμοποιούσε η Αμαλία, την περίοδο που ζούσε σε αυτό το σπίτι. Όταν μετακόμισαν για να πάνε στη σημερινή Βουλή, το πήραν μαζί τους. Όταν ο Γεώργιος Α’ έγινε βασιλιάς δεν τα ήθελε και ο Ναύαρχος Δούσμανης, ο κυβερνήτης του Αβέρωφ, που ήταν γαμπρός των Βούρων, θείος του Ευταξία και συγγενής του Γεωργίου Α’, πήρε τα έπιπλα και τα επέστρεψε στο παλαιό παλάτι. Τα έπιπλα είναι στο γερμανικό στυλ biedermeier, που τότε θεωρούνταν πολύ αριστοκρατικά, αν και στη συνέχεια έγιναν πολύ κοινά.

Άποψη της Ακρόπολης από τα Δυτικά

Έργο του Edward Lear. Λάδι σε μουσαμά, 1851. 

Στις αίθουσες του Μουσείου της Πόλεως των Αθηνών θα δεις μερικά αριστουργήματα Facebook Twitter
Φωτό: Πάρις Ταβιτιάν / LIFO

O Edward Lear είναι ένας πολύ καλός Άγγλος ζωγράφος, από τους καλύτερους της εποχής του. Απεικονίζει την Ακρόπολη από την πλευρά της Πνύκας, και βλέπει κανείς ότι είναι εντελώς άδενδρη, δεν έχει ούτε καν χορτάρι. Στον πίνακα υπάρχουν και φουστανελοφόροι, οι οποίοι μάλλον πολιορκούν την Ακρόπολη, στην οποία βρίσκονται Τούρκοι.

Το γραφείο της Αμαλίας

Στις αίθουσες του Μουσείου της Πόλεως των Αθηνών θα δεις μερικά αριστουργήματα Facebook Twitter
Φωτό: Πάρις Ταβιτιάν / LIFO

Το γραφείο της Αμαλίας είναι σε στυλ biedermeier και έχει μεγάλη συναισθηματική αξία. Σε αυτό το γραφείο η Αμαλία έγραφε, καθημερινά, γράμματα στον πατέρα της, τα οποία σώζονται στο Μουσείο του Μονάχου και έχουν μεγάλη ιστορική αξία. Σε αυτά διαβάζουμε τα παράπονα της Αμαλίας για τα μικρά δωμάτια στα οποία έμενε, καθώς και την απόφασή της να κτίσει τα ανάκτορα. Βασισμένη στις συμβουλές του πατέρα της, πριν ακόμα αρχίσει την οικοδόμησή τους, ξεκινά τη φύτευση του σημερινού Εθνικού Κήπου. Το γραφείο είναι το τελευταίο έπιπλο που έφυγε από το παλαιό παλάτι και το πρώτο που τοποθετήθηκε στα ανάκτορα. Οι επιστολές της Αμαλίας έχουν μεταφραστεί στα ελληνικά από τη Βάνα και τον Μιχαέλ Μπούσε.

Ο Δημήτριος Καλλέργης

Πίνακας αγνώστου που απεικονίζει τον Δημήτριο Καλλέργη έφιππο, να απαιτεί από τον βασιλιά Όθωνα να παραχωρήσει  σύνταγμα, κατά τη διάρκεια της επανάστασης της 3ης Σεπτεμβρίου 1834.

Στις αίθουσες του Μουσείου της Πόλεως των Αθηνών θα δεις μερικά αριστουργήματα Facebook Twitter
Φωτό: Πάρις Ταβιτιάν / LIFO

 

Η αρχική ημερομηνία εκδήλωσης του κινήματος είχε ορισθεί να είναι η 25η Μαρτίου 1844. Το μυστικό, όμως, διαδόθηκε σε πολλούς, με αποτέλεσμα να επισπευσθεί η εκδήλωση του κινήματος. Έτσι, τη νύχτα της 2ης προς 3η Σεπτεμβρίου πολλά σημαίνοντα στελέχη του κινήματος κατευθύνθηκαν προς το σπίτι του Μακρυγιάννη για να δώσουν το τελικό σύνθημα. Η χωροφυλακή παρατήρησε τις ύποπτες κινήσεις γύρω από την οικία του και την περικύκλωσαν. Ο Καλλέργης, συνειδητοποιώντας την κρισιμότητα της κατάστασης, κατέφθασε στους στρατώνες και ξεσήκωσε τους αξιωματικούς με το σύνθημα «Ζήτω το Σύνταγμα». Αμέσως διέταξε έναν λόχο να διαλύσει την πολιορκία του οίκου του Μακρυγιάννη και άλλον ένα να ανοίξει τις φυλακές του Μεντρεσέ, ενώ αυτός παράλληλα κατευθύνθηκε με 2.000 στρατιώτες στα ανάκτορα. Ο λαός και ο στρατός διαλύθηκαν στις 3 το μεσημέρι, αφού πληροφορήθηκαν ότι όλα τα αιτήματα έγιναν αποδεκτά.

Χάρτης της Ελλάδας του 1838

Στις αίθουσες του Μουσείου της Πόλεως των Αθηνών θα δεις μερικά αριστουργήματα Facebook Twitter
Φωτό: Πάρις Ταβιτιάν / LIFO

Δίγλωσσος χάρτης που παρουσιάζει την Ελλάδα, όπως ήταν το 1838. Επιπλέον περιλαμβάνει την Ήπειρο, τη Θεσσαλία, το Ιόνιο και την Κρήτη. Πρόκειται για δώρο των Γάλλων στρατιωτικών του ναυτικού προς τον Όθωνα. Οι Γάλλοι έφτιαχναν εξαιρετικούς χάρτες, επειδή ο Ναπολέων ζητούσε να χαρτογραφηθεί κάθε περιοχή που κατακτούσε, με αποτέλεσμα να αναπτυχθεί ιδιαίτερα η χαρτογραφία. Αυτός ο χάρτης λέγεται ότι είναι από τα πρώτα πράγματα που τυπώθηκαν στο Εθνικό Τυπογραφείο, στην οδό Σανταρόζα. Σχεδιαστής και χαράκτης είναι ο A. Forster και τυπογράφος ο Β. Huber.

Το ιστορικό κλειδοκύμβαλο Schnabel της Αδέλας Βέσσελ-Κροντηροπούλου

19ος αιώνας

Στις αίθουσες του Μουσείου της Πόλεως των Αθηνών θα δεις μερικά αριστουργήματα Facebook Twitter
Φωτό: Πάρις Ταβιτιάν / LIFO

 

Αγοράστηκε ύστερα από έρανο, για την πρώτη μαθήτρια του Ωδείου Αθηνών. Η Αδέλα ήταν κόρη του Βαυαρού μουσικού Ρόμπερτ Βέσσελ, που είχε κληθεί από τον Όθωνα στα Ανάκτορα. Το πιάνο συνδέεται άμεσα με την πνευματική και καλλιτεχνική ιστορία του 19ου αιώνα, στην Αθήνα.

Το Σύνταγμα του Όθωνα

Στις αίθουσες του Μουσείου της Πόλεως των Αθηνών θα δεις μερικά αριστουργήματα Facebook Twitter
Φωτό: Πάρις Ταβιτιάν / LIFO

Πρόκειται για χειρόγραφο Σύνταγμα του 1844, που ανήκε στον βασιλιά Όθωνα. Το σύνταγμα παραχωρήθηκε μετά την επανάσταση της 3ης Σεπτεμβρίου 1843.

Καρναβάλι εις την Ελλάδα

Έργο του Νικόλαου Γύζη. Λάδι σε μουσαμά, 1892

Στις αίθουσες του Μουσείου της Πόλεως των Αθηνών θα δεις μερικά αριστουργήματα Facebook Twitter
Φωτό: Πάρις Ταβιτιάν / LIFO

 

Πρόκειται για ένα από τα καλύτερα έργα του Νικολάου Γύζη, ενός από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της Σχολής του Μονάχου. Σύμφωνα με ένα γράμμα του Γύζη προς τον Νικηφόρο Λύτρα, τον πίνακα αγόρασε σε δημοπρασία το γερμανικό κράτος. Σήμερα είναι μόνιμο δάνειο της Πινακοθήκης του Μονάχου στο Μουσείο της Πόλεως των Αθηνών. Ο ακαδημαϊκός ρεαλισμός της Σχολής του Μονάχου είναι εμφανής στον πίνακα, που αναπαριστά με ανάλαφρο χιούμορ ένα θέμα από την καθημερινότητα. Το ενδιαφέρον για το πραγματικό φως, που επιζητούσαν  οι υπαιθριστές, φαίνεται από την επιλογή να φωτίζεται ο πίνακας από το φυσικό φως που μπαίνει από το παράθυρο.

Ευαγγελισμός

Έργο του Κωνσταντίνου Παρθένη. Λάδι σε μουσαμά, δεκαετία 1910. Δωρεά Οικογένειας Σωτηρίου Παπαστράτου.

Στις αίθουσες του Μουσείου της Πόλεως των Αθηνών θα δεις μερικά αριστουργήματα Facebook Twitter
Φωτό: Πάρις Ταβιτιάν / LIFO

 

Από όλα τα θρησκευτικά θέματα, ο «Ευαγγελισμός» είναι το πρώτο που απασχόλησε τον Κωνσταντίνο Παρθένη εντατικά. Το θέμα ουσιαστικά γεννήθηκε στο παρισινό του εργαστήρι γύρω στα 1909-10. Ο Παρθένης συνθέτει τα εικονογραφικά στοιχεία ενός αναγεννησιακού «Ευαγγελισμού», με μία βυζαντινή επεξεργασία του θέματος. Η τεχνική που χρησιμοποίησε είναι αυτή της ελαιογραφίας σε καμβά χωρίς επεξεργασία, έτσι ώστε να πετύχει αυτήν την διάφανη υφή και να δημιουργήσει μία μεταφυσική ατμόσφαιρα. Η σύνθεση αυτή δείχνει να φέρει, εκτός από επιρροές από τη βυζαντινή τέχνη, επιρροές από τη βιεννέζικη Sezession και τον Συμβολισμό. Ο Παρθένης είχε δημιουργήσει οκτώ (κατά άλλους, έντεκα) εκδοχές, από το 1909 έως και το 1924. Το προσχέδιο του συγκεκριμένου πίνακα βρίσκεται στην Εθνική Πινακοθήκη.

Ιnfo:

Μουσείο της Πόλεως των Αθηνών – Ίδρυμα Βούρου-Ευταξία

Ι. Παπαρρηγοπούλου, 5-7

www.athenscitymuseum.gr

Το άρθρο δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά στο LIFO.gr το 2016.

Εικαστικά
0

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Η Μαρία Λιναρδάκη πλάθει στον πηλό αναμνήσεις και φωτεινά όνειρα

Εικαστικά / Η Μαρία Λιναρδάκη πλάθει με πηλό αναμνήσεις και φωτεινά όνειρα

Η συμβολαιογράφος, η οποία πριν από δεκαπέντε χρόνια αποφάσισε να ακολουθήσει το δικό της δημιουργικό ταξίδι, αποκωδικοποιεί την αγάπη της για τη φύση ως έμπνευση για τη διακόσμηση των κεραμικών της και μας μεταφέρει σε έναν φανταστικό κήπο χρωμάτων και αναμνήσεων.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Η επανεκκίνηση του 3ου ορόφου του Μουσείου Μπενάκη Ελληνικού Πολιτισμού

Εικαστικά / Η επανεκκίνηση του 3ου ορόφου του Μουσείου Μπενάκη Ελληνικού Πολιτισμού

Οι χώροι όπου εκτίθενται οι συλλογές που αφορούν την Ελληνική επανάσταση αλλάζουν και εμπλουτίζονται. Ο επιστημονικός διευθυντής του μουσείου Γιώργης Μαγγίνης μάς ξεναγεί στη νέα μόνιμη έκθεση.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Μια μεγάλη αναδρομική έκθεση για το έργο της Σαντάλ Άκερμαν

Εικαστικά / Μια μεγάλη αναδρομική έκθεση για το έργο της Σαντάλ Άκερμαν

Οι Βρυξέλλες τιμούν μια ακούραστη δημιουργό που χάρη στη νεωτερικότητα, την οραματική αντιμετώπιση των εικόνων, του χρόνου και του χώρου και στους προβληματισμούς που διατρέχουν το έργο της εξακολουθεί να επηρεάζει γενιές καλλιτεχνών.
NEWSROOM
Τρεις εκθέσεις για την Κέτε Κόλβιτς που κατέγραψε τις πιο σκοτεινές στιγμές της ανθρώπινης εμπειρίας

Εικαστικά / Μέσα στο '24 θα τρέξουν όχι μία, όχι δύο, αλλά τρεις εκθέσεις για την Κέτε Κόλβιτς

Τρεις μεγάλες εκθέσεις αποκαλύπτουν τις πολλές μορφές του έργου μιας καλλιτέχνιδας που κατέγραψε τις πιο σκοτεινές στιγμές της ανθρώπινης εμπειρίας και αψήφησε την κατηγοριοποίηση.
NEWSROOM
ΕΚΘΕΣΕΙΣ ΜΑΡΤΙΟΣ 2024

Εικαστικά / 28 εκθέσεις για έναν Μάρτιο γεμάτο τέχνη

Η συλλογή του Νίκου Αλεξίου στο Μουσείο Μπενάκη, ακόμα περισσότερες γυναίκες καλλιτέχνιδες στο ΕΜΣΤ, Marcel Duchamp στην Eleftheria Tseliou Gallery, Martin Margiela στην Bernier/Eliades, τρεις νέες προτάσεις στην Breeder και πολλές ακόμα επιλογές στο κορύφωμα της φετινής εικαστικής σεζόν.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Οι πολύχρωμοι κήποι της Hadassah Emmerich

Εικαστικά / Οι πολύχρωμοι κήποι της Hadassah Emmerich ανθίζουν στο ΕΜΣΤ

Η διεθνής καλλιτέχνιδα και δημιουργός της πολύχρωμης τοιχογραφίας «Επικούρειος Εδέμ» περιγράφει όσα κρύβονται στην εξωτική βλάστηση και στα λαμπερά χρώματα των έργων της, μιλά για την ερωτική τους διάσταση και απαντά στο αν την ενοχλεί που κάποιοι χαρακτηρίζουν τη δουλειά της περισσότερο ως διακοσμητική.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Στην πρώτη έκθεση με έργα του Μarcel Duchamp στην Ελλάδα

Εικαστικά / Στην πρώτη έκθεση με έργα του Μarcel Duchamp στην Ελλάδα

Η έκθεση «Re(a)Duchamp» μας προσκαλεί σε μια διανοητική συζήτηση με τα έργα του Duchamp, που περισσότερο από κάθε άλλου καλλιτέχνη του 20ού αιώνα επηρέασαν και συνεχίζουν να επηρεάζουν τους σύγχρονους δημιουργούς σε ένα ευρύ και σύνθετο πνευματικό πεδίο.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
O σουρεαλισμός κλείνει τα 100 και ο κόσμος μας μοιάζει πιο σουρεαλιστικός από ποτέ

Εικαστικά / O σουρεαλισμός κλείνει τα 100 και ο κόσμος μας μοιάζει πιο σουρεαλιστικός από ποτέ

Ένας αιώνας συμπληρώνεται φέτος από το «Σουρεαλιστικό Μανιφέστο» του Μπρετόν και μια σειρά από εκθέσεις και εκδηλώσεις ανά την υδρόγειο γιορτάζουν την επέτειο αναζητώντας τα ίχνη του κινήματος στις παράξενες μέρες μας.
THE LIFO TEAM
ΕΠΕΞ Η συναρπαστική ζωή της Λίζα Πόντι και τα σχέδιά της που θα δούμε στην Αθήνα

Εικαστικά / Η συναρπαστική ζωή της Λίζα Πόντι και τα σχέδιά της που θα δούμε στην Αθήνα

Ακολουθώντας το μότο της ζωής της «δεν χρειάζεται να κάνεις πολλά», η κόρη του διάσημου Ιταλού αρχιτέκτονα και εκδότη Τζίο Πόντι έκανε σχέδια που παρουσιάζονται για πρώτη φορά στην Ελλάδα, στην γκαλερί The Breeder.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ