Λίγα λόγια για τα Φλογοβόλα της Rachel

Λίγα λόγια για τα Φλογοβόλα της Rachel Facebook Twitter
0
Λίγα λόγια για τα Φλογοβόλα της Rachel Facebook Twitter
Rachel Kushner, Αμερικανίδα συγγραφέας, με πάθος για τις παλιές μοτοσικλέτες και τα κομψοτεχνήματα της αυτοκινητοβιομηχανίας...

Με το χάραμα. Την πέτυχα περιπλανώμενος στους μεταμεσονύκτιους λαβυρίνθους του Διαδικτύου, ψάχνοντας, όπως το συνηθίζω, για καλοκρυμμένες λεπτομέρειες της αβανγκάρντ σκηνής: Rachel Kushner, Αμερικανίδα συγγραφέας, με πάθος για τις παλιές μοτοσικλέτες και τα κομψοτεχνήματα της αυτοκινητοβιομηχανίας. Πέτυχα ένα εικονογραφημένο κείμενό της στην πάντα πολύτιμη «Paris Review». Οι εικόνες, τις οποίες σχολίαζε και οι οποίες αποτελούσαν εναύσματα για να γράφει, μου ήταν οικείες. Οικείο, και πολύ μάλιστα, μου ήταν και το όνομα Gianfranco Sanguinetti, που είχε αποτελέσει την αφορμή για έναν διαδικτυακό καβγά ανάμεσα στην Kushner και έναν επίμονο Αμερικανό μελετητή και μεταφραστή κειμένων του Guy Debord, του Sanguinetti και άλλων καταστασιακών/situationnistes. Το πράγμα κέντριζε την περιέργειά μου ολοένα και πιο πολύ. Σκάλισα, έψαξα, βρήκα. Με το χάραμα είχα έτοιμο τον folder μου.

Η Kushner παρακάμπτει με πεπαιδευμένη αψηφισιά τις συζητήσεις/λογομαχίες περί μοντερνισμού vs μεταμοντερνισμού, περί υστερικού ρεαλισμού και great american novel, και κάνει πολύ καλά αυτό που θέλει να κάνει: να γράψει ένα τίγκα στην ένταση και στις εικόνες μυθιστόρημα για μια δεκαετία εξωφρενικά glitter και αδιανόητα αβαθή, μια δεκαετία τρομερά θορυβώδη και αμήχανα φωταγωγημένη: τη δεκαετία του 1970.

Business. Η Rachel Kushner (Όρεγκον, 1968) είχε μόλις εκδώσει το δεύτερο μυθιστόρημά της, The Flamethrowers (Τα Φλογοβόλα). Νέα Υόρκη και Ρώμη. Βραζιλία και Αίγυπτος. Τα πρώτα σκιρτήματα του 20ού αιώνα και οι παραμονές του 21ου. Σκηνές βίας, καλλιτεχνικές αναζητήσεις, ο κατακερματισμός των σημασιών, η κονιορτοποιημένη ευαισθησία και οι τροπές του κυνισμού. Αυτά μπόρεσα να υποψιαστώ διαβάζοντας κείμενα και κριτικές. Το βλέμμα της, εξάλλου, μου φάνηκε δυναμικά διεισδυτικό, οξυδερκές και ντόμπρο. Έστειλα υλικό στον Νίκο Αργύρη. Ο Νίκος Αργύρης, με επαινετή ταχύτητα, μου έστειλε το βιβλίο. Το διάβασα. Το συζητήσαμε. Μου ανέθεσε τη μετάφραση. Business as usual, που λέει κι ο Αρανίτσης. Μακάρι να ήταν έτσι όλες οι business, και μακάρι να ήταν έτσι κάθε usual.

Στρατηγική. Η Rachel Kushner, λοιπόν, συνθέτει το μυθιστόρημά της με καλειδοσκοπική τεχνική, κινηματογραφικό μοντάζ και κοινωνιολογική οπτική. Δεν λείπουν οι καλοδουλεμένες και καλοχωνεμένες ιστορικές γνώσεις. Είναι έντονη η προγραμματική διάθεσή της να συναρπάσει εμμένοντας στην πραγματικότητα, να τέρψει επεξεργαζόμενη (επιμένω: με ακρίβεια) γνωστά γεγονότα. Η αθωότητα είναι τσαλακωμένη, το πολύπτυχο γλέντι της Δεκαετίας του Εξήντα έχει παρέλθει, έχει κατασταλεί, έχει πνιγεί στα drugs και την παράνοια, την αποχαλινωμένη φιλοδοξία, τον ασυνάρτητο κυνισμό, την πεπιεσμένη λατρεία του τίποτα και των τιποτένιων. Η αμηχανία και η φρικτή εμμονή στην επιφάνεια που χαρακτήρισαν την «απεχθή» δεκαετία αποδίδονται άριστα από την πρόζα της Kushner: η ηρωίδα (;) του μυθιστορήματος κυλάει, τσουλάει, ολισθαίνει σε μια επιφάνεια και δεν κάνει απολύτως τίποτε άλλο. Δεν πρόκειται για την ευπρόσδεκτη «αβάσταχτη ελαφρότητα του είναι», για μια ποπ διάθεση ανεμελιάς, όχι, πρόκειται για την εσκεμμένη, προμελετημένη, απολύτως ωφελιμιστική ένταξη στο στρατόπεδο της σκοπιμότητας, του ισοπεδωμένου και άχρωμου/άοσμου/άγευστου συμφέροντος.

Ήταν η ήττα. Μετέφρασα τα Φλογοβόλα, θαυμάζοντας πολλές φορές την πρόζα μεταλλικής στιλπνότητας και σπάνιας ακρίβειας που λάμπει στις εκατοντάδες σελίδες του μυθιστορήματος. Η Kushner παρακάμπτει με πεπαιδευμένη αψηφισιά τις συζητήσεις/λογομαχίες περί μοντερνισμού vs μεταμοντερνισμού, περί υστερικού ρεαλισμού και great american novel, και κάνει πολύ καλά αυτό που θέλει να κάνει: να γράψει ένα τίγκα στην ένταση και στις εικόνες μυθιστόρημα για μια δεκαετία εξωφρενικά glitter και αδιανόητα αβαθή, μια δεκαετία τρομερά θορυβώδη και αμήχανα φωταγωγημένη: τη δεκαετία του 1970. Αδιάφορη παντελώς για τις υπαρξιακές διακυμάνσεις και τα ψυχικά βάθη, αλλά και δεινή μαστόρισσα για να πέσει στην παγίδα της καρικατούρας και του μονοδιάστατου, η συγγραφέας ροκάρει γράφοντας και γράφει ροκάροντας: να από ποιο μακελειό κατάγεται η εποχή μας. Από το μακελειό ιδεών και οραμάτων που ακολούθησε μετά το θάμβος και το «βακχικό όργιο στο οποίο ουδείς μένει εγκρατής» που είναι η αλήθεια, σύμφωνα με τον Hegel, και που ήταν για εκατομμύρια ανθρώπους η δεκαετία του 1960. Η δεκαετία του 1970 ήταν η ήττα. Η απόλυτη ήττα που γέννησε το προμεταμοντέρνο kitsch της δεκαετίας του 1980 που γέννησε την αμηχανία της δεκαετίας του 1990 που γέννησε το σπαρασσόμενο όλον της δεκαετίας του 2000 και τη γενικευμένη μανιοκατάθλιψη της δεκαετίες του 2010.

Καταστάσεις. Λογοτεχνία καταστάσεων. Σαν πολλές ταινίες μικρού μήκους των 16 mm. Η Kushner ξέρει πολύ καλά τι οφείλουμε στον κινηματογράφο, ιδίως στο ποιητικό/ποιοτικό σινεμά που εγκαινίασε ο μέγας Τζον Κασσαβέτης με τις Σκιές. Αλλεπάλληλα πλάνα, εικόνες που σημαίνουν/καταγράφουν καταστάσεις, να το υλικό του μυθιστορήματός της. Ακόμα και τεχνικές: voice over και ευφυές μοντάζ, επιβραδύνσεις κι επιταχύνσεις του ρυθμού. Η Kushner γίνεται αυτό που φιλοδοξούσε να είναι ο Ουίλιαμ Σ. Μπάροουζ: ένα όργανο καταγραφής. Κι ακόμα: όπως ο Ντον Ντελίλο, επιδιώκει στρατηγικά να αποδιαρθρώσει την επίσημη πραγματικότητα για να δει και να μας δείξει από τι είναι κατασκευασμένη και γιατί. Και είναι κατασκευασμένη, για το καλύτερο ή για το χειρότερο, από καταστάσεις, από μικρές μονάδες χρόνου, από τις άριες και τα έπη της αντιηρωικής καθημερινότητας.

0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ντον Ντελίλο: «Άνθρωπος σε πτώση»

Το πίσω ράφι / «Άνθρωπος σε πτώση»: Το ρεαλιστικό έργο ενός από τους σπουδαιότερους εξερευνητές της μοντέρνας εποχής

Ο πολυβραβευμένος Ντον Ντελίλο γράφει για την ανάγκη των ανθρώπων να ανήκουν κάπου και να επικοινωνήσουν, όταν εισπράττουν από την Ιστορία οδύνη, απώλειες και χιλιάδες ερωτηματικά.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Αντώνης Καραμπατζός: Με έλκει ο μυθιστορηματικός κόσμος του Καραγάτση

The Book Lovers / Αντώνης Καραμπατζός: «Με έλκει ο μυθιστορηματικός κόσμος του Καραγάτση»

Ο Νίκος Μπακουνάκης συζητάει με τον καθηγητή Αστικού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο Αθηνών Αντώνη Καραμπατζό για το πώς το έργο του Τζότζεφ Κόνραντ, του Φίλιπ Ρόθ ή η ποίηση του Κ.Π. Καβάφη ανοίγουν δρόμους στο συναίσθημα, στις ανθρώπινες σχέσεις και στην ιστορία.
THE LIFO TEAM
Ο θάνατος τής πήγαινε πολύ

Βιβλίο / Κάντι Ντάρλινγκ: Η συγκινητική ιστορία του τρανς ειδώλου και μούσας του Άντι Γουόρχολ

Η Κάντι Ντάρλινγκ προκαλούσε ανέκαθεν συμπάθεια και θαυμασμό, όχι τόσο για τα επιτεύγματά της στη σκηνή και τη μεγάλη οθόνη, όσο για την ομορφιά και την εύθραυστη αύρα της.
THE LIFO TEAM
Η Gen Z αγαπάει τη γιαγιά που πλέκει στο πανηγύρι του χωριού

The Happy Reader / Η Gen Z αγαπάει τη γιαγιά που πλέκει στο πανηγύρι του χωριού

Η Γενιά Ζ γράφει και διαβάζει, καταρρίπτοντας τα στερεότυπα. Βιογραφίες, ταξιδιωτικοί οδηγοί και υγεία οδηγούν τους Ευρωπαίους στα βιβλιοπωλεία. Οι γιοι του Μάρκες, Ροδρίγκο και Γκονζάλες, απολογούνται για το δικαίωμά τους στο έργο του πατέρα τους. Εκδοτικό γεγονός, η μετάφραση του πρώτου μυθιστορήματος του Τζέιμς Μπόλντουιν.
ΝΙΚΟΣ ΜΠΑΚΟΥΝΑΚΗΣ
«Teatro Grottesco»: Η γοτθική σκηνή της ζοφερής απελπισίας

Βιβλίο / «Teatro Grottesco»: Mια συλλογή σκοτεινών διηγημάτων από έναν μετρ του τρόμου

Κάποιοι ίσως τον γνωρίζουν από την πρώτη (και καλύτερη) σεζόν του «True Detective». Η βουτιά στις πλέον σκοτεινές πτυχές της υπαρξιακής φιλοσοφίας, η άκρως ζοφερή ατμόσφαιρα, η εικονοποιία που φλερτάρει με τη γοτθική αισθητική είναι χαρακτηριστικά του έργου του Τόμας Λιγκότι, η απουσία του οποίου από την ελληνική αγορά είναι τρανταχτή.
ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ ΤΣΑΠΡΑΪ́ΛΗΣ
Ακύλλας Καραζήσης: «Μου αρέσει η λογοτεχνία του Θανάση Βαλτινού γιατί δεν ξέρεις ποτέ τι είναι αλήθεια και τι ψέμα»

The Book Lovers / Ακύλλας Καραζήσης: «Μου αρέσει η λογοτεχνία του Θανάση Βαλτινού γιατί δεν ξέρεις τι είναι αλήθεια και τι ψέμα»

Ο Νίκος Μπακουνάκης συζητάει με τον ηθοποιό και σκηνοθέτη Ακύλλα Καραζήση για την αναγνωστική διαδρομή του, που ξεκινάει από τον «Τομ Σόγερ» και τη Θεσσαλονίκη, περνάει από τον ρομαντικό κόσμο της Χαϊδελβέργης και φτάνει στην Αθήνα του θεάτρου και των κειμένων.
ΝΙΚΟΣ ΜΠΑΚΟΥΝΑΚΗΣ
Ιωάννα Τσιβάκου: «Δεν έχει χρόνο ο σημερινός άνθρωπος να γνωρίσει τον άλλον κι εδώ βρίσκεται η δυστυχία του»

Βιβλίο / Ιωάννα Τσιβάκου: «Δεν έχει χρόνο ο σημερινός άνθρωπος να γνωρίσει τον άλλον κι εδώ βρίσκεται η δυστυχία του»

Η συγγραφέας και ομότιμη καθηγήτρια Κοινωνιολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου μιλά για την εποχή μας, τον χώρο της εκπαίδευσης και την ταυτότητα του νεοέλληνα.   
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Η άνοδος της δεξιάς συνδέεται με τις αποτυχίες της αριστεράς»

Βιβλίο / «Η άνοδος της δεξιάς συνδέεται με τις αποτυχίες της αριστεράς»

Ο Ντόναλντ Σασούν, ομότιμος καθηγητής Συγκριτικής Ευρωπαϊκής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Queen Mary του Λονδίνου και άλλοτε στενός φίλος, συνεργάτης και επιμελητής των βιβλίων του Έρικ Χoμπσμπάουμ, μιλά στη LiFO.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Η Κάλλας δεν ήταν τραγική φιγούρα και δεν εγκατέλειψε την καριέρα της για τον Ωνάση

Βιβλίο / Η Κάλλας δεν ήταν τραγική φιγούρα και δεν εγκατέλειψε την καριέρα της για τον Ωνάση

Η συγγραφέας του βιβλίου “Diva”, Ντέζι Γκούντγουιν, τονίζει με άρθρο της στον Guardian ότι το να χαρακτηρίζει κανείς τη ζωή της κορυφαίας τραγουδίστριας τραγική, σημαίνει ότι την αδικεί κατάφωρα.
THE LIFO TEAM
Η Θήβα που δεν ξέρουμε

Βιβλίο / Η Θήβα που δεν ξέρουμε

Ο Βρετανός ιστορικός Πολ Κάρτλετζ αποκαθιστά την ιστορική πόλη της αρχαιότητας που αντιμετώπιζαν υπεροπτικά οι Αθηναίοι. Δείχνει πώς τα θηβαϊκά θέματα επιβιώνουν στη σύγχρονη τέχνη, γράφει για τον Επαμεινώνδα που είχε έναν μόνο τραχύ μανδύα, παρουσιάζει την κοινωνία που δημιουργεί τον Ιερό Λόχο, ένα στρατιωτικό σώμα που αποτελείται αποκλειστικά από εραστές και ερώμενους.
ΝΙΚΟΣ ΜΠΑΚΟΥΝΑΚΗΣ