Ύδρα: Δύο μέρες κάτω από τον ήλιο του Jeff Koons με Μηχανές Ονείρων

Δυο μέρες στην Ύδρα κάτω από τον ήλιο του Jeff Koons με Μηχανές Ονείρων Facebook Twitter
Ως από μηχανής θεός, ο "Apollo Wind Spinner" του Koons έδωσε την έμπνευση για αυτή την έκθεση και από την ιδέα της περιστρεφόμενης μηχανής στον μηχανικό αυτό ήλιο, η συζήτηση πέρασε στην έννοια της περιστρεφόμενης μηχανής στην τέχνη και τον ρόλο που έχει διαδραματίσει μέσα στις δεκαετίες. Φωτ.: Πηνελόπη Γερασίμου/Ίδρυμα ΔΕΣΤΕ
0

Το πρώτο πράγμα που βλέπω φτάνοντας στο λιμάνι της Ύδρας είναι το σκάφος του Δάκη Ιωάννου, για το οποίο χύθηκε πολύ μελάνι στο παρελθόν. Μεγαλοπρεπές και πολύχρωμο, σήμερα όλοι αποδέχονται ότι είναι ένα θαυμάσιο και μοναδικό έργο τέχνης διά χειρός του διάσημου, πολυσυζητημένου, αμφιλεγόμενου και ιδιοφυούς Jeff Koons, που η φιλία του με τον συλλέκτη μετρά σαράντα χρόνια. 

Διασχίζοντας την παραλία και σέρνοντας το βαλιτσάκι μου, ο διάσημος Αμερικανός καλλιτέχνης βολοδέρνει με ένα από τα επτά (ή οκτώ, δεν είμαι σίγουρη) παιδιά του στο λιμάνι, ενώ στην άλλη άκρη ο Maurizio Cattelan με αμφίεση μπάνιου έχει ξεκινήσει με την παρέα του για μια βουτιά.

Την ώρα που φτάνω γίνεται κανονικά απόβαση στο νησί. Καλλιτέχνες, επιμελητές, ντόπιοι και ξένοι, φιλότεχνοι και όλες οι φυλές της τέχνης φτάνουν για τα εγκαίνια της έκθεσης «Dream Machines» του ΔΕΣΤΕ στα Παλιά Σφαγεία, που θα γίνουν το απόγευμα. Φυσικά η φετινή «απόβαση» δεν έχει καμία σχέση με το πατιρντί που έγινε πέρσι στα εγκαίνια της έκθεσης του Jeff Koons –ποιος είναι καλεσμένος και ποιος δεν είναι;–, αλλά ο Koons είναι εδώ και φέτος, εν μέρει ξανά πρωταγωνιστής των εκδηλώσεων, απλός και προσηνής και ανοιχτός, πολύ επαγγελματίας και πολύ Αμερικανός. Μπορείς να τον σταματήσεις για να του μιλήσεις και δεν τρέχει τίποτα. Χαίρεται σαν να είναι Υδραίος και μάλλον είναι εν μέρει, αφού έχει έρθει εδώ περισσότερες φορές από τον μέσο Έλληνα επισκέπτη. 

Μπαίνοντας στον χώρο, αμέσως αντιλαμβάνεσαι ότι αυτή η έκθεση / boîte-en-valise καταλήγει να γίνεται η ίδια μια machine célibataire, με τα έργα της εγκλωβισμένα σ’ ένα αέναο μηχανικό μπαλέτο.

Το απόγευμα στο λιμάνι, που συνήθως είναι καμίνι, αλλά τα μπουρίνια τις προηγούμενες μέρες έκαναν τη δουλειά τους και επικρατεί μια υποφερτή ατμόσφαιρα, ακούς διαρκώς στα πηγαδάκια τις λέξεις «εγκαίνια» και «Δάκης», ενώ όλοι έχουν δώσει ραντεβού εδώ για να περπατήσουν μέχρι τα Σφαγεία. Ο Δάκης Ιωάννου είναι ο μόνος συλλέκτης που όλοι τον αποκαλούν με το μικρό του όνομα, είτε τον γνωρίζουν είτε όχι, και το όνομά του ακούγεται περισσότερο ως ιδέα ταυτόσημη με τη σύγχρονη τέχνη, παρά ως το όνομα του ανθρώπου που οραματίστηκε τις εκθέσεις στην Ύδρα.

Δυο μέρες στην Ύδρα κάτω από τον ήλιο του Jeff Koons με Μηχανές Ονείρων Facebook Twitter
Το "Guilty", το διάσημο σκάφος του Δάκη Ιωάννου διά χειρός Jeff Koons. Φωτ.: Α.Μ.
Δυο μέρες στην Ύδρα κάτω από τον ήλιο του Jeff Koons με Μηχανές Ονείρων Facebook Twitter
Προς τα Σφαγεία Φωτ.: Α.Μ.

Το άνοιγμα των Σφαγείων το 2008 ως εκθεσιακού χώρου μετά από παραχώρηση του δήμου Ύδρας στο ίδρυμά του, το ΔΕΣΤΕ, ήταν μια εμμονή του σχεδόν. Επιθυμούσε να κάνει κάτι σε έναν μικρό και δραματικό χώρο με πολύ δυνατά ονόματα καλλιτεχνών, με εκθέσεις που συμμετέχουν στον διεθνή διάλογο της τέχνης. Είναι επίτιμος δημότης Ύδρας και έχει σχέση με το νησί εδώ και σαράντα χρόνια. Διάλεξε αυτό το νησί, το αριστοκρατικό ακόμα και σήμερα και λίγο δύστροπο, για να κάνει εκθέσεις στις οποίες έχουμε δει απίστευτα ονόματα, από τον Urs Fischer και τον Maurizio Cattelan, τον Matthew Barney και την Elizabeth Peyton, τον Doug Aitken, τον Paul Chan, την Kara Walker, τον David Shrigley, την Kiki Smith, σε ατομικές εκθέσεις και πολλαπλάσιους σε ομαδικές.

Ο ίδιος απευθύνει ανοιχτή πρόσκληση σε Έλληνες και ξένους, διάσημους και μη φίλους του για τα εγκαίνια, δεν έχει γραφείο δημοσίων σχέσεων και ένα γεγονός που θα μπορούσε να γίνει ανυπόφορα κοσμικό από τη μεριά του είναι τόσο cool που αναρωτιέσαι για τη «συνταγή» του. Όλοι συμφωνούν ότι πρόκειται για έναν συλλέκτη που άνοιξε γενναιόδωρα τη συλλογή του, διοργάνωσε πρώτος μεγάλες εκθέσεις μέσα από τις οποίες, μη γελιόμαστε, ξεστραβωθήκαμε σε πολλά και πονηρέψαμε σε άλλα τόσα, και θέσπισε τα βραβεία ΔΕΣΤΕ το 1999 στο πλαίσιο της πολιτικής του ιδρύματός του για τη στήριξη και την προώθηση της σύγχρονης τέχνης στην Ελλάδα.

Ο Ιωάννου ως ιδιώτης συλλέκτης ενθάρρυνε τους νέους Έλληνες καλλιτέχνες, ανέδειξε μια ολόκληρη γενιά σύγχρονων Ελλήνων καλλιτεχνών, συνέβαλε σε ζητήματα καλλιτεχνικού διαλόγου και υποστήριξε το πνεύμα της εξερεύνησης, της εφευρετικότητας και της φιλοδοξίας του καλλιτέχνη, ζητήματα που απασχολούν και τον ίδιο και αξίες που θα συναντήσουμε και λίγο αργότερα στη φετινή έκθεση, την «Dream Machines».

Δυο μέρες στην Ύδρα κάτω από τον ήλιο του Jeff Koons με Μηχανές Ονείρων Facebook Twitter
Στο βάθος το έργο του Ουρς Φίσερ Φωτ.: Πηνελόπη Γερασίμου/Ίδρυμα ΔΕΣΤΕ

Κάθε χρόνο η παραχώρηση του χώρου σε έναν καλλιτέχνη ή μια ομάδα που προσκαλείται να πραγματοποιήσει μια μοναδική, site-specific έκθεση σηματοδοτεί την έναρξη της θερινής εκθεσιακής περιόδου στα νησιά και χωρίς αμφιβολία είναι το πιο αξιοσημείωτο εικαστικό γεγονός του καλοκαιριού. Το ευχάριστο κλίμα που επικρατεί, κόσμος διασκορπισμένος σε πλεούμενα, ξενοδοχεία, σπίτια και δωμάτια, δημιουργεί ένα χαρμάνι που δεν έχει καμία σχέση με την «αποικιοκρατική» λογική που συνήθως συναντάμε σε «μεγάλα γεγονότα» σε μικρά μέρη, πράγμα που θα θυμηθώ την επόμενη ημέρα βλέποντας ένα ολόκληρο καφέ ντυμένο με μαξιλάρια ενός διάσημου οίκου να περιμένει μόνο τους εκλεκτούς καλεσμένους του. Ο κόσμος που φτάνει για το ΔΕΣΤΕ είναι σκόρπιος παντού, σε καφενεία και στον θρυλικό Πειρατή, σε σουβλατζίδικα και κρεπερί και εστιατόρια και ταβέρνες και τουριστικά και πιο ψαγμένα, στα πάντα όλα.

Παίρνοντας τον δρόμο για τα Σφαγεία, συναντώ τον φίλο μου και επί δεκαετίες στενό συνεργάτη του ΔΕΣΤΕ, καθηγητή Αρχιτεκτονικής Γιώργο Τζιρτζιλάκη και τον ρωτώ για το είδος του συλλέκτη που αντιπροσωπεύει ο Δάκης Ιωάννου.  

«Ο Δάκης είναι ένα μοντέλο συλλέκτη που σήμερα εκλείπει», λέει, «ο ίδιος δεν θέλει να λέγεται καν συλλέκτης σήμερα, όπως αυτοί που έκαναν, όπως λέει, την τέχνη ένα χυδαίο πεδίο αγοραπωλησιών και επιδειξιομανίας. Πρέπει να σκεφτούμε το μοντέλο που έχει προτείνει, ένα μοντέλο που έχει προκύψει μέσα από απαιτητικές συζητήσεις για την ιδέα της ευφυΐας του καλλιτέχνη και το πώς προχωρά τη σκέψη της κοινωνίας.

Ο ίδιος ιντριγκάρεται από συζητήσεις ρηγματικές και ριζοσπαστικές, έχει έναν ιδιαίτερο τρόπο, δεν τον ενδιαφέρουν απομονωμένα τα έργα, να τα αγοράσει απλώς και να τα πουλήσει αργότερα. Θέλει να γνωρίσει τον καλλιτέχνη, να τον συναντήσει, να έρθει σε συζήτηση μαζί του, σε έναν διαρκή διάλογο που κρατά κάποιες φορές για χρόνια, για δεκαετίες. Για μένα είναι ένας συλλέκτης σχέσεων,  τα έργα που έχει και είναι σπουδαία είναι και το τεκμήριο μιας σχέσης που αναπτύσσει με τον κάθε καλλιτέχνη». 

Δυο μέρες στην Ύδρα κάτω από τον ήλιο του Jeff Koons με Μηχανές Ονείρων Facebook Twitter
Φωτ.: Πηνελόπη Γερασίμου/Ίδρυμα ΔΕΣΤΕ

Στη μικρή ανηφόρα μάς προσπερνά ο Doug Aitken, ένας ακόμα σούπερ διάσημος καλλιτέχνης, ενώ δεν είναι λίγοι αυτοί που έχουν έρθει κατευθείαν από την Art Basel. Αυτή είναι η ιδέα, η έκθεση της Ύδρας να ανοίγει αμέσως μετά την παγκόσμια διοργάνωση, σαν «σκάλα» καλοκαιρινή πριν ο κόσμος της τέχνης διασκορπιστεί στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα. 

Έχουμε φτάσει αρκετά νωρίτερα από την ώρα που θα ανοίξουν οι πόρτες των Σφαγείων και μόνο καμιά δεκαριά προηγούνται, ευτυχώς. Πριν το κυρίως κτίσμα, στη στέγη ενός άλλου, μικρότερου, μας υποδέχεται το έργο του Urs Fischer «Chalk & Cheese», ένα νέο μηχανικό έργο που θυμίζει τον «Κύκλο με την Κιμωλία» του Μπρεχτ και το βιβλικό αντίστοιχό του, τη δοκιμασία του Σολομώντα.

Κάθιδρος αλλά χαμογελαστός έξω από την πόρτα του εκθεσιακού χώρου, ο ένας εκ των επιμελητών της έκθεσης, Massimiliano Gioni, καλλιτεχνικός διευθυντής του New Museum, κάνει πετάλι σε ένα έργο του 1997 του Maurizio Cattelan, το «Dynamo Secession», ένα ποδήλατο προσαρτημένο σε γεννήτρια ηλεκτρικής ενέργειας.

Διλήμματα κάτω από τις περιστροφές του Απόλλωνα 

Δυο μέρες στην Ύδρα κάτω από τον ήλιο του Jeff Koons με Μηχανές Ονείρων Facebook Twitter
"Apollo Wind Spinner" του Jeff Koons. Φωτ.: Πηνελόπη Γερασίμου/Ίδρυμα ΔΕΣΤΕ
Δυο μέρες στην Ύδρα κάτω από τον ήλιο του Jeff Koons με Μηχανές Ονείρων Facebook Twitter
Κάθιδρος αλλά χαμογελαστός έξω από την πόρτα του εκθεσιακού χώρου ο ένας εκ των επιμελητών της έκθεσης Massimiliano Gioni, καλλιτεχνικός διευθυντής του New Museum, κάνει πετάλι σε ένα έργο του 1997 του Maurizio Cattelan, το "Dynamo Secession", ένα ποδήλατο προσαρτημένο σε γεννήτρια ηλεκτρικής ενέργειας. Φωτ.: Πηνελόπη Γερασίμου/Ίδρυμα ΔΕΣΤΕ

Μετά την πολύ δυνατή έκθεση και εγκατάσταση του Jeff Koons το καλοκαίρι του 2022, η συζήτηση του Δάκη Ιωάννου με τους στενούς τους συνεργάτες, τη Μαρία Ιωάννου, τον Γιώργο Τζιρτζιλάκη και τον Massimiliano Gioni, περιστράφηκε γύρω από το περιεχόμενο της έκθεσης του 2023. Τι θα μπορούσε να διοργανωθεί μετά από την περσινή φρέσκια, ισχυρή και τόσο κοντά στο σήμερα έκθεση, με τον «Απόλλωνα» του Jeff Koons να κυριαρχεί στον χώρο; Με την επίσημη παράδοση του έργου του να γίνεται φέτος και την έκδοση του βιβλίου του «Apollo» να παρουσιάζεται μέσα στο ίδιο διήμερο;

Ο Koons είναι κατά κάποιον τρόπο πρόσωπο-κλειδί της φετινής διοργάνωσης και η ιδέα της φετινής έκθεσης αφορά ένα περιεχόμενο που δεν είναι ανταγωνιστικό με το υπάρχον έργο και το όνομα του Αμερικανού καλλιτέχνη. Έτσι αποκλείστηκε η ατομική έκθεση, μια μεγάλη τέτοια θα γίνει το 2024 και θα είναι αφιερωμένη στον George Condo. 

Δυο μέρες στην Ύδρα κάτω από τον ήλιο του Jeff Koons με Μηχανές Ονείρων Facebook Twitter
Φωτ.: Πηνελόπη Γερασίμου/Ίδρυμα ΔΕΣΤΕ

Ως από μηχανής θεός, ο «Apollo Wind Spinner» του Koons έδωσε τη λύση, και από την ιδέα της περιστρεφόμενης μηχανής στον μηχανικό αυτό ήλιο η συζήτηση πέρασε στην έννοια της περιστρεφόμενης μηχανής στην τέχνη και τον ρόλο που έχει διαδραματίσει μέσα στις δεκαετίες. Η αρχή της περιστροφής με έργα που έφεραν στη συζήτηση την τέχνη και την τεχνολογία δημιούργησε την πλατφόρμα της έκθεσης, που αποτελεί μια σύντομη γενεαλογία ενός είδους έργων που έχει τις ρίζες του στον Ήρωνα, την αρχαιότητα και την παράδοση των αυτομάτων.

Αφετηρία της, έργα αρχέτυπα, οι επανεγγραφές των μηχανισμών του Marcel Duchamp, η συζήτηση για το πώς το έργο του «La Mariée mise à nu par ses célibataires», είναι κατά κάποιον τρόπο προάγγελος της εικονικής πραγματικότητας, το εμβληματικό «Dreamachine» του 1961 του Brion Gusin, μια εφεύρεση που παρά την ταπεινότητά της θεωρείται από πολλούς από τους χρήστες της, όπως οι William S. Burroughs, Kurt Cobain, Allen Ginsberg, Brian Jones και Paul McCartney, ότι έφερε επανάσταση στην ανθρώπινη συνείδηση, αλλά και το συγκλονιστικό έργο του Wilhelm Reich του 1940 «Orgone Accumulator». Μπαίνοντας, συναντά κανείς αυτά τα έργα των ιστορικών δημιουργών δίπλα σε εκείνα πολλών σημαντικών σύγχρονων, είτε αυτοδίδακτων outsider είτε διασημοτήτων, όπως οι Pipilotti Rist και Pamela Rosenkranz.

Δυο μέρες στην Ύδρα κάτω από τον ήλιο του Jeff Koons με Μηχανές Ονείρων Facebook Twitter
Φωτ.: Πηνελόπη Γερασίμου/Ίδρυμα ΔΕΣΤΕ
Δυο μέρες στην Ύδρα κάτω από τον ήλιο του Jeff Koons με Μηχανές Ονείρων Facebook Twitter
Ένα μηχανικό φίδι στο πάτωμα κινείται καθορίζοντας την κίνησή μας στον χώρο. Φωτ.: Πηνελόπη Γερασίμου/Ίδρυμα ΔΕΣΤΕ

Με το που μπαίνεις αμέσως αντιλαμβάνεσαι ότι αυτή η έκθεση / boîte-en-valise καταλήγει να γίνεται η ίδια μια machine célibataire, με τα έργα της εγκλωβισμένα σ’ ένα αέναο μηχανικό μπαλέτο. Ένα μηχανικό φίδι στο πάτωμα κινείται καθορίζοντας την κίνησή μας στον χώρο, μια φιγούρα με μηχανικό χέρι του Γεωργιανού καλλιτέχνη Αndro Wekua στο κέντρο μάς καλωσορίζει σε μια φουτουριστική εποχή, ένα βίντεο της Pipilotti Rist στο έδαφος, μια μονοκάναλη έγχρωμη εγκατάσταση με ήχο σε κινητό τηλέφωνο, μας οδηγεί να δούμε διαφορετικά τα ψηφιακά έργα, ένα έργο με φαιοφύκη της Anicka Yi, ένα έργο εικονικής πραγματικότητας των Nathalie Djurberg & Hans BergIt με τον ποιητικό τίτλο «Will End in Stars», το βίντεο του Philippe Parreno, «The Writer», το κολάζ από υπολογιστή σε χαρτόνι του Henrik Olesen, «A.T.», το καθηλωτικό βίντεο του Seth Price, «Untitled Film/Right», ενώ στον δεύτερο χώρο πάνω από τη θάλασσα ένας άνθρωπος ατενίζει κρατώντας το κινητό του, ένα έργο της Judith Hopf. Στο εσωτερικό η Cao Fei παρουσιάζει το βίντεο «Oz» δίπλα σε ένα μηχανικό έργο του Takis.

Δυο μέρες στην Ύδρα κάτω από τον ήλιο του Jeff Koons με Μηχανές Ονείρων Facebook Twitter
Ένας άνθρωπος ατενίζει κρατώντας το κινητό του, ένα έργο της Judith Hopf. Φωτ.: Πηνελόπη Γερασίμου/Ίδρυμα ΔΕΣΤΕ

Τριάντα τέσσερις καλλιτέχνες στον μικρό αυτό χώρο σε μια έκθεση με σημαντικά έργα με μεγάλα νοήματα. Οι επιμελητές Daniel Birnbaum και Massimiliano Gioni εξετάζουν μέσα από αυτά την επίδραση της τεχνολογίας στην ανθρώπινη φαντασία. Έργα του '70, όταν η τεχνολογία αντιμετωπιζόταν ως απελευθερωτικό φετίχ, αλλά και έργα που κρίνουν σήμερα τόσο την τεχνολογία όσο και την τεχνοφοβία, την αντίσταση σε αυτή ή την οικειοποίησή της, και κατά πόσο οι μηχανές της εποχής μας θα αποκτήσουν τον έλεγχο της ζωής μας ή θα μας προσφέρουν ένα παράθυρο διαφυγής.

Είναι μια έκθεση που αξίζει να τη δει κανείς αφιερώνοντας χρόνο, κάτι που έκανα την επόμενη μέρα, δίνοντας χώρο και στη συζήτηση που κάνει ο θεατής με τον εαυτό του. Πόσο σχετίζονται η φυσική και η τεχνητή νοημοσύνη, οι άξονες της ύπαρξης και οι άξονες της μηχανής. Πάντως, πολύ λιγότερο κάθε «διαβολική μηχανή» της τέχνης, ένα δημιούργημα, μπορεί να μας τρομάξει σήμερα. Η αληθινή ευφορία και δυσφορία και η αληθινή παράνοια γεννιέται στην αληθινή ζωή, σε όποια απόσταση από την έκθεση. Και συνδέεται με κάθε τρόπο μαζί της. 

Στον χορό, στο πανηγύρι

Δυο μέρες στην Ύδρα κάτω από τον ήλιο του Jeff Koons με Μηχανές Ονείρων Facebook Twitter
Η πελώρια ουρά έξω από την έκθεση, η μεγαλύτερη που βλέπουμε σε εγκαίνια έκθεσης, μια ουρά που θα ζήλευαν μεγάλα μουσεία, είναι από μόνη της μια καλλιτεχνική εγκατάσταση. Φωτ.: Πηνελόπη Γερασίμου/Ίδρυμα ΔΕΣΤΕ

Αν και η πρώτη βόλτα στην έκθεση δεν κράτησε πολύ, όταν βγαίνω γεμίζω ενοχές, το καθυστέρησα κάπως. Μπροστά μου απλώνεται μια τεράστια ουρά εκατοντάδων ανθρώπων που στέκονται φλυαρώντας στη ζέστη με απίστευτη υπομονή. Η πελώρια ουρά έξω από την έκθεση, η μεγαλύτερη που βλέπουμε σε εγκαίνια έκθεσης, μια ουρά που θα ζήλευαν μεγάλα μουσεία, είναι από μόνη της μια καλλιτεχνική εγκατάσταση. Μικρογραφία ενός μεγάλου αμερικανικού ή ευρωπαϊκού γκαλά τέχνης. «Ποιοι είναι αυτοί οι ξένοι που ερχόντουσαν από την πλευρά των Σφαγείων; Σαν να έβγαιναν από το ΜοΜΑ έμοιαζαν» μου είπε το ίδιο βράδυ ο Ακύλας Καραζήσης, που τον συνάντησα τυχαία στο λιμάνι να κάνει ολιγοήμερες διακοπές με την κόρη του. Έτσι ακριβώς. 

Καλοντυμένες κυρίες που συζητούν για την πώληση μιας βίλας στη Μύκονο, meta-hippies και hipsters, μεγάλοι γκαλερίστες από το εξωτερικό, μεγάλοι συλλέκτες όπως η Ειρήνη Παναγοπούλου, ο Κωνσταντίνος Παπαγεωργίου, πιο πέρα η Μαρίνα Καρέλλα αγκαζέ με τη Δάφνη Ζουμπουλάκη, η Αλεξία Αντσακλή-Βαρδινογιάννη, γκαλερίστες ιστορικοί και νεότεροι, η Πέγκυ Ζουμπουλάκη, η Ελένη Κορωναίου, η Ελευθερία Τσέλιου, η Χριστίνα Ανδρουλιδάκη, ο Γιώργος Βαμβακίδης των The Breeder, όλοι έχουν έρθει εδώ για την έκθεση αλλά και για να τιμήσουν έναν συλλέκτη που έχει γράψει ιστορία σε μια ετήσια επίσκεψη-τάμα.

Δυο μέρες στην Ύδρα κάτω από τον ήλιο του Jeff Koons με Μηχανές Ονείρων Facebook Twitter
Φωτ.: Πηνελόπη Γερασίμου/Ίδρυμα ΔΕΣΤΕ

Οι μπουφέδες με τα σουβλάκια και τα τοπικά πιτάκια έχουν στηθεί, ζύθος και οίνος ρέουν άφθονα, ο ήλιος δύει, ντόπιοι και τουρίστες, καλεσμένοι και περαστικοί παίρνουν μέρος σε μια σχεδόν λαϊκή γιορτή, με το βουητό μιας ευχάριστης φλυαρίας στα ζωηρά πηγαδάκια των καλλιτεχνών. Ο Βαρελάς, ο Κωστής Βελώνης, ο Poka Yio, ο Αριστείδης Λάππας, ο Γκέτσης, η Ντέμη Κάια, η Μαλβίνα Παναγιωτίδη, η Νικομάχη Καρακωσταντόγλου, ο Τεό Τριανταφυλλίδης, ο Παναγιώτης Λουκάς, η Ευγενία Βερελή, η Όλγα Μηλιαρέση, η Ειρήνη Καραγιαννοπούλου και άλλοι τόσοι που κυριολεκτικά δεν προλαβαίνεις να τους χαιρετίσεις μέσα στο πλήθος. Περιχαρής και σχεδόν αόρατος ο οικοδεσπότης μέσα στο πολύχρωμο art crowd, η ουρά στην είσοδο μετά από ώρες αρχίζει να αραιώνει και ο κόσμος μεταφέρεται στον Πειρατή και τα πέριξ για να συνεχίσει συζητήσεις περί ανέμων και υδάτων και λιγότερο –ευτυχώς– περί τέχνης, χαρούμενος σαν να πρόκειται για τα εγκαίνια της δικής του έκθεσης.

Κάντο όπως ο Jeff!

Δυο μέρες στην Ύδρα κάτω από τον ήλιο του Jeff Koons με Μηχανές Ονείρων Facebook Twitter
Ο Jeff Koons έχει δίπλα του μια στοίβα χρυσά μαρκαδοράκια και ζωγραφίζει σε κάθε βιβλίο κάτω από το όνομα έναν ήλιο που απλώνεται με τις ακτίνες του σε δυο σελίδες. Φωτ.: Πηνελόπη Γερασίμου/Ίδρυμα ΔΕΣΤΕ
Δυο μέρες στην Ύδρα κάτω από τον ήλιο του Jeff Koons με Μηχανές Ονείρων Facebook Twitter
Η πλακέτα για την εγκατάσταση του έργου του Κουνς Φωτ.: Πηνελόπη Γερασίμου/Ίδρυμα ΔΕΣΤΕ

Την επομένη όλα κινούνται πιο αργά. Ο Jeff Koons υπογράφει το βιβλίο του «Apollo» στον Παπαγάλο στο λιμάνι της ‘Ύδρας και γίνεται χαμός. Άλλη μια ουρά που φαίνεται από την άλλη μεριά του λιμανιού, όπως κατεβαίνω από τη δεύτερη επίσκεψη στην έκθεση. Φυσικά ο Koons δεν θα μπορούσε να βάλει μια απλή υπογραφή και τέλος. Ο άνθρωπος ξέρει και το μάρκετινγκ και να κερδίζει το κοινό του. Έχει δίπλα του μια στοίβα χρυσά μαρκαδοράκια και ζωγραφίζει σε κάθε βιβλίο κάτω από το όνομα έναν ήλιο που απλώνεται με τις ακτίνες του σε δυο σελίδες. Ούτε νερό δεν πίνει μέχρι να τελειώσει η ουρά, με τους χαρούμενους νέους ιδιοκτήτες του βιβλίου του στη χρωματιστή πάνινη τσάντα ΔΕΣΤΕ να γεμίζουν το λιμάνι σε μια λίγο σουρεαλιστική πασαρέλα.

Το ίδιο απόγευμα, σε μια μικρή τελετή με πολύ κόσμο πάλι, ο δήμαρχος της Ύδρας παραλαμβάνει επίσημα το έργο του Jeff Koons «Apollo Wind Spinner» που θα εγκατασταθεί μόνιμα στα Σφαγεία και θα είναι το νέο τοπόσημο του νησιού και το πρώτο έργο Αμερικανού καλλιτέχνη εγκατεστημένο σε ελληνικό δημόσιο χώρο.

Δυο μέρες στην Ύδρα κάτω από τον ήλιο του Jeff Koons με Μηχανές Ονείρων Facebook Twitter
Στην τελετή όπου ο δήμαρχος της Ύδρας παραλαμβάνει επίσημα το έργο του Jeff Koons «Apollo Wind Spinner». Φωτ.: Πηνελόπη Γερασίμου/Ίδρυμα ΔΕΣΤΕ
Δυο μέρες στην Ύδρα κάτω από τον ήλιο του Jeff Koons με Μηχανές Ονείρων Facebook Twitter
Η ομιλία «Of Gods and Machines» με τους Jeff Koons, Pipilotti Rist και Pamela Rosenkranz, σε συντονισμό των Daniel Birnbaum και Massimiliano Gioni. Φωτ.: Πηνελόπη Γερασίμου/Ίδρυμα ΔΕΣΤΕ

«Νιώθω σαν κουμπάρος», είπε ο Δάκης Ιωάννου στη σύντομη τελετή, «επισφραγίζω μια σχέση σαράντα ετών που έχω με την Ύδρα και τον Jeff Koons», ενώ ευχαρίστησε τους κατοίκους και τον δήμο, που ομόφωνα αποφάσισαν την εγκατάσταση του έργου.

Το ίδιο βράδυ το σινεμά «Γαρδένια» της Ύδρας γέμισε κόσμο για την ομιλία «Of Gods and Machines» με τους Jeff Koons, Pipilotti Rist και Pamela Rosenkranz, σε συντονισμό των Daniel Birnbaum και Massimiliano Gioni, σε μια συζήτηση συμπληρωματική της έκθεσης, για τις δυνατότητες της καλλιτεχνικής έκφρασης μέσω των νέων τεχνολογιών αλλά και για το πώς μπορούμε να φανταστούμε τον επόμενο κόσμο και τις μηχανές του. Μόνο ο χρόνος θα δείξει αν η απόσταση που προκαλεί η τεχνολογία θα την καταστήσει εχθρό πιο αυθεντικών μορφών εμπειρίας, όπως είναι εκείνη της σπουδαίας τέχνης.

Η Ύδρα με τις ωραίες της εκθέσεις

Είναι κρίμα και άδικο να φτάσετε στην Ύδρα και να μη δείτε άλλες τρεις εκθέσεις, γιατί το σποράκι που φύτεψε το ΔΕΣΤΕ ανθίζει και προκαλεί έναν πολύ δημιουργικό καλλιτεχνικό διάλογο.

Δυο μέρες στην Ύδρα κάτω από τον ήλιο του Jeff Koons με Μηχανές Ονείρων Facebook Twitter
Φωτ.: Α.Μ.
Δυο μέρες στην Ύδρα κάτω από τον ήλιο του Jeff Koons με Μηχανές Ονείρων Facebook Twitter
Η Παλιά αγορά Φωτ.: Α.Μ.

Το «Hydra School Projects» είναι μια ετήσια καλοκαιρινή έκθεση που επιμελείται ο καλλιτέχνης Δημήτρης Αντωνίτσης και η οποία λειτουργεί στο νησί της Ύδρας για περισσότερα από 20 χρόνια με εξέχοντες διεθνείς και Έλληνες καλλιτέχνες, όπως οι Gregor Hildebrandt, Brice Marden, Kiki Smith, Daniel Silver κ.ά. 

Η έκθεση στεγαζόταν για πολλά χρόνια στο Παλαιό Γυμνάσιο και για κάποια χρόνια καταλάμβανε τμήματα καταστημάτων, ξενοδοχείων και πλατειών της πόλης, ενώ στη συνέχεια στεγαζόταν στην Ακαδημία Εμπορικού Ναυτικού κατά τους καλοκαιρινούς μήνες. Λόγω των εθνικών εκλογών αυτήν τη χρονιά, με το κτίριο της Ακαδημίας να λειτουργεί ως εκλογικό κέντρο, η έκθεση «Lessons Learned» παρουσιάζεται στην Παλιά Αγορά στο κέντρο της πόλης της Ύδρας. Κάθε χρόνο ο Αντωνίτσης παρουσιάζει ενδιαφέροντες καλλιτέχνες και μας συστήνει παλιότερους και νεότερους, με πολλούς να εκθέτουν έργα τους για πρώτη φορά στην Ελλάδα. Αυτήν τη χρονιά συμμετέχουν οι καλλιτέχνες Malin Hederus, Judith Hudson, Oda Jaune, Κώστας Λαμπρίδης, Ευγενία Λιβανός, Χριστίνα Νάκου, Άννα Πάγκαλου, Olympia Scarry, Άδωνις Στοαντζίκης, Νίκος Τσίκουρας, Federico Vecchi, Anders Widoff.

Hydra School Projects /  Lessons Learned
17/06/2023 - 17/09/2023
Παλαιά Αγορά της Ύδρας
Καθημερινά: 11 π.μ.-2 μ.μ. & 7-10 μ.μ.

Δυο μέρες στην Ύδρα κάτω από τον ήλιο του Jeff Koons με Μηχανές Ονείρων Facebook Twitter
To αρχοντικό Τομπάζη Φωτ.: Α.Μ.

Στο Παράρτημα της ΑΣΚΤ στην Ύδρα, στο Αρχοντικό Εμμανουήλ Τομπάζη, συναντάμε την ομαδική έκθεση νέων καλλιτεχνών με τίτλο «Exit» του Α’ Εργαστηρίου Γλυπτικής με καθηγητή τον Νίκο Τρανό. Παρουσιάζονται δώδεκα νέοι, τελειόφοιτοι καλλιτέχνες, σε συνομιλία με τον δάσκαλό τους Νίκο Τρανό. Σε μία σχέση μαθητών και δασκάλων, χρησιμοποιούν διαφορετικά εκφραστικά μέσα, όπως γλυπτική, ζωγραφική, φωτογραφία και εγκαταστάσεις, και δημιουργούν έργα στα οποία η κλίμακα δεν έχει μεγάλη σημασία, σε μια εποχή που οι διαστάσεις αλλάζουν συνεχώς και η δύναμη της τέχνης εμπεριέχεται στην ουσία, στην ψίχα κι εν τέλει στη διαδρομή που ακολουθεί ο καλλιτέχνης, η οποία είναι εσωτερική-εννοιολογική, εκεί που τα συναισθήματα μεταμορφώνονται σε εικόνες και οι μνήμες σε εικαστικές ψηφίδες ενός παζλ που συνθέτει το σύγχρονο αφήγημα.

Παίρνουν μέρος οι καλλιτέχνες: Σωτήρης Καραθανάσης, Τζένη Δούπη, Χρήστος Χατζής, Γιάννης Παπαδάκης, Ιωάννα Κερεφιάδου, Ευγενία Αντωνίου, Νουράκο, Λυδία Βαϊρακταράκη, Λορίνα Καρατζά, Λουίζα Βραδή, Γιώργος Χατζησπύρου, Νικόλας Πυρομάλης

Αρχοντικό Εμμανουήλ Τομπάζη / «Exit»
Επιμέλεια Έκθεσης: Έφη Μιχάλαρου
Διάρκεια: 18/6-18/8/23
Ωράριο: Τρ.-Κυρ. 19:30-22:30

Δυο μέρες στην Ύδρα κάτω από τον ήλιο του Jeff Koons με Μηχανές Ονείρων Facebook Twitter
Φωτ.: Α.Μ.
Δυο μέρες στην Ύδρα κάτω από τον ήλιο του Jeff Koons με Μηχανές Ονείρων Facebook Twitter
Φωτ.: Α.Μ.

Η Ειρήνη Καραγιαννοπούλου κρατά στα χέρια της το τρίτο τεύχος του «Janus femzine» που περιέχει εικόνες οι οποίες προέκυψαν από τους πειραματισμούς της ζωγράφου με συστήματα τεχνητής νοημοσύνης. Αυτήν τη φορά συνεργάστηκε με την Έφη Φαλίδα, η οποία με αφορμή αυτές τις εικόνες επινόησε ένα σενάριο γύρω από τη νέα πραγματικότητα της ψηφιακής παρουσίας. Στο Keresbino Hydra, ένα παλιό αρχοντικό-ξενώνα, η γκαλερί Polana Institute από τη Βαρσοβία παρουσιάζει την έκθεση με τίτλο «Aphrodisiac Intelligence». Η νέα σειρά έργων της εικαστικού αφορά μια ιδιότυπη ενότητα έργων που εξερευνά τις δυνατότητες της τεχνητής νοημοσύνης στην παραγωγή τέχνης. Στο έργο της «Aphrodisiac Intelligence», η εικαστικός δημιουργεί την πρώτη ύλη της χρησιμοποιώντας αλγόριθμο και δεδομένα. Αφού πρώτα εκμαιεύσει από ένα σύστημα τεχνητής νοημοσύνης τις ψηφιακές εικόνες που την ενδιαφέρουν, στη συνέχεια παρεμβαίνει με ζωγραφική και κολάζ. Καθώς περιηγούμαστε στην έκθεση, αναπόφευκτα αναρωτιόμαστε τι δημιουργήθηκε από τον άνθρωπο και τι από τη μηχανή. Στην καλλιτεχνική πρακτική της η Ειρήνη Καραγιαννοπούλου χρησιμοποιεί μέσα όπως η ζωγραφική, η κινούμενη εικόνα, το κολάζ, το σχέδιο και οι εκδόσεις. Συχνά εντοπίζει την πρώτη ύλη της σε περιοδικά κι εφημερίδες περασμένων δεκαετιών. Ζωγραφίζει απευθείας πάνω στις τυπωμένες σελίδες, δημιουργεί κολάζ, φωτογραφίζει και ξανατυπώνει τις εικόνες που επιλέγει, σε μια διαρκή διαπραγμάτευση με το ίδιο το υλικό, με την εικόνα, με τα όρια και με τις τεχνικές.

Keresbino / Aphrodisiac Intelligence
Η έκθεση θα διαρκέσει μέχρι τις 15 Ιουλίου
Ώρες λειτουργίας: 7 μ.μ.-9 μ.μ.


 

Εικαστικά
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Αφροδίτη Παναγιωτάκου: Μπορούν οι τέχνες να αποτελέσουν μια επένδυση χωρίς κίνδυνο;

Ελλάδα / Αφροδίτη Παναγιωτάκου & Δάκης Ιωάννου: Μπορούν οι τέχνες να αποτελέσουν μια επένδυση χωρίς κίνδυνο;

Η διευθύντρια Πολιτισμού του Ιδρύματος Ωνάση, Αφροδίτη Παναγιωτάκου και ένας από τους κορυφαίους συλλέκτες έργων τέχνης, Δάκης Ιωάννου σε μια συζήτηση για την τέχνη και τη ζωή στο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Η Ναν Γκόλντιν ντρέπεται για όσα συμβαίνουν στη Γάζα και λέει: «Ζούμε ανατριχιαστικές εποχές μακαρθισμού»

Εικαστικά / «Ζούμε ανατριχιαστικές εποχές μακαρθισμού»: Η Ναν Γκόλντιν ντρέπεται για όσα συμβαίνουν στη Γάζα

Το έργο της Γκόλντιν «Sisters, Saints, Sibyls» καταπιάνεται με την ιστορία της μεγαλύτερης αδελφής της, της Μπάρμπαρα, ενός έξυπνου και ανυπότακτου παιδιού που στάλθηκε σε ορφανοτροφεία, αναμορφωτήρια και ψυχιατρικά ιδρύματα στην εφηβεία και αυτοκτόνησε το 1965, σε ηλικία μόλις 19 ετών.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Before and after science: Ένα έργο σύγχρονης τέχνης εναρμονίζεται με το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών

Εικαστικά / Before and after science: Ένα έργο σύγχρονης τέχνης εναρμονίζεται με το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών

Η εικαστικός Ίρις Τουλιάτου μάς συστήνει έναν χώρο με πλούσια ιστορία και μοναδικές συλλογές, συνδέοντας την επιστημονική γνώση με την καλλιτεχνική παρέμβαση και την αισθητηριακή εμπειρία.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Μια συνάντηση με τον Jonathan Meese

Εικαστικά / Jonathan Meese: «Έχουμε αρχίσει να προτιμούμε να μην έχουμε ελευθερία»

Μια συνάντηση στην Αθήνα με τον Γερμανό ζωγράφο που επιστρέφει στα παραμύθια γιατί βρίσκει τον πραγματικό κόσμο «πολύ άσχημο», με αφορμή την τρίτη του έκθεση στην γκαλερί Bernier-Eliades.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Προσφέροντας μία εμπειρία πολιτισμού στους κατοίκους της Ελευσίνας

LiFO X 2023 ΕΛΕVΣΙΣ / Προσφέροντας μία εμπειρία πολιτισμού στους κατοίκους της Ελευσίνας

Η Εύα Μανιδάκη και ο Ανδρέας Λόλης συζητούν με τον Χρήστο Παρίδη για όλα όσα προηγήθηκαν της δημιουργίας των in situ εγκαταστάσεων που σχεδίασαν στο πλαίσιο της 2023 Ελευσίς Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Το αμερικανικό «πραξικόπημα» στη Μπιενάλε της Βενετίας και οι θεωρίες συνωμοσίες που εξακολουθούν 60 χρόνια μετά

Εικαστικά / Το αμερικανικό «πραξικόπημα» στην Μπιενάλε της Βενετίας και οι θεωρίες συνωμοσίες 60 χρόνια μετά

Ένα νέο ντοκιμαντέρ εστιάζει στις έντονες αντιδράσεις που προκάλεσε η «σκανδαλώδης» βράβευση του αρχιερέα της ποπ αρτ Ρόμπερτ Ράουσενμπεργκ στην Μπιενάλε του 1964, με τη χορηγία της αμερικανικής κυβέρνησης.
THE LIFO TEAM
Οι ζωές και τα έργα της Lorenza Böttner

Εικαστικά / Οι ζωές και τα έργα της Lorenza Böttner

Η Lorenza Böttner (1959-1994) ήταν μια καλλιτέχνις που είχε έντονα βιωματική, σωματική σχέση με τη μεταμόρφωση. Μεταμόρφωσε μια ζωγραφική πρακτική σε εικαστική περφόρμανς που «βγήκε» στον δρόμο και έκανε τον δημόσιο χώρο θεατρική σκηνή για μια πολιτικοποιημένη σωματική διαφορετικότητα.
PAUL B. PRECIADO
Ένας Μάιος γεμάτος με σύγχρονη τέχνη στην Αθήνα

Πολιτισμός / Ένας Μάιος γεμάτος με σύγχρονη τέχνη στην Αθήνα

Το τρίτο μέρος του αφιερώματος του ΕΜΣΤ στις γυναίκες εικαστικούς, Jonathan Meese στην Bernier/Eliades, Θανάσης Τότσικας στη Rodeo, Ιωάννα Λημνιού στην Breeder και ό,τι άλλο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι γκαλερί και οι χώροι τέχνης τον Μάιο.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Σεξ, ερωτισμός, χλιδή και λάμψη: Ο πολυτάραχος κόσμος της Tamara de Lempicka

Εικαστικά / Ερωτισμός, χλιδή και λάμψη: Ο πολυτάραχος κόσμος της Tamara de Lempicka

Εκθέσεις, ένα μιούζικαλ στο Μπρόντγουεϊ και τιμές-ρεκόρ σε δημοπρασίες φέρνουν στο προσκήνιο μία από τις γυναίκες με τη μεγαλύτερη καλλιτεχνική επιρροή στις αρχές του 20ού αιώνα
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Η Μαντάμ ντε Πομπαντούρ δεν ήταν μόνο η ερωμένη του βασιλιά

Εικαστικά / Η Μαντάμ ντε Πομπαντούρ δεν ήταν μόνο η ερωμένη του βασιλιά

Μια γυναίκα με εξουσία στην Αυλή των Βερσαλλιών, η οποία ήταν υπέρ των μεταρρυθμίσεων και του «φιλοσοφικού» κόμματος που υποστήριζε τον Διαφωτισμό, υπήρξε καλλιτέχνιδα και προστάτιδα των τεχνών. Ήταν όμως και λαομίσητη.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ο ζωηρόχρωμος, μυστηριώδης, πνευματικός κήπος της Ιωάννας Λημνιού

Εικαστικά / Η Ιωάννα Λημνιού μεταμορφώνει την γκαλερί The Breeder σε ιδεώδη κήπο

Στην πρώτη της ατομική έκθεση της που συζητιέται, μέσα από την πυκνή βλάστηση των έργων της αχνοφαίνεται και μια ελπίδα ότι αξίζουμε μια καλύτερη πραγματικότητα από αυτή που ζούμε στις ασφυκτικά φτιαγμένες πόλεις.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
«Για τους αγρότες δεν έχει προτεραιότητα η “οικολογική ευαισθησία” της πόλης, αλλά η πραγματικότητά τους»

Εικαστικά / «Για τους αγρότες δεν έχει προτεραιότητα η “οικολογική ευαισθησία” της πόλης, αλλά η πραγματικότητά τους»

Ανάμεσα σε εκατοντάδες έργα που υπαγορεύονται από τα «επείγοντα» της εποχής, το «Ξηρόμερο», η ελληνική συμμετοχή στην 60ή Μπιενάλε της Βενετίας, εστιάζει στην εντοπιότητα και λειτουργεί ως φόρος τιμής στα πανηγύρια της επαρχίας.
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΔΙΑΚΟΣΑΒΒΑΣ