Η Μινωική άνοιξη του Dr. Arthur Evans

Η μινωική άνοιξη του Dr. Arthur Evans Facebook Twitter
Οι Arthur Evans, Theodore Fyfe, και Duncan Mackenzie στην Κνωσσό το 1900
1

«…Το 1893 ένας βρεταννός αρχαιολόγος, ο Dr. Arthur Evans, ηγόρασεν εις τας Αθήνας μερικούς γαλακτολίθους από Ελληνίδας που τους εφορούσαν ως φυλακτά. Εκίνησαν την περιέργεια του τα ιερογλυφικά που ήσαν χαραγμένα επάνω των και που κανείς δεν ημπορούσε να διαβάση. Ανακαλύπτων ότι οι πέτρες προήρχοντο από την Κρήτην, επήγεν εκεί και εγύρισεν όλο το νησί συλλέγων, καθώς επίστευε, δείγματα της αρχαίας Κρητικής γραφής. Το 1895 ηγόρασεν ένα μέρος και το 1900 το υπόλοιπον της τοποθεσίας, που ο Σλήμαν και η Γαλλική Σχολή των Αθηνών είχαν ταυτίσει με την Κνωσόν. Και εντός εννέα εβδομάδων εκείνης της ανοίξεως ανασκάπτων πυρετωδώς με εκατόν πενήντα άνδρας, εξέθαψε τον πλουσιώτερον θησαυρόν της συγχρόνου ιστορικής ερεύνης – το ανάκτορον του Μίνωος.

Τίποτε, ως τότε γνωστόν από την αρχαιότητα, δεν ημπορούσε να φθάση την απεραντοσύνην  αυτού του πολύπλοκου κτηρίου, που ως φαίνεται ήτο όμοιον με  τον σχεδόν ατελείωτον Λαβύρινθον, τον τόσον ξαξουστόν εις τους αρχαίους ελληνικούς μύθους του Μίνωος, του Δαιδάλου, του Θησέως, της Αριάδνης και του Μινωταύρου. Εις αυτά και εις άλλα ερείπια, ως επιβεβαιώσις της διαισθήσεως του Evans, ευρέθησαν χιλιάδες σφραγίδες και πήλιναι πινακίδες με χαρακτήρας ως εκείνοι που του είχαν κινήσει την περιέργειαν. Από τας πυρκαϊάς, αι οποίαι είχαν καταστρέψει τα ανάκτορα της Κνωσού, είχαν σωθεί αυταί αι πινακίδες · αλλά αι επιγραφαί των δεν απεκρυπτογραφήθησαν και εξακολουθούσαν να κρύπτουν την παλαιάν ιστορίαν του Αιγαίου.

Η μινωική άνοιξη του Dr. Arthur Evans Facebook Twitter
Ο Evans για την επιμονή και την αφοσίωση του στην αρχαιολογία και την υπόθεση της Κνωσού ειδικώς χρίστηκε ιππότης το 1911.
Η μινωική άνοιξη του Dr. Arthur Evans Facebook Twitter
Από τις πρώτες μπροσούρες δημοσιοποίησης της μεγάλης αρχαιολογικής ανακάλυψης στην Κνωστό, photo credit: arthistoryresources.net
 

Έτρεξαν εις την Κρήτην μελετηταί από όλας τα χώρας. Ενώ ο Evans ειργάζετο εις την Κνωσόν, μία ομάς από αποφασιστικούς Ιταλούς – Halbherr, Pernier, Savigoni, Palibeni – εξέθαψεν εις την Αγίαν Τριάδα μίαν σαρκοφάγον ζωγραφισμένην με διαφωτιστικάς σκηνάς της κρητικής ζωής και απεκάλυψεν εις την Φαιστόν εν ανάκτορον που ήτο κατά τι ολιγώτερον εκτεταμένον από τον των Βασιλέων της Κωνσού. Εν τω μεταξύ, δύο Αμερικανοί, ο Seager και η κ. Hawes, έκαμον ανακαλύψεις εις την Βασιλικήν, εις την Μόχλον και εις τα Γκουρνιά. Οι Βρεταννοί Hogarth, Bonsanquet, Dawkins, Myres, εξηρεύνησαν το Παλαίκαστρο, το Ψυχρό και την Ζάκρον. Ενδιαφέρθηκαν και οι ίδιοι οι Κρητικοί και ο Ξανθουδίδης και ο Χατζηδάκις ανέσκαψαν αρχαίας κατοικίας, σπήλαια και

τάφους εις το Αρκαλοχώρι, εις την Τύλισσον, εις την Κουμάσα και εις το Χαμαίζι. Τα μισά έθνη της Ευρώπης. Τα μισά έθνη της Ευρώπης ηνώθησαν κάτω από την σημαίαν της επιστήμης, ακριβώς η ιδία γενεά, της οποίας όλοι οι πολιτικοί ετοιμάζοντο δια πόλεμον.

Πώς επρόκειτο να ταξινομηθεί όλον αυτό το υλικόν – αυτά τα ανάκτορα, αι εικόνες, τα αγάλματα, αι σφραγίδες, τα βάζα, τα μέταλλα, αι πινακίδες και τα ανάγλυφα; Εις ποίαν περίοδον του παρελθόντος έπρεπε να αποδοθούν; Με αβεβαιότητα, αλλά με ολοέν μεγαλυτέραν επιβεβαίωσιν καθώς επροχωρούσεν η έρευνα και ηύξανεν η γνώσις, ο Evans εχρονολόγησε τα λείψανα, ανάλογα με το βάθος του στρώματος των, την κλίμακα των ρυθμών των αγγείων και την σύμπτωσιν των κρητικών ευρημάτων, εις σχήμα ή εις μοτίβο με παρόμοια αντικείμενα, που εβγήκαν από χώματα, των οποίων η χρονολογία ήτο περίπου γνωστή. Ανασκάπτων υπομονετικά κάτω από την Κνωσόν, ευρέθη ενώπιον παρθένου βράχου εις βάθος περίπου σαράντα τριών ποδών κάτων από την επιφάνειαν της γης.

Η μινωική άνοιξη του Dr. Arthur Evans Facebook Twitter
Ο Έβανς με λευκό κοστούμι, πιθανότατα το 1905, επιθεωρεί τις εργασίες αποκατάστασης των ευρημάτων, photo credit: arthistoryresources.net
 

Το κάτω μέρος του χώρου, που είχεν ανασκαφή, είχε λείψανα χαρακτηριστικά της Νεολιθικής Εποχής – πρωτογόνους μορφάς χειροποιήτων αγγείων με απλούν γραμμικόν διάκοσμον, κλωστικά και υφαντικά εργαλεία, χονδράς θεάς από ζωγραφισμένον στεατίτην ή πηλόν, εργαλεία και όπλα από γυαλισμένη πέτρα, αλλά τίποτε από χαλκόν ή ορείχαλκον.

Ταξινομών τα αγγεία και συσχετίζων τα λείψανα με τα ευρήματα της αρχαίας Μεσοποταμίας και της Αιγύπτου, ο Evans διήρεσε τον μετανεολιθικόν και προϊστορικόν πολιτισμόν της Κρήτης εις τρεις εποχάς, Πρώτην, Μέσην και Τελευταίαν Μινωικήν και κάθε μίαν από αυτάς εις τρεις περιόδους.

Η πρώτη ή η χαμηλοτέρα εμφάνισις χαλκού εις τα στρώματα, σύμφωνα με εν είδος αρχαιολογικής στενογραφίας, αντιπροσωπεύει δι’ ημάς την αργήν άνοδον ενός νέου πολιτισμού από το νεολιθικόν στάδιον. Εις το τέλος της Πρώτης Μινωικής εποχής οι Κρήτες μανθάνουν να αναμιγνύουν τον χαλκόν με τον λευκοσίδηρον και τότε αρχίζει η εποχή του Ορείχαλκου. Εις την Μέσην Μινωικήν παρουσιάζονται τα πρώτα ανάκτορα. Οι πρίγκιπες της Κνωσού, της Φαιστού και της Μάλλιας κτίζουν πολυτελείς κατοικίας με αμέτρητα δωμάτια, ευρυχώρους αποθήκας, ειδικευμένα εργαστήρια, βωμούς και ναούς και μεγάλα αποχευτευτικά έργα, που ξαφνιάζουν το αγέρωχο μάτι των Δυτικών.

Η μινωική άνοιξη του Dr. Arthur Evans Facebook Twitter
Το ταξιδιωτικό ημερολόγιο του Έβανς όταν επισκέφθηκε την Κρήτη to 1896
 

Τα αγγεία λαμβάνουνμία πολύχρωμον λαμπρότητα, οι τοίχοι στολίζονται με χαριτωμένα ανάγλυφα και από τα ιερογλυφικά του περασμένου αιώνος παράγεται δια της εξελίξεως μία γραμμική γραφή. Κατά το τέλος της Μέσης Μινωικής ΙΙ εποχής, κάποια παράξενη καταστροφή αφήνει την σφραγίδα της εις τα στρώματα · το ανάκτορον της Κνωσού κρημνίζεται ωσάν από σπασμόν της

γης ή ίσως από επίθεσιν της Φαιστού, της οποίας το ανάκτορον δι’ αρκετόν καιρόν σώζεται.

Αλ’ ολίγον αργότερα παρομοία καταστροφή επιπίπτει επί της Φαιστού, Μόχλου της Γουρνιάς, του Παλαικάστρου και επί πολλών άλλων πόλεων της νήσου. Τα αγγεία σκεπάζονται με αιθάλην και τα μεγάλα δοχεία εντός των αποθηκών γεμίζουν με συντρίμματα.

Η Μέση Μινωική ΙΙ εποχή είναι περίοδος σχετικής στασιμότητας, καθ’ ην ίσως ο κόσμος της νοτιοανατολικής Μεσογείου διεταράχθη από την κατάκτησιν της Αιγύπτου υπό των Υξώς.

Η μινωική άνοιξη του Dr. Arthur Evans Facebook Twitter
Η αποκατάσταση της Αίθουσας του Θρόνου, photo credit: arthistoryresources.net
 

Κατά την τελευταίαν Μινωικήν εποχήν όλα αρχίζουν εξ αρχής. Η υπομονετική ανθρωπότης, κατόπιν εκάστου κατακλυσμού, ανανεώνει τα ελπίδας της, αναλαμβάνει θάρρος και αρχίζει πάλιν να κτίζη. Νέα και ωραιότερα ανάκτορα ανυψώνονται εις την Κνωσόν, εις την Φαιστόν, εις την Τύλισσον, εις την Αγίαν Τριάδα και εις την Γουρνιάν. Η μεγαλοπρεπής έκτασις, το πενταόροφον ύψος και ο πολυτελής διάκοσμος των πριγκιπικών αυτών κατοικιών φανερώνουν έναν τοιούτον πλούτον, που η Ελλάς δεν επρόκειτο να γνωρίση μέχρι της εποχής του Περικλέους. Κτίζονται θέατρα εις τας αυλάς των ανακτόρων και θέατρα μονομαχιών, εις τα οποία άνδρες και γυναίκες εμπλέκονται εις θανάσιμον πάλην με θηρία · εκεί διασκεδάζουν κύριοι και κυρίαι, των οποίων τα πρόσωπα ζουν ακόμη απεικονισμένα εις τας τοιχογραφίας.

Η μινωική άνοιξη του Dr. Arthur Evans Facebook Twitter

Αι ανάγκαι πολλαπλασιάζονται, τα γούστα εξευγενίζονται και η λογοτεχνία ανθεί. Χιλιάδες βιομηχανιών επιτρέπουν εις τους πτωχούς να ευημερήσουν και προμηθεύουν ανέσεις εις τους πλουσίους. Αι βασιλικαί αίθουσαι είναι πλήρεις από γραμματείς, που καταγράφουν εμπορεύματα, τα οποία διανέμονται ή παραλαμβάνονται · από καλλιτέχνας τεχνουργούντας αγάλματα, αγγεία ή τοιχογραφίας · από ανωτέρους κρατικούς λειτουργούς που συσκέπτονται, δικάζουν ή στέλλουν έγγραφα σφραγισμένα με τα περιτέχνους σφραγίδας των, ενώ πρίγκιπες με μέσην σφηκός και αρχόντισσαι με κοσμήματα και συναρπαστικάς εξώμους εσθήτας κάθηνται εις βασιλικά συμπόσια πλησίον τραπεζώ που λάμπουν από ορείχαλκον και χρυσόν. Ο 16ος και ο 15ος αιών π.Χ είναι το ζενίθ του Αιγαίου πολιτισμού, ο κλασσικός και χρυσούς αιών της Κρήτης»*.

O Dr. Arthur Evans πεθαίνει σαν σήμερα, αφήνοντας πίσω του μια στέρεη, αδιάψευστη αρχαιολογική ανακάλυψη. Το παραπάνω απόσπασμα περιγραφής της πορείας, που η περιέργεια του δημιούργησε, είναι από τον Β’ Τόμο της «Παγκοσμίου Ιστορίας του Πολιτισμού» του Will Durant, Εκδόσεις Αφοί Συρόπουλοι, 1969. Έχει διατηρηθεί η ορθογραφία και η σύνταξη της αρχικής έκδοσης (σελ.12-15).

Αρχαιολογία & Ιστορία
1

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ο βράχος, η θάλασσα και το τελεφερίκ στη Μονεμβασιά

Guest Editors / Ο βράχος, η θάλασσα και το τελεφερίκ στη Μονεμβασιά

Το σχέδιο για την εγκαθίδρυση τελεφερίκ εκπλήσσει καθώς φανερώνει μια μεταστροφή του υπουργείου Πολιτισμού από πολιτικές ήπιας παρέμβασης και χαμηλού φωτισμού τις οποίες ακολούθησε για δεκαετίες. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη επέμβαση που έχει γίνει στον βράχο εδώ και πάνω από δύο αιώνες και ίσως τη μεγαλύτερη που έχει γίνει ποτέ μετά την ανοικοδόμηση των τειχών.
ΑΝΤΩΝΗΣ ΚΟΤΣΩΝΑΣ
Τι σήμαινε να είσαι ασθενής στο Αιγινήτειο στις αρχές του 20ου αιώνα;

Ιστορία μιας πόλης / Τι σήμαινε να είσαι ασθενής στο Αιγινήτειο στις αρχές του 20ού αιώνα;

Χάρη σε ένα κληροδότημα, ιδρύεται στις αρχές του 20ου αιώνα επί της Λεωφόρου Βασιλίσσης Σοφίας ένα νοσοκομείο το οποίο στεγάζει την έδρα της Νευροψυχιατρικής του ΕΚΠΑ. Ένα νοσοκομείο του οποίου η σχέση με το Πανεπιστήμιο Αθηνών αλλά και με τις κοινωνικές μεταβολές στην πόλη και στη χώρα είναι άρρηκτες. Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά για την ιστορία του Αιγινητείου με την ιστορικό Δέσπω Κριτσωτάκη.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Αθηναϊκή οπερέτα: Ευρωπαϊκός αέρας και η μοντέρνα ζωή των αστών του Mεσοπολέμου

Ιστορία μιας πόλης / Αθηναϊκή οπερέτα: Ευρωπαϊκός αέρας στη ζωή των αστών του Mεσοπολέμου

Η οπερέτα στην Αθήνα ανθίζει και εξελίσσεται εν μέσω μεγάλων ιστορικών γεγονότων: Βαλκανικοί πόλεμοι, εθνικός διχασμός και αργότερα η Μικρασιατική Καταστροφή. Ήταν η οπερέτα μια διέξοδος για τους Αθηναίους της εποχής; Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με τον Αλέξανδρο Ευκλείδη για την ιστορία και τους μεγάλους σταθμούς της αθηναϊκής οπερέτας.
THE LIFO TEAM
Κωνσταντίνος Δοξιάδης: Ο πρωτοπόρος πολεοδόμος και η έρευνα του για τους κατοίκους της Αθήνας

Ιστορία μιας πόλης / Κωνσταντίνος Δοξιάδης: Ο πρωτοπόρος πολεοδόμος της Αθήνας

Πρωτοπορία, όραμα, κοσμοπολιτισμός: Τα υλικά με τα οποία ήταν φτιαγμένος ο Κωνσταντίνος Δοξιάδης. Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με την Μαριάννα Χαριτωνίδου για την δράση, την έρευνά του για τους κατοίκους της Αθήνας, την παρακαταθήκη του στην πόλη.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Ο διαβόητος αρχαιοκάπηλος Ρόμπιν Σάιμς και ο ελληνικός του σύνδεσμος

Ρεπορτάζ / Ο διαβόητος αρχαιοκάπηλος Ρόμπιν Σάιμς και ο ελληνικός του σύνδεσμος

Ποιος είναι ο διαβόητος Βρετανός λαθρέμπορος από την εταιρεία του οποίου ανακτήθηκαν πρόσφατα εκατοντάδες αρχαιότητες μετά από μακροχρόνια διεκδίκηση από το ελληνικό Δημόσιο;
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Σχέδια για τις Απόκριες του 1933 και τα έθιμα της Παλιάς Αθήνας

Αρχαιολογία & Ιστορία / «Οι παληές αθηναϊκές Απόκρηες»: Πώς γιορτάζονταν πριν έναν αιώνα;

Μια σειρά από σχέδια που δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό «Παναθήναια» σχετικά με τις Απόκριες και άρθρα από το περιοδικό «Μπουκέτο» για τα αποκριάτικα έθιμα της παλιάς Αθήνας.
ΜΙΧΑΛΗΣ ΓΕΛΑΣΑΚΗΣ
Γίγαντες, Τρίτωνες και ένα ανάκτορο στην Αθήνα

Ιστορία μιας πόλης / Γίγαντες, Τρίτωνες και ένα ανάκτορο στην Αθήνα

Πού μπορούμε να δούμε το Ανάκτορο των Γιγάντων σε μια βόλτα μας στο κέντρο της πόλης και τι συμβολίζουν τα γλυπτά που υπάρχουν στο πρόπυλο; Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με τον αρχαιολόγο Γιάννη Θεοχάρη.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
ΠΕΑΝ: Όταν ανατινάχτηκαν τα γραφεία της φιλοναζιστικής ΕΣΠΟ στην οδό Γλάδστωνος

Ιστορία μιας πόλης / ΠΕΑΝ: Όταν ανατινάχτηκαν τα γραφεία της φιλοναζιστικής ΕΣΠΟ στην οδό Γλάδστωνος

Ποια ήταν η ολιγομελής ομάδα ΠΕΑΝ που έμεινε στην ιστορία για τις ριψοκίνδυνες δράσεις της ενάντια στους Ναζί; Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με τον Ευάνθη Χατζηβασιλείου για την Πανελλήνιο Ένωση Αγωνιζομένων Νέων.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Χαιρώνεια: Η μάχη που γέννησε τον σύγχρονο άνθρωπο

Ιστορία μιας πόλης / Χαιρώνεια: Η μάχη που γέννησε τον σύγχρονο άνθρωπο

Στις 2 Αυγούστου του 338 π.Χ. ο Φίλιππος Β’ οδηγεί τους Μακεδόνες σε μία μάχη η έκβαση της οποίας θα αλλάξει τον κόσμο. Τι σήμανε για τη Μακεδονία, την Αθήνα και τον ελλαδικό χώρο η Μάχη της Χαιρώνειας; Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με τον Παναγιώτη Ιωσήφ, συνεπιμελητή της έκθεσης που έχει ως θέμα την ιστορική μάχη και τρέχει αυτό το διάστημα στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Ανέκδοτες και σπάνιες εικόνες από την κατασκευή του Ηλεκτρικού στην Ομόνοια (πριν έναν αιώνα)

Αρχαιολογία & Ιστορία / Ανέκδοτες και σπάνιες εικόνες από την κατασκευή του Ηλεκτρικού στην Ομόνοια, πριν από έναν αιώνα

Η LiFO, σε συνεργασία με τα Γενικά Αρχεία του Κράτους, θα παρουσιάσει μια σειρά από ανέκδοτα και σπάνια ντοκουμέντα για διάφορα θέματα από τη λαμπρή, ή και όχι τόσο, ιστορία του τόπου μας. Ξεκινάμε με τον ιστορικό σταθμό του Ηλεκτρικού στην Ομόνοια, που δεν ήταν πάντοτε υπόγειος.
ΜΙΧΑΛΗΣ ΓΕΛΑΣΑΚΗΣ
Όταν ανέβηκε στην Αθήνα η οπερέτα «Χασίς»

Ιστορία μιας πόλης / Όταν ανέβηκε στην Αθήνα η οπερέτα «Χασίς»

Ποιοι κάνουν χρήση ναρκωτικών στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ου αιώνα στην Ελλάδα και ποιο είναι το κοινωνικό αποτύπωμα των ναρκωτικών στην Αθήνα της εποχής; Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με τον ιστορικό και ερευνητή Κωστή Γκοτσίνα.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Πώς ζούσαν οι Ρωμαίοι στρατιώτες; Η καθημερινή ζωή των ανθρώπων πίσω απ’ την πολεμική μηχανή

Αρχαιολογία & Ιστορία / Πώς ζούσαν οι Ρωμαίοι στρατιώτες; Η καθημερινότητα πίσω απ’ την πολεμική μηχανή

Μια νέα έκθεση στο Βρετανικό Μουσείο αποκαλύπτει τη ζωή των Ρωμαίων που έζησαν μέσα στις τάξεις του στρατού της Αυτοκρατορίας και την υπηρέτησαν πιστά.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
«Δεν ξέρουμε πού βρίσκεται το σώμα του Αλέξανδρου, όμως ο τάφος του είναι σίγουρα στην Αλεξάνδρεια»

Αρχαιολογία & Ιστορία / «Δεν ξέρουμε πού βρίσκεται το σώμα του Αλέξανδρου, όμως ο τάφος του είναι σίγουρα στην Αλεξάνδρεια»

Η Καλλιόπη Λημναίου-Παπακώστα, διευθύντρια του Ελληνικού Ινστιτούτου-Ιδρύματος Αλεξανδρινού Πολιτισμού, που σκάβει στην Αλεξάνδρεια από το 1998 μιλά για τις ανασκαφές που πραγματοποιεί εκεί, τα μέχρι στιγμής ευρήματα, τον Μεγαλέξανδρο, τη σχέση του με την Αίγυπτο και το πολυσυζητημένο ντοκιμαντέρ του Netflix, στο οποίο συμμετείχε.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Στοά Νικολούδη, Σαρόγλειο, Μέγαρο Υπατία: Τα έργα του Α. Νικολούδη έδωσαν ευρωπαϊκό αέρα στην Αθήνα

Ιστορία μιας πόλης / Στοά Νικολούδη, Σαρόγλειο, Μέγαρο Υπατία: Τα έργα του Α. Νικολούδη έδωσαν ευρωπαϊκό αέρα στην Αθήνα

Τα κτίρια του Αλέξανδρου Νικολούδη υπάρχουν παντού στην Αθήνα. Όμως γιατί γνωρίζουμε τόσο λίγα γι' αυτόν τον αρχιτέκτονα; Η Αγιάτη Μπενάρδου μιλά με την Αμαλία Κωτσάκη.
THE LIFO TEAM
Βυζάντιο και Αφρική: Μια έκθεση με τα εκπληκτικά καλλιτεχνικά επιτεύγματα ενός ανεξερεύνητου κόσμου

Αρχαιολογία & Ιστορία / Αφρική και Βυζάντιο: Τα εκπληκτικά καλλιτεχνικά επιτεύγματα ενός ανεξερεύνητου κόσμου

Μέσα από σπάνια αντικείμενα η νέα έκθεση του Met αφηγείται την κεντρική θέση της Αφρικής στα διηπειρωτικά δίκτυα εμπορίου και πολιτιστικών ανταλλαγών με το Βυζάντιο.
THE LIFO TEAM