Τοιχογραφία του Κιθ Χάρινγκ σε κλαμπ της Βαρκελώνης κινδυνεύει από την επικείμενη κατεδάφιση του κτιρίου

 Facebook Twitter
Ο σπουδαίος καλλιτέχνης Κιθ Χάρινγκ άλλαξε με τη μοναδική του παρουσία και καλλιτεχνική δράση τον τρόπο που ο κόσμος έβλεπε την street art. Φωτο: Getty Images
0

ΜΙΑ ΝΥΧΤΑ ΤΟΥ Φεβρουαρίου του 1989, ένας νεαρός στέκεται έξω από το κλαμπ Ars Studio της Βαρκελώνης και ο πορτιέρης δεν του επιτρέπει να μπει μέσα. Ο Cesar de Melero ήταν DJ εκείνη την εποχή στο κλαμπ, όταν κάποιος του είπε ότι ο Keith Haring ήταν έξω από την πόρτα.

Ο ίδιος θυμάται σήμερα ότι το κλαμπ ήταν γεμάτο και αφού έφτασε στην πόρτα σπρώχνοντας το πλήθος τον είδε. «Ήταν εκεί, με το άγιο, αθώο πρόσωπό του, και είπα στον θυρωρό να τον αφήσει να περάσει μέσα, και είπα στο αφεντικό: "Σαμπάνια για τον Keith Haring"».

Η φιλία τους ξεκίνησε με αυτό τον τρόπο και ο Χάρινγκ ζωγράφισε μια τοιχογραφία μέσα στο DJ booth του De Melero. Το κλαμπ έκλεισε το 1992, από τότε που έγινε αίθουσα μπιλιάρδου. Η τοιχογραφία του Χάρινγκ παραμένει εκεί, απείραχτη και μισοξεχασμένη, ακριβώς όπως τη ζωγράφισε. Ο ιδιοκτήτης της αίθουσας μπιλιάρδου λέει πως αν δεν ήταν αυτός η τοιχογραφία θα είχε εξαφανιστεί κάτω από στρώματα μπογιάς.

Αν και μέχρι σήμερα σώθηκε, φαίνεται να κινδυνεύει αφού οι ιδιοκτήτες του κτιρίου σχεδιάζουν να το κατεδαφίσουν για να χτίσουν ένα σπίτι φροντίδας για ηλικιωμένους και η τοιχογραφία φαίνεται να έχει αβέβαιο μέλλον, αν και η πόλη έχει δεσμευτεί να τη σώσει, όπως και άλλες τοιχογραφίες σε κτίρια προς κατεδάφιση.

Η τοιχογραφία του Χάρινγκ παραμένει εκεί, απείραχτη και μισοξεχασμένη, ακριβώς όπως τη ζωγράφισε. Ο ιδιοκτήτης της αίθουσας μπιλιάρδου λέει πως αν δεν ήταν αυτός η τοιχογραφία θα είχε εξαφανιστεί κάτω από στρώματα μπογιάς.

Ο ιδιοκτήτης των μπιλιάρδων Γκαμπριέλ Καράλ ισχυρίζεται ότι η τοιχογραφία τού ανήκει γιατί υπάρχει μια ρήτρα στο συμφωνητικό ενοικίασης που του δίνει το δικαίωμα ιδιοκτησίας για την τέχνη στους τοίχους. Το έργο αξίζει 80.000 ευρώ και το Ίδρυμα Keith Haring είναι πρόθυμο να πληρώσει για την περίπλοκη επιχείρηση της αφαίρεσής του. Ο Καράλ είπε ακόμα ότι δεν έχει αποφασίσει αν θα την πουλήσει ή θα τη δωρίσει στο ίδρυμα.

Ο πρώην DJ του κλαμπ και φίλος του Χάρινγκ διαφωνεί με την πώληση που δεν συμβαδίζει «με το πνεύμα της ειλικρίνειας και της γενναιοδωρίας με την οποία ζωγραφίστηκε η τοιχογραφία». Λέει για τον Χάρινγκ ότι «ήταν ένα τόσο φυσιολογικό και ευχάριστο άτομο, καθόλου ματαιόδοξο».

Ο Χάρινγκ βρισκόταν στη Βαρκελώνη κατόπιν προτροπής του Montse Guillén, ενός σεφ στο Internacional Tapas Bar & Restaurant στην Tribeca, ένα στέκι της δεκαετίας του 1980, όπου σύχναζαν καλλιτέχνες όπως ο Andy Warhol καθώς και μουσικοί, μεταξύ των οποίων η Grace Jones και ο David Byrne.

Το πρωί μετά από εκείνο το βράδυ στο κλαμπ, ο Ντε Μελέρο, ο οποίος είναι τώρα κορυφαίος DJ στην Ίμπιζα, συνόδευσε τον Χαρινγκ στην Plaça Salvador Seguí στο El Raval, ένα γνωστό στέκι για σεξεργάτριες και τοξικοεξαρτημένους, όπου ο Χάρινγκ ζωγράφισε μια τοιχογραφία σε ένα κτίριο που ήταν προγραμματισμένο να κατεδαφιστεί.

Η ιστορία και η τύχη της τοιχογραφίας του Κιθ Χάρινγκ σε ένα κλαμπ της Βαρκελώνης ένα χρόνο πριν το θάνατό του Facebook Twitter
Ο Χαρινγκ ζωγραφίζει μια τοιχογραφία στην Plaça Salvador Seguí στο El Raval, ένα γνωστό στέκι για σεξεργάτριες και τοξικοεξαρτημένους. Φωτο: Keith Haring Foundation

Η τοιχογραφία απεικονίζει ένα φίδι που τρώει τα πάντα κάτω από το σύνθημα: «Μαζί μπορούμε να σταματήσουμε το AIDS.» Ο Χάρινγκ πέθανε έναν χρόνο αργότερα από επιπλοκές που σχετίζονται με το AIDS.

Ο Ντε Μέλερο, ο οποίος βιντεοσκόπησε την εκδήλωση, έγραψε το σύνθημα στα ισπανικά, «Todos juntos podemos parar el sida», σε ένα κομμάτι χαρτί για να το αντιγράψει ο Χάρινγκ. Την επόμενη η τοιχογραφία είχε γεμίσει ταγκς και μουτζούρες γιατί κανένας δεν νοιαζόταν αν την είχε κάνει ο Κιθ Χάρινγκ, που και ο ίδιος ήξερε ότι το κτίριο θα κατεδαφιζόταν αλλά δεν νοιαζόταν καθόλου γι' αυτό. Ένα αντίγραφο του πρωτότυπου αυτού έργου φυλάσσεται στο MACBA, το μουσείο σύγχρονης τέχνης της πόλης.

Εκείνο το βράδυ, ο Χάρινγκ πήγε ξανά στο Ars Studio και ζήτησε από τον Ντε Μελέρο να απομακρύνει τους δίσκους του από τον τοίχο στην καμπίνα του DJ επειδή ήθελε να ζωγραφίσει. Με το ίδιο κόκκινο χρώμα με το οποίο ζωγράφισε την τοιχογραφία νωρίτερα εκείνη την ημέρα, απεικόνισε μια μορφή που φαίνεται να δονείται στoυς ήχους της μουσικής.

«Αυτός ο πίνακας πρέπει να μείνει εκεί που είναι. Πρώτα ήταν σε ένα νυχτερινό κλαμπ, μετά σε μια αίθουσα μπιλιάρδου, τώρα ένα σπίτι φροντίδας ηλικιωμένων. Γιατί όχι;» είπε ο Ντε Μελέρο.

Η ιστορία και η τύχη της τοιχογραφίας του Κιθ Χάρινγκ σε ένα κλαμπ της Βαρκελώνης ένα χρόνο πριν το θάνατό του Facebook Twitter
Μια πολαρόιντ με τον Χάρινγκ να ζωγραφίζει την τοιχογραφία στο Ars Studio το 1989. Φωτο: César de Melero

Ένας εκπρόσωπος του δημοτικού συμβουλίου της Βαρκελώνης είπε: «Έχουμε εγγυηθεί την προστασία της τοιχογραφίας στο πλαίσιο του ειδικού αστικού σχεδίου και ζητήσαμε από την Generalitat [περιφερειακή κυβέρνηση της Καταλονίας] να την κηρύξει ως μέρος της πολιτιστικής μας κληρονομιάς».

Ο Ντε Μέλερο δυσφορεί όταν ακούει να μιλάνε για την οικονομική αξία του πίνακα. «Ο Χάρινγκ δεν το ζωγράφισε για χρήματα, το έκανε ως σημάδι φιλίας και από αγάπη για το κλαμπ και τη Βαρκελώνη» είπε, προσθέτοντας ότι κανείς δεν μπορεί να αξιώσει ιδιοκτησία του έργου. Άλλωστε, ο ίδιος ο Χάρινγκ έλεγε: «Η τέχνη είναι για όλους».

Μπορεί η πορεία του στη ζωή να ήταν σύντομη, αλλά το άστρο του λάμπει μέχρι σήμερα. Ο σπουδαίος καλλιτέχνης Κιθ Χάρινγκ άλλαξε με τη μοναδική του παρουσία και καλλιτεχνική δράση τον τρόπο που ο κόσμος έβλεπε τη street art. Πέθανε μόλις στα 31 του χρόνια αλλά είχε προλάβει να ιδρύσει το Keith Haring Foundation το οποίο χρηματοδοτεί μέχρι σήμερα οργανώσεις που ασχολούνται με εκπαιδευτικά προγράμματα για μη προνομιούχα παιδιά για τη μόρφωση, πρόληψη και φροντίδα του ιού του AIDS.

Η ιστορία και η τύχη της τοιχογραφίας του Κιθ Χάρινγκ σε ένα κλαμπ της Βαρκελώνης ένα χρόνο πριν το θάνατό του Facebook Twitter
Ένα CD με αντίγραφο του έργου τέχνης που ζωγράφισε ο Χάρινγκ στο Ars Studio. Φωτογραφία: César de Melero

Στη σύντομη και δημιουργική ζωή του ο Κιθ Χάρινγκ είχε αφοσιωθεί σε θέματα όπως το AIDS, ο εθισμός στα ναρκωτικά, η παράνομη αγάπη και το απαρτχάιντ. «Το κοινό έχει δικαίωμα στην τέχνη. Η τέχνη είναι για τον καθένα. Συχνά το έργο μου είναι αρκετά διφορούμενο, ώστε να μπορεί να ερμηνεύεται από οποιονδήποτε», έλεγε, κάνοντας τα απλά σχέδιά του να μιλάνε περισσότερο από όσο χίλιες λέξεις για τα ζητήματα της εποχής του.

Ήταν είκοσι ετών όταν μετακόμισε στη Νέα Υόρκη για να σπουδάσει ζωγραφική. Μέσα στον δημιουργικό άνεμο που σάρωνε την πόλη στη δεκαετία του ’80, ο Κιθ Χάρινγκ βρήκε την προσωπική του γλώσσα σχεδιάζοντας ασταμάτητα με κιμωλίες αρχικά στους χώρους για διαφημιστικές πινακίδες στο μετρό, κάνοντας σύμβολα ακατανόητα τότε, τα πρώτα γκράφιτι που απλώς ήταν μια υποκουλτούρα πολύ κοντά στον βανδαλισμό.

Ο Κιθ Χάρινγκ, μέρος της θρυλικής σκηνής της δεκαετίας του ’80 της Νέας Υόρκης, εμπνευσμένος, ακτιβιστής έκανε εξώφυλλα δίσκων για τους Run-DMC και τον David Bowie, σκηνοθέτησε την Grace Jones, σχεδίασε ρούχα με την Vivienne Westwood και τον Malcolm McLaren διαχέοντας τις ιδέες του όπως ήθελε πάντα, σε όσο το δυνατόν περισσότερους ανθρώπους.

Εικαστικά
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

New York, New Wave: Σπάνιες φωτογραφίες από την θρυλική εικαστική σκηνή της Νέας Υόρκης στα ‘80s

Φωτογραφία / New York, New Wave: Σπάνιες φωτογραφίες από την θρυλική εικαστική σκηνή της Νέας Υόρκης στα ‘80s

Με κεντρικές φιγούρες τον Keith Haring και τον Jean-Michel Βasquiat, τους πρόωρα χαμένους σούπερ σταρ της νεοϋορκέζικης εικαστικής σκηνής στη δεκαετία του ’80, μια μεγάλη έκθεση συγκεντρώνει φωτογραφίες από εκείνες τις έντονες μέρες και τις ακόμα πιο έντονες νύχτες

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Η Ναν Γκόλντιν ντρέπεται για όσα συμβαίνουν στη Γάζα και λέει: «Ζούμε ανατριχιαστικές εποχές μακαρθισμού»

Εικαστικά / «Ζούμε ανατριχιαστικές εποχές μακαρθισμού»: Η Ναν Γκόλντιν ντρέπεται για όσα συμβαίνουν στη Γάζα

Το έργο της Γκόλντιν «Sisters, Saints, Sibyls» καταπιάνεται με την ιστορία της μεγαλύτερης αδελφής της, της Μπάρμπαρα, ενός έξυπνου και ανυπότακτου παιδιού που στάλθηκε σε ορφανοτροφεία, αναμορφωτήρια και ψυχιατρικά ιδρύματα στην εφηβεία και αυτοκτόνησε το 1965, σε ηλικία μόλις 19 ετών.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Before and after science: Ένα έργο σύγχρονης τέχνης εναρμονίζεται με το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών

Εικαστικά / Before and after science: Ένα έργο σύγχρονης τέχνης εναρμονίζεται με το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών

Η εικαστικός Ίρις Τουλιάτου μάς συστήνει έναν χώρο με πλούσια ιστορία και μοναδικές συλλογές, συνδέοντας την επιστημονική γνώση με την καλλιτεχνική παρέμβαση και την αισθητηριακή εμπειρία.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Μια συνάντηση με τον Jonathan Meese

Εικαστικά / Jonathan Meese: «Έχουμε αρχίσει να προτιμούμε να μην έχουμε ελευθερία»

Μια συνάντηση στην Αθήνα με τον Γερμανό ζωγράφο που επιστρέφει στα παραμύθια γιατί βρίσκει τον πραγματικό κόσμο «πολύ άσχημο», με αφορμή την τρίτη του έκθεση στην γκαλερί Bernier-Eliades.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Προσφέροντας μία εμπειρία πολιτισμού στους κατοίκους της Ελευσίνας

LiFO X 2023 ΕΛΕVΣΙΣ / Προσφέροντας μία εμπειρία πολιτισμού στους κατοίκους της Ελευσίνας

Η Εύα Μανιδάκη και ο Ανδρέας Λόλης συζητούν με τον Χρήστο Παρίδη για όλα όσα προηγήθηκαν της δημιουργίας των in situ εγκαταστάσεων που σχεδίασαν στο πλαίσιο της 2023 Ελευσίς Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Το αμερικανικό «πραξικόπημα» στη Μπιενάλε της Βενετίας και οι θεωρίες συνωμοσίες που εξακολουθούν 60 χρόνια μετά

Εικαστικά / Το αμερικανικό «πραξικόπημα» στην Μπιενάλε της Βενετίας και οι θεωρίες συνωμοσίες 60 χρόνια μετά

Ένα νέο ντοκιμαντέρ εστιάζει στις έντονες αντιδράσεις που προκάλεσε η «σκανδαλώδης» βράβευση του αρχιερέα της ποπ αρτ Ρόμπερτ Ράουσενμπεργκ στην Μπιενάλε του 1964, με τη χορηγία της αμερικανικής κυβέρνησης.
THE LIFO TEAM
Οι ζωές και τα έργα της Lorenza Böttner

Εικαστικά / Οι ζωές και τα έργα της Lorenza Böttner

Η Lorenza Böttner (1959-1994) ήταν μια καλλιτέχνις που είχε έντονα βιωματική, σωματική σχέση με τη μεταμόρφωση. Μεταμόρφωσε μια ζωγραφική πρακτική σε εικαστική περφόρμανς που «βγήκε» στον δρόμο και έκανε τον δημόσιο χώρο θεατρική σκηνή για μια πολιτικοποιημένη σωματική διαφορετικότητα.
PAUL B. PRECIADO
Ένας Μάιος γεμάτος με σύγχρονη τέχνη στην Αθήνα

Πολιτισμός / Ένας Μάιος γεμάτος με σύγχρονη τέχνη στην Αθήνα

Το τρίτο μέρος του αφιερώματος του ΕΜΣΤ στις γυναίκες εικαστικούς, Jonathan Meese στην Bernier/Eliades, Θανάσης Τότσικας στη Rodeo, Ιωάννα Λημνιού στην Breeder και ό,τι άλλο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι γκαλερί και οι χώροι τέχνης τον Μάιο.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Σεξ, ερωτισμός, χλιδή και λάμψη: Ο πολυτάραχος κόσμος της Tamara de Lempicka

Εικαστικά / Ερωτισμός, χλιδή και λάμψη: Ο πολυτάραχος κόσμος της Tamara de Lempicka

Εκθέσεις, ένα μιούζικαλ στο Μπρόντγουεϊ και τιμές-ρεκόρ σε δημοπρασίες φέρνουν στο προσκήνιο μία από τις γυναίκες με τη μεγαλύτερη καλλιτεχνική επιρροή στις αρχές του 20ού αιώνα
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Η Μαντάμ ντε Πομπαντούρ δεν ήταν μόνο η ερωμένη του βασιλιά

Εικαστικά / Η Μαντάμ ντε Πομπαντούρ δεν ήταν μόνο η ερωμένη του βασιλιά

Μια γυναίκα με εξουσία στην Αυλή των Βερσαλλιών, η οποία ήταν υπέρ των μεταρρυθμίσεων και του «φιλοσοφικού» κόμματος που υποστήριζε τον Διαφωτισμό, υπήρξε καλλιτέχνιδα και προστάτιδα των τεχνών. Ήταν όμως και λαομίσητη.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ο ζωηρόχρωμος, μυστηριώδης, πνευματικός κήπος της Ιωάννας Λημνιού

Εικαστικά / Η Ιωάννα Λημνιού μεταμορφώνει την γκαλερί The Breeder σε ιδεώδη κήπο

Στην πρώτη της ατομική έκθεση της που συζητιέται, μέσα από την πυκνή βλάστηση των έργων της αχνοφαίνεται και μια ελπίδα ότι αξίζουμε μια καλύτερη πραγματικότητα από αυτή που ζούμε στις ασφυκτικά φτιαγμένες πόλεις.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
«Για τους αγρότες δεν έχει προτεραιότητα η “οικολογική ευαισθησία” της πόλης, αλλά η πραγματικότητά τους»

Εικαστικά / «Για τους αγρότες δεν έχει προτεραιότητα η “οικολογική ευαισθησία” της πόλης, αλλά η πραγματικότητά τους»

Ανάμεσα σε εκατοντάδες έργα που υπαγορεύονται από τα «επείγοντα» της εποχής, το «Ξηρόμερο», η ελληνική συμμετοχή στην 60ή Μπιενάλε της Βενετίας, εστιάζει στην εντοπιότητα και λειτουργεί ως φόρος τιμής στα πανηγύρια της επαρχίας.
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΔΙΑΚΟΣΑΒΒΑΣ