«Να 'τανε το 21»: η ιστορία πίσω από το πιο γνωστό (και έξυπνο) τραγούδι για την Ελληνική Επανάσταση

«Να 'τανε το 21»: η ιστορία πίσω από το πιο γνωστό (και έξυπνο) τραγούδι για την Ελληνική Επανάσταση Facebook Twitter
1969: Πρες Κόνφερανς για τον δίσκο "ΝΑ 'ΤΑΝΕ ΤΟ '21" . Aπό αριστερά Δημήτρης Νικολαΐδης, Γιώργος Νταλάρας, Σταύρος Κουγιουμτζής και η Σώτια Τσώτου. Φωτ. αρχείο Μάκης Μάτσας
0

Το «Νάτανε το 21» είναι ένα ιστορικό, πλέον, ελληνικό τραγούδι. Τη μουσική του είχε γράψει ο Σταύρος Κουγιουμτζής, ενώ τους στίχους του η Σώτια Τσώτου. Ως γνωστόν το τραγούδι το ηχογράφησε σε πρώτη εκτέλεση ο Γιώργος Νταλάρας, ενώ λίγο αργότερα (αν και κάποιοι λένε λίγο πιο πριν) το είχε είπε και ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης (με τη Βούλα Γκίκα). Λέμε για «ηχογράφηση», όχι για το ποια εκτέλεση κυκλοφόρησε πρώτη σε δίσκο, γιατί, σ' αυτή την περίπτωση πρώτο κυκλοφόρησε το δισκάκι με τον Νταλάρα [MINOS 5067] προς τα τέλη του 1969 και μετά εκείνο με τον Μπιθικώτση [His Master's Voice 7PG 3897].

Το 1970 το τραγούδι, που είχε δώσει τίτλο και στο σχετικό LP, ακουγόταν πλέον παντού, κυρίως από τον Νταλάρα, βεβαίως από τον Μπιθικώτση, αλλά στην πορεία και από διάφορους άλλους τραγουδιστές και εταιρείες, που ήθελαν έτσι να επωφεληθούν οικονομικά από την τεράστια επιτυχία (Δημήτρης Μητροπάνος, Γιώργος Ζωγράφος, Σταύρος Μιχαλόπουλος, Χρ. Πατρωνίδης, Αδελφοί Κατσάμπα κ.λπ.).

Υπάρχουν διάφορα που λέγονται για το συγκεκριμένο άσμα.


Κάποιοι λένε πως εξέφραζε «αντίσταση» προς το χουντικό καθεστώς, ενώ κάποιοι άλλοι υποστηρίζουν πως το τραγούδι προωθήθηκε από τη χούντα, για τους δικούς της λόγους.

 


Στην πραγματικότητα το «Νάτανε το 21» ήταν ένα έξυπνο τραγούδι. Ήταν έξυπνοι, δηλαδή, οι στίχοι της αείμνηστης Σώτιας Τσώτου, γιατί από τη μια μεριά έπιαναν τον παλμό της 150ετηρίδας από την Επανάσταση του '21 (που θα συμπληρωνόταν το 1971) και από την άλλη άφηναν τους χουντικούς να νομίζουν πως εκείνο το «'21» θα μπορούσε και να τους αφορά (παραπέμποντας στην 21η Απριλίου). Αυτή η... δημιουργική ασάφεια, να το πούμε έτσι, έδωσε πολλούς πόντους στο άσμα, το οποίο δεν εμποδίστηκε από πουθενά, ώστε να φτάσει μέχρι και στο τελευταίο χωριό της χώρας (κατ' αναλογία με την κοκακόλα), στήνοντας κατ' ουσίαν την καριέρα του Νταλάρα. Πότε άρχισε να κάνει εξώφυλλα, το ένα μετά το άλλο, ο Νταλάρας στα περιοδικά; Μετά το «Νάτανε το 21».

Ένα δεύτερο θέμα, που σχετίζεται με το τραγούδι, είχε να κάνει με την αλλαγή μιας λέξης στη δεύτερη πια εκτέλεσή του (τόσο από τον Νταλάρα, όσο και από τον Μπιθικώτση). Στην αρχή, μια στροφή τής Σώτιας Τσώτου έλεγε:

Να πολεμάω τις μέρες στα κάστρα
και το σπαθί μου να πιάνει φωτιά
και να κρατάω τις νύχτες με τ' άστρα
μια Τουρκοπούλα αγκαλιά.

Φαίνεται λοιπόν πως η «τουρκοπούλα» έφτασε στ' αυτιά των Τούρκων της Αθήνας (πρεσβεία), με αποτέλεσμα να ζητηθεί η αλλαγή της λέξης, ενώ το δισκάκι (τόσο με τον Νταλάρα, όσο και με τον Μπιθικώτση) είχε ήδη κυκλοφορήσει. Το διπλωματικό επεισόδιο τελικώς αποφεύχθηκε. Τόσο ο Μάτσας (MINOS), όσο και ο Λαμπρόπουλος (His Master's Voice) έδωσαν εντολή να ξαναηχογραφηθεί το τραγούδι, με τη λέξη «ομορφούλα» να αντικαθιστά πλέον, αυτή τη φορά, την «τουρκοπούλα». Έτσι, με την «ομορφούλα» το έμαθε και το αγάπησε ο κόσμος.

Κάτι που απασχολούσε στην εποχή ήταν το ποιανού η εκτέλεση ήταν η καλύτερη. Του Νταλάρα ή του Μπιθικώτση; Σε μια συνέντευξή του στο περιοδικό 'οικογενειακός ΘΗΣΑΥΡΟΣ' (Δ. Αγγελόπουλος), στο τεύχος 131 (3 Φεβ. 1970) διαβάζουμε τα σχετικά. Ξεκινάει ο Νταλάρας:

– Εκτιμώ απεριόριστα τον Μπιθικώτση, όπως άλλωστε κι όλους, όσους μόχθησαν για να στηθεί το λαϊκό μας τραγούδι. Εγώ είμαι ένας πολύ καινούργιος ακόμη, που βρίσκεται στο πρώτο στάδιο των προσπαθειών του. Αυτά...

– Γιώργο, αυτό δεν είναι απάντηση. Το να εκτιμάς τον Γρηγόρη δεν σημαίνει ότι δέχεσαι πως ερμηνεύει εκείνος καλύτερα το «21»...

– Λοιπόν, συμφωνώ πως έγινε θόρυβος γύρω από την ερμηνεία του «Εικοσιένα». Δεν τον έκανα όμως εγώ τον θόρυβο αυτό. Κι ούτε ευθύνομαι καθόλου... Άλλοι μίλησαν, εγώ δεν είπα τίποτα.

– Να πεις τώρα!

– Σύμφωνοι! Αλλά τι να πω;

– Εμείς θα σου πούμε τι να πεις;

– Ακούστε. Για μένα δεν τρέχει τίποτα. Ο θόρυβος που έγινε, ασχέτως αν βγαίνει νικητής ο Μπιθικώτσης ή εγώ, με ωφέλησε. Ανέβηκε το τραγούδι, ανέβηκα κι εγώ. Αυτό είναι!

– Δεν είναι καθόλου «αυτό». Να απαντήσεις καθαρά: εσύ ή ο Μπιθικώτσης ερμηνεύει καλύτερα το τραγούδι;

– Θα ήταν βλακεία να κρίνω εγώ. Το κοινό κρίνει. Και η πώληση των δίσκων.

– Και τι λέει η πώληση των δίσκων;

– Πουλάω περισσότερους δίσκους εγώ. Αυτή τη γνώμη σχημάτισα από μία επίσκεψή μου σε διάφορα πρατήρια. Ζήτησα δίσκους δικούς μου του «21» και μου απάντησαν: «Πουλήθηκαν. Θέλετε να σας δώσουμε με ερμηνεία Μπιθικώτση;».

Το τραγούδι σύντομα πέρασε και στην από 'κει μεριά του Αιγαίου. Το μαθαίνουν οι Τούρκοι, το μεταφράζουν στη γλώσσα τους ως "Aşkolsun sevgilim sana" (στίχοι Bülent Pozam) και το δίνουν να το πει ένα «αστέρι» της εποχής, η Semiramis Pekkan. Τo τραγούδι τοποθετείται μάλιστα από τους Τούρκους παραγωγούς ως lead track στο LP "Semiramis" [Odeon, 1972], προεξοφλώντας μιαν επιτυχία. Έγινε (μια κάποια επιτυχία), παρότι αμφιβάλλω αν ο Έλληνας συνθέτης του... S. Kuyumcu, θα πήρε ποτέ τα «δικαιώματά» του (με τέτοιο επώνυμο, που του κοτσάρανε οι Τούρκοι).

Δεν γνωρίζω αν έμαθαν ποτέ οι παραγωγοί στην γείτονα τι ακριβώς έλεγε το τραγούδι στα ελληνικά. Σε τι αναφερόταν κ.λπ. Το λέω, γιατί οι στίχοι τού "Aşkolsun sevgilim sana" δεν φαίνεται να έχουν κάποια σχέση με την Επανάσταση του '21 (για ερωτικό τραγούδι πρόκειται). Πάντως, αν ήξεραν και παρ' όλα αυτά αδιαφόρησαν, μένοντας μόνο στη μουσική... μπράβο τους.

Να πω επίσης πως το «Νάτανε το 21» ακούστηκε και σε άλλες χώρες της Βαλκανικής (όπως στην τότε Γιουγκοσλαβία από την Violeta Tomovska) και βεβαίως παντού στον κόσμο, όπου υπήρχαν Έλληνες. Στην Κύπρο π.χ. δεν έγινε επιτυχία μόνον από Ελλαδίτες, αλλά και από Ελληνοκύπριους (Σπύρος Βλάχος), στο Ισραήλ το είπε ο Trifonas, στην Ολλανδία οι Polis & Les Helleniques, στην Αγγλία οι Manos Tacticos & His Bouzoukis, στην Αμερική ο Andreas Triplis κ.ο.κ. Γενικά, όπου υπήρχαν Έλληνες, σε κάθε μήκος και πλάτος της γης, εκείνη την εποχή το «Νάτανε το 21» βρισκόταν μόνιμα στην πρώτη γραμμή, ενώ έμπαινε, συνεχώς, σε ελληνικές τουριστικές συλλογές και σε άλλα διάφορα compilations (όπως και το «Ντιρλαντά»).

Κι ένα τελευταίο. Το «Νάτανε το 21» δεν είναι ένα πεθαμένο τραγούδι, που το θυμηθήκαμε έτσι στο ξεκάρφωτο. Πέραν από το γεγονός πως τραγουδιέται και σήμερα από αναγνωρισμένους νεότερους ερμηνευτές (Γεράσιμος Ανδρεάτος, Κώστας Μακεδόνας, Ζαχαρίας Καρούνης κ.ά.) ήταν είναι και παραμένει ένα από τα διαχρονικά σχολικά χιτ!

Κάθε παραμονή τής 25ης Μαρτίου όλα τα σχολικά θέατρα (Δημοτικών, Γυμνασίων, Λυκείων) στενάζουν από τις μαθητικές χορωδίες και τα ανάλογα φάλτσα...

 H τουρκική έκδοση του «Να 'τανε το 21»

Μουσική
0

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Αναζητώντας την προφορική και μουσική παράδοση της Κέας

Μουσική / Αναζητώντας την προφορική και μουσική παράδοση της Κέας

Στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας «Cycladic Identity», ιστορίες και παραμύθια του νησιού, οι μελωδιές Τζιωτών μουσικών, η προφορική παράδοση και η μυθολογία συγκεντρώθηκαν σε μια σειρά podcast που θα μπορεί κάθε επισκέπτης της Κέας να ακούσει ενώ περιηγείται σε πλατείες, μονοπάτια, παραλίες, στα δρομάκια της Ιουλίδας.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Ο Αμαλία μάς ξανασυστήνεται χωρίς τους Architects

Μουσική / Ο Αμαλία μάς ξανασυστήνεται χωρίς τους Architects

Μετά από τέσσερα χρόνια καθυστερήσεων και αρκετά σκαμπανεβάσματα, ο νεαρός δημιουργός που γνωρίσαμε με το πρότζεκτ Amalia and the Architects κυκλοφορεί το ντεμπούτο του άλμπουμ με τίτλο «Amalia???», ξανασυστήνεται στο κοινό μέσα από 10 τραγούδια με υπαρξιακές αναζητήσεις, που λειτουργούν πέρα από τα όρια του φύλου.
ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΠΑ
Η underground δημιουργικότητα μέσα από τα μάτια του Deltah

Μουσική / Deltah: «Κανείς δεν πυροβόλησε επειδή του το είπε ένα ραπ τραγούδι»

Με αφορμή τη νέα κυκλοφορία του «Thorax», ο πολυσχιδής καλλιτέχνης της σύγχρονης underground σκηνής μιλά για τα στερεότυπα που ακολουθούν μέχρι σήμερα τη ραπ, η οποία «προφανώς και είναι μουσική για διασκέδαση, όπως κάποιος θα πάει στα μπουζούκια και θα διασκεδάσει χωρίς απαραίτητα να είναι καψούρης».
ΧΡΗΣΤΟΣ ΝΤΑΤΣΗΣ
Κρίστη Στασινοπούλου: «Έχω φάει τη νύχτα με το κουτάλι, προτιμώ πια να κάθομαι σπίτι»

Οι Αθηναίοι / Κρίστη Στασινοπούλου: «Έχω φάει τη νύχτα με το κουτάλι, προτιμώ πια να κάθομαι σπίτι»

Όλοι τη ρωτούν για τον Παύλο Σιδηρόπουλο όμως έχει ζήσει περισσότερα δίπλα στην Αλίκη Βουγιουκλάκη. Έχει εκπροσωπήσει την Ελλάδα στην Eurovision, αισθάνεται περήφανη που μεγαλώνοντας κατέληξε να κάνει μόνο πράγματα που της αρέσουν. Έχει γυρίσει τον κόσμο με τον Στάθη Καλυβιώτη και τη μουσική τους, μόλις κυκλοφόρησε ένα βιβλίο για τα ταξίδια τους που μετράνε πια 25 χρόνια.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
10 πράγματα για τον KAS:ST

Μουσική / Ο Manuel Sene και άλλα 9 πράγματα που διαμόρφωσαν τη μελωδική technο των KAS:ST

Πρόσφατα παρουσίασε την πιλοτική έκδοση του νέου και εντυπωσιακού οπτικοακουστικού του live πρότζεκτ στην Κωνσταντινούπολη, μπροστά σε ένα ενθουσιώδες κοινό χιλιάδων ατόμων. Η πρώτη παρουσίαση του KAS:ST AV SHOW στην Ευρώπη θα γίνει σε λίγες μέρες στην Αθήνα.
ΦΩΦΗ ΤΣΕΣΜΕΛΗ
Τι κρύβεται πίσω από τη στροφή της Beyoncé στην κάντρι; 

Μουσική / Τι κρύβεται πίσω από τη στροφή της Beyoncé στην κάντρι;

Τα μοντέλα στην πασαρέλα του Louis Vuitton φορούν καουμπόικες μπότες από δέρμα φιδιού, η Prada πουλάει λαιμοδέτες τύπου γουέστερν, σειρές όπως το «Yellowstone» προσελκύουν εκατομμύρια θεατές: Το στυλ Americana ανθίζει στην ποπ κουλτούρα.
THE LIFO TEAM
Σεξ, ψέματα και ηρωίνη: Νέες αποκαλύψεις από τη μυστική ιστορία των Beatles

Μουσική / Σεξ, ψέματα και ηρωίνη: Νέες αποκαλύψεις από τη μυστική ιστορία των Beatles

Ο Πίτερ Μπράουν, ένας από τους πιο έμπιστους συνεργάτες των Beatles, κυκλοφορεί ένα νέο αποκαλυπτικό βιβλίο, βασισμένο σε συνεντεύξεις που είχε πάρει από τα μέλη του συγκροτήματος και από τον στενό τους κύκλο το 1980 και το 1981.
THE LIFO TEAM