Απενοχοποιηθείτε, η απόλαυση trashy ταινιών είναι ένδειξη ανώτερης μόρφωσης

Απενοχοποιηθείτε, η απόλαυση trashy ταινιών είναι ένδειξη ανώτερης μόρφωσης Facebook Twitter
4

Θεωρείτε τον εαυτό σας άνω του μετρίου σε επίπεδο μόρφωσης, ευφυΐας και γούστου αλλά φροντίζετε επιμελώς να κρύψετε από τον περίγυρο σας ότι απολαμβάνετε ταινίες με ζόμπι και καρχαρίες που κατακρεουργούν ανθρώπους σε ιστορίες με εμφανή σεναριακά κενά; Προσπαθείτε να κατανοήσετε τι σας οδηγεί στις "'ενοχες απολαύσεις" που δεν εξηγούνται από την καλή ανατροφή, το πιάνο και τα γαλλικά σας; Η επιστήμη βρίσκεται στο πλευρό σας για να εξηγήσει αυτό το αισθητικό αδιέξοδο.

"Εκ πρώτης όψεως φαίνεται παράδοξο να παρακολουθεί κανείς ηθελημένα κακοφτιαγμένες, ντροπιαστικές, ακόμα και ενοχλητικές ταινίες και να το απολαμβάνει." λέει ο Keyvan Sarkhosh, μεταδιδακτορικός ερευνητής στο Ινστιτούτο Max Planck περί Εμπειρικής Αισθητικής στην Φρανκφούρτη που αποφάσισε να μελετήσει αυτό ακριβώς το φαινομενο μαζί με τον συνάδελφο του Winfried Menninghaus και τα αποτελέσματα της έρευνας τους με τίτλο "Απολαμβάνοντας ταινίες-σκουπίδα: χαρακτηριστικά, τοποθετήσεις και διαστάσεις βιωματικής ανταπόκρισης." δημοσιεύθηκαν τον περασμένο Αύγουστο στο επιστημονικό περιοδικό Poetics.  

Πέρα από τους ιπτάμενους καρχαρίες που σπέρνουν τον πανικό όταν προσγειώνονται στροβιλιζόμενοι μέσα σε τυφώνες, το αίμα και τα εντόσθια που γεμίζουν την οθόνη είναι βασικά συστατικά των φτηνών ταινιών που θεωρητικά ποντάρουν στον εύκολο και φτηνό εντυπωσιασμό.

Οι ερευνητές διεξήγαγαν την πρώτη μεγάλη εμπειρική έρευνα για τις ταινίες "σκουπίδια" και το κοινό τους. Μέσω ερωτηματολογίων που διένειμαν online, συνέλεξαν στοιχεία από 372 ανθρώπους, οι περισσότεροι εκ των οποίων ήταν φοιτητές πανεπιστημίου, με ενεργή παρουσία στο Facebook και σε διαδικτυακά φόρουμ για trash ταινίες και μέσο όρο ηλικίας τα 34,6 έτη. Επεξεργαζόμενοι τις απαντήσεις των συμμετεχόντων οι Sarkhosh και Menninghaus κατόρθωσαν να στηρίξουν τις ήδη υπάρχουσες απόψεις σχετικά με τις "κακές" ταινίες όπως αυτές έχουν διατυπωθεί στην θεωρία των μέσων και του κινηματογράφου και συνάμα να διατυπώσουν νέα και εντυπωσιακά ευρήματα σχετικά με τους θιασώτες των φτηνών και κακών ταινιών. 

Απενοχοποιηθείτε, η απόλαυση trashy ταινιών είναι ένδειξη ανώτερης μόρφωσης Facebook Twitter
Το "Toxic Avenger" (1984), μια καλτ ταινία που πολλοί λατρεύουν να μισούν.

 

Στα πλαίσια της έρευνας ζητήθηκε από τους συμμετέχοντες να αναφέρουν μέχρι και είκοσι λέξεις που συνδέουν αυθόρμητα με τις "ταινίες σκουπίδια" και να περιγράψουν τα αισθήματα που τους προκαλούν οι ταινίες αυτές. Επίσης τους ζητήθηκε να αναφέρουν την συχνότητα και το πλαίσιο ή αλλιώς τις συνθήκες υπό τις οποίες τις παρακολουθούν. Σε ένα άλλο σκέλος του ερωτηματολογίου ζητούσαν από τους συμμετέχοντες να αναφέρουν μέχρι 10 ταινίες που τους έρχονται στον νου όταν ακούνε τον όρο "ταινίες σκουπίδια". Οι επιστήμονες τονίζουν ότι δεν είχαν προεπιλέξει κάποιες συγκεκριμένες ταινίες. 

Οι λέξεις που χρησιμοποίησαν οι ερωτηθέντες για να περιγράψουν τις ταινίες αυτές ήταν "φτηνές", "κακογυρισμένες", με "δυσάρεστο" και "ντροπιαστικό" περιεχόμενο. Οι ταινίες τρόμου χαμηλού κόστους ήταν εκείνες που αναφέρθηκαν πιο συχνά ως παραδείγματα, κάτι που εξηγείται εύκολα από τον μεγάλο αριθμό, την αισθητική και την θεματική τους. 

Ενδιαφέρον είναι πως πέραν των κλασικών επιλογών, όπως το "Plan 9 from Outer Space" του καλτ πλέον σκηνοθέτη Εντ Γουντ, το "Sharknado" και οι συνέχειες του ήταν ανάμεσα στις συχνότερα αναφερθείσες ταινίες από τους αφισιονάδο του κακού σινεμά. Ο Keyvan Sarkhosh αναφέρθηκε στην επιλογή αυτή ως "ιδανικό παράδειγμα". Πέρα από τους ιπτάμενους καρχαρίες που σπέρνουν τον πανικό όταν προσγειώνονται στροβιλιζόμενοι μέσα σε τυφώνες, στο Λος Άντζελες, τη Νέα Υόρκη και την Ουάσινγκτον, το αίμα και τα εντόσθια που γεμίζουν την οθόνη είναι βασικά συστατικά των φτηνών ταινιών που θεωρητικά ποντάρουν στον εύκολο και φτηνό εντυπωσιασμό.

Το τρέιλερ του Sharknado

 

Ωστόσο από την επεξεργασία των απαντήσεων προκύπτει πως το κοινό τις παρακολουθεί με μια σαφώς κριτική και ειρωνική ματιά. Το συμπέρασμα αυτό είναι λογικό καθώς πρόκειται κατ' εξοχήν για λάτρεις του κινηματογράφου που επιλέγουν να δούνε τέτοιες ταινίες για την απόλαυση του να αναλύσουν (ή πιο σωστά να κατακρεουργήσουν) την παραγωγή, το σενάριο, την υποκριτική και την πλοκή. 

Η έρευνα κατέληξε στο συμπέρασμα ότι 86% των συμμετεχόντων είναι τακτικοί θεατές trash ταινιών, γεγονός που ο Sarkhosh αποδίδει σε μία "σταθερή και συνειδητή ηδονιστική συνήθεια που στερείται του αισθήματος της ενοχής." 

"Για τους θεατές αυτούς οι ταινίες-σκουπίδια αποτελούν μία ενδιαφέρουσα και ευπρόσδεκτη απόκλιση από το κινηματογραφικό κατεστημένο." λέει ο Sarkhosh. "Πρόκειται για ένα κοινό με μόρφωση άνω του μετρίου που θα μπορούσε κάποιος να χαρακτηρίσει ως "πολιτιστικά παμφάγο". Οι θεατές αυτοί ενδιαφέρονται για ένα ευρύ φάσμα τεχνών και μέσων που ξεπερνούν τα παραδοσιακά όρια των υψηλών και δημοφιλών πολιτιστικών προϊόντων."  Το συμπέρασμα αυτό στηρίζεται εξάλλου και από τις συζητήσεις που διεξάγουν σχετικά με τις ταινίες αυτές σε blogs και φόρουμ.

Απενοχοποιηθείτε, η απόλαυση trashy ταινιών είναι ένδειξη ανώτερης μόρφωσης Facebook Twitter
Η ταινία "The Room" (2013) του Tommy Wiseau είναι υπόδειγμα ταινίας που είναι τόσο κακή ώστε να θεωρείται μεγαλειώδης.

Την επόμενη φορά λοιπόν που θα σας χλευάσουν οι φίλοι σας για την επιλογή σας να δείτε για νιοστή φορά ταινίες του Εντ Γούντ ή του Στάθη Ψάλτη ενώ θα μπορούσατε να παρακολουθήσετε παράσταση στο Ηρώδειο, αγνοήστε τους - ή ακόμα καλύτερα επικαλεστείτε την επιστήμη και καυχηθείτε πως οι επιλογές σας αποδεικνύουν την ανώτερη μόρφωση και το εύρος των ενδιαφερόντων σας. 

* κι αν θέλετε συγκεκριμένα στοιχεία για το επίπεδο μόρφωσης των ερωτηθέντων ιδού:
148 (43.3%) κατέχουν πτυχίο πανεπιστημίου.
110 (32.2%) κατέχουν πτυχίο ιδρύματος ανώτερης εκπαίδευσης.
61 (17.8%) διαθέτουν απολυτήριο δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης
15 (4.4%) έχουν ολοκληρώσει μόνο την υποχρεωτική δευτεροβάθμια εκπαίδευση (αντιστοιχεί σε απολυτήριο Γυμνασίου για την Ελλάδα.)
4 (1.2%) δεν διαθέτουν εκπαιδευτικά διπλώματα
4 (1.2%) ανέφεραν ότι διαθέτουν κάποιον τίτλο σπουδών που δεν συμπεριλαμβάνεται στην λίστα.

Δείτε εδώ την πλέον ανεξήγητη σκηνή στην ιστορία του κινηματογράφου, από το "διαμάντι" Nazi Surfers Must Die:

4

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ο Ρίτσαρντ Τσάμπερλεϊν στα 90: Ο βασιλιάς της τηλεόρασης ζει εδώ και χρόνια χωρίς μυστικά

Οθόνες / Ο Ρίτσαρντ Τσάμπερλεϊν στα 90: Ο βασιλιάς της τηλεόρασης ζει εδώ και χρόνια χωρίς μυστικά

Διάσημος ανά τον πλανήτη από το «Σογκούν» και «Τα πουλιά πεθαίνουν τραγουδώντας», ο Αμερικανός ηθοποιός αποφάσισε πριν από είκοσι χρόνια να αποκαλύψει την σεξουαλική του ταυτότητα και να κερδίσει την ελευθερία του
THE LIFO TEAM
Η αποδόμηση του greek dream στις ταινίες του Νίκου Παπατάκη

Οθόνες / Η αποδόμηση του greek dream στις ταινίες του Νίκου Παπατάκη

Ο εμιγκρές που κατάφερε να δει διεισδυτικά και βαθιά στην ελληνική ψυχή, ο «μοναχικός αναρχικός» με την πολύ μικρή σε μέγεθος φιλμογραφία αλλά την τεράστια σε καλλιτεχνική αξία. Από τον Παπατάκη μέχρι τον Λάνθιμο, η απόσταση είναι μικρότερη απ' όσο φανταζόμαστε.
ΕΙΡΗΝΗ ΓΙΑΝΝΑΚΗ
10 σπουδαίες κινηματογραφικές ερμηνείες του Κίλιαν Μέρφι

Οθόνες / Από τα ζόμπι του Ντάνι Μπόιλ ως τον Κεν Λόουτς: Δέκα σπουδαίες ερμηνείες του Κίλιαν Μέρφι

Ο φετινός νικητής του Όσκαρ α' ανδρικού ρόλου είναι ένας αυθεντικός καρατερίστας, αλλιώτικος και απόκοσμος, συγκινητικός στα όρια της συντριβής. 
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Γιατί η Apple πετάει τόσα πολλά χρήματα σε παραγωγές που δεν βλέπει σχεδόν κανείς;

Οθόνες / Γιατί η Apple πετάει τόσα πολλά χρήματα σε παραγωγές που δεν βλέπει σχεδόν κανείς;

Ο τεχνολογικός γίγαντας έχει την πολυτέλεια να ξοδεύει μυθικά ποσά για περιεχόμενο υψηλού κύρους αλλά χαμηλής ανταπόκρισης. Είναι αυτό μέρος μιας στρατηγικής ή απλά έχει λεφτά για πέταμα;
THE LIFO TEAM
Αλέν Ντελόν: Οι τραγικές τελευταίες σελίδες της ζωής ενός μεγάλου σταρ

Οθόνες / Αλέν Ντελόν: Οι τραγικές τελευταίες σελίδες της ζωής ενός μεγάλου σταρ

Ένα πικρό φινάλε σε μια λαμπερή ζωή, με ιστορίες μίσους μεταξύ των παιδιών του, μια περιουσία που έχει διανεμηθεί «άδικα» και κατηγορίες για χειραγώγηση και κακοποίηση.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Tα «Αδέσποτα Κορμιά» δεν είναι μόνο η πολυσυζητημένη αφίσα τους

The Review / Tα «Αδέσποτα Κορμιά» δεν είναι μόνο η πολυσυζητημένη αφίσα τους

Ο Γιάννης Βασιλείου και η Τίνα Μανδηλαρά αναλύουν την ταινία που συζητήθηκε περισσότερο από όλες στο 26ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, τα «Αδέσποτα Κορμιά» της Ελίνας Ψύκου, με αφορμή την κυκλοφορία της στις αίθουσες από 28 Μαρτίου.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Κέιτ Μπλάνσετ: «Οι κοινωνίες σπρώχνουν τις συλλογικές τους αποτυχίες κάτω από το χαλί»

Αποκλειστική συνέντευξη / Κέιτ Μπλάνσετ: «Οι κοινωνίες σπρώχνουν τις συλλογικές τους αποτυχίες κάτω από το χαλί»

Με αφορμή το «Νέο Αγόρι», μια ταινία του συμπατριώτη της Γουόρικ Θόρντον στην οποία ανέλαβε την παραγωγή και πρωταγωνιστεί, η σπουδαία ηθοποιός συζητά με τον Θοδωρή Κουτσογιαννόπουλο. Αποκαλύπτει ένα δύσκολο παιδικό βίωμα, μιλά για τις έννοιες του θαύματος και του σωτήρα, θυμάται πώς γνώρισε τον Χρήστο Νίκου και τι την έλκει στο σινεμά που αυτός οραματίζεται. 
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Ο Πολ Σάιμον δεν ακούει καθόλου πλέον από το ένα αυτί αλλά η μουσική παραμένει βαθιά εντός του

Daily / Ο Πολ Σάιμον δεν ακούει καθόλου πλέον από το ένα αυτί αλλά η μουσική παραμένει βαθιά εντός του

Το ντοκιμαντέρ «In Restless Dreams: The Music of Paul Simon» αποτελεί μια συναρπαστική αναδρομή στη μακρά πορεία του σπουδαίου δημιουργού, από τους Simon and Garfunkel μέχρι σήμερα.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Η «Αιώνια Λιακάδα ενός Καθαρού Μυαλού» έγινε 20 χρονών

Οθόνες / Έρωτας και μνήμη: Η «Αιώνια Λιακάδα ενός Καθαρού Μυαλού» έγινε 20 χρονών

Η δημοφιλής ρομαντική ταινία με τον Τζιμ Κάρεϊ και την Κέιτ Γουίνσλετ συμπλήρωσε μια εικοσαετία από την αμερικανική της πρεμιέρα. Με αφορμή αυτή την επέτειο, την επισκεπτόμαστε ξανά και εξετάζουμε γιατί παραμένει αγαπητή μέχρι σήμερα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Τρία ελληνικά ντοκιμαντέρ του 26ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης που πρέπει να δείτε οπωσδήποτε

Οθόνες / Γιατί τα ελληνικά ντοκιμαντέρ είναι στο σύνολό τους καλύτερα από τις ταινίες μυθοπλασίας - Τρία παραδείγματα

Τα πολυσυζητημένα «Αδέσποτα Κορμιά», ένα ερωτικό προσκύνημα στη Σαπφώ και ένα στοιχειωμένο σκακιστικό καφενείο στην καρδιά του αθηναϊκού κέντρου: Τρεις ταινίες που ξεχώρισαν στο 26ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Υπάρχει άνθρωπος που δεν έκλαψε με το «One Day» του Netflix;

The Review / Υπάρχει άνθρωπος που δεν έκλαψε με το «One Day» του Netflix;

Ο Γιάννης Βασιλείου και η Ναταλία Πετρίτη συζητούν για τα συν και τα πλην της παραγωγής του Netflix, για τους λόγους που δέθηκαν οι θεατές μαζί της και για άλλες πρόσφατες παραγωγές που θα έκαναν ακόμα και μια πέτρα να κλάψει.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Πάθη, μίση, ανταλλαγή εραστών και ατέλειωτοι καβγάδες: Το μυστικό παρασκήνιο πίσω από τις βελούδινες ταινίες του Τζέιμς Άιβορι

Οθόνες / Πάθη, μίση, ατέλειωτοι καβγάδες: Το παρασκήνιο πίσω από τις βελούδινες ταινίες του Τζέιμς Άιβορι

Ένα νέο ντοκιμαντέρ για το ντουέτο του παραγωγού Ισμαήλ Μέρτσαντ και του σκηνοθέτη Τζέιμς Άιβορι καθιστά σαφές ότι τα υποβόσκοντα πάθη στις ταινίες τους δεν ήταν τίποτα σε σύγκριση με ό,τι συνέβαινε πίσω από την κάμερα.
THE LIFO TEAM
Lee Grant: «Η εξορία μου από το Χόλιγουντ ήταν η καλύτερη εκπαίδευση που θα μπορούσα να φανταστώ»

Οθόνες / Λι Γκραντ: Μια «ακυρωμένη» ηθοποιός, μια ακόμα ενεργή και αξιόλογη σκηνοθέτιδα

To τρομερό ταλέντο που έκανε μπαμ από μακριά και το Χόλιγουντ κατέστρεψε χωρίς αιτία βρίσκεται πια στην κορυφή της λίστας με τους μεγαλύτερους (σε ηλικία) εν ζωή σκηνοθέτες. Η ιστορία της ζωής και της καριέρας του κοριτσιού με την κλεμμένη νεότητα είναι συγκλονιστική.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ