Ο θάνατος του Ραϊσί πυροδοτεί τον αγώνα για την εξουσία στο Ιράν, εκτιμούν οι Times of Israel, καθώς το Τελ Αβίβ εκτιμά πως η πολιτική της Τεχεράνης δεν πρόκειται να αλλάξει επί της ουσίας.
Ο θάνατος δύο ανώτερων Ιρανών αξιωματούχων είναι μια δραματική εξέλιξη σε μια εποχή που μαίνονται πολλαπλές συγκρούσεις στην περιοχή, αλλά πιθανότατα δεν θα επηρεάσει σημαντικά την πορεία των συγκρούσεων αυτών, με αποφάσεις για την εξωτερική πολιτική και τον πόλεμο υπό την αρμοδιότητα του Ανώτατου Ηγέτη Αλί Χαμενεΐ, αναφέρει η ανάλυση της εφημερίδας. «Η απώλεια δύο ανώτερων αξιωματούχων σε συντριβή ελικοπτέρου κάνει το καθεστώς να φαίνεται ευάλωτο και ανίκανο», επισημαίνεται επίσης.
«Ο πρόεδρος της Ισλαμικής Δημοκρατίας είναι υπεύθυνος εφαρμογής της πολιτικής, αλλά δεν λαμβάνει ο ίδιος αποφάσεις», εξήγησε ο Τζέισον Μπρόντσκι, διευθυντής πολιτικής στο United Against Nuclear του Ιράν. «Έτσι οι πολιτικές της Ισλαμικής Δημοκρατίας, οι θεμελιώδεις αρχές αυτών των πολιτικών, θα παραμείνουν οι ίδιες», συμπλήρωσε ο ίδιος. Ο Ραϊσί «εργαζόταν για τον Ανώτατο Ηγέτη», σημείωσε και η Ori Goldberg του Πανεπιστημίου Reichman «και εξελέγη στις λιγότερο δημοκρατικές εκλογές που είχε ποτέ η Ισλαμική Δημοκρατία».
Ταυτόχρονα, ωστόσο, η ξαφνική απώλεια του προέδρου του Ιράν δημιουργεί ένα κενό εξουσίας για το οποίο θα αρχίσουν να κάνουν ελιγμούς ώστε να επωφεληθούν προσωπικά μια σειρά από ανώτερα στελέχη της χώρας.
Σύμφωνα με το άρθρο 131 του συντάγματος του Ιράν, σε περίπτωση θανάτου του προέδρου, ο πρώτος αναπληρωτής αναλαμβάνει προσωρινά την προεδρία. Ο Μοχάμεντ Μοχμπέρ, έμπιστος του Χαμενεΐ, αναλαμβάνει αυτήν τη στιγμή αυτόν τον ρόλο, ενώ πρέπει να γίνουν εκλογές εντός πενήντα ημερών. Υπάρχουν όμως ισχυροί αξιωματούχοι που περίμεναν μια ευκαιρία όπως αυτή για να ανέβουν περαιτέρω στη δομή εξουσίας του καθεστώτος και το ξαφνικό σοκ από τον θάνατο του προέδρου του Ιράν παρουσιάζεται τώρα ως δοκιμασία για τον Χαμενεΐ: «Πρέπει να δείξει ότι μπορεί να κατέχει, όχι τη χώρα, αλλά την ηγεσία, μέσω αυτής της μετάβασης», είπε η Goldberg.
Το πιο σημαντικό σε αυτή την υπόθεση όμως είναι ότι ο Ραΐσι θεωρούνταν ως ο κορυφαίος υποψήφιος για να αντικαταστήσει τον Χαμενεΐ. Είχε τεράστια εμπειρία – ως κληρικός, πρώην δικαστής και πρώην επικεφαλής ενός τεράστιου ιδρύματος, εκτός από το ότι ήταν πρόεδρος. «Το να τον έχεις εκτός παιχνιδιού, νεκρό, είναι πραγματικό σοκ για την πολιτική του συστήματος», είπε ο Μπρόντσκι.
Σημαντική και η απώλεια του υπουργού Εξωτερικών
Αν και επισκιάστηκε από τον Ραϊσί, η απώλεια του Αμίρ-Αμπντολαχιάν είναι επίσης σημαντική, καθώς υπήρξε εξαιρετικά αποτελεσματικός υπουργός Εξωτερικών, επιβλέποντας την επιτυχή συμφιλίωση με τη Σαουδική Αραβία και διανύοντας μια σειρά από δύσκολες κρίσεις, συμπεριλαμβανομένου του Πακιστάν. Αν και η ευρεία εξωτερική πολιτική του Ιράν δεν θα αλλάξει, η ανάγκη αντιμετώπισης απροσδόκητων πολιτικών αναταραχών αναμένεται να αποσπάσει την προσοχή από τον πολυμέτωπο αγώνα εναντίον του Ισραήλ.
Το Ιράν τώρα είναι «λίγο πιο κλειστό στον εαυτό του, τυλιγμένο στην εσωτερική πολιτική, καθώς οργανώνει τις εκλογές για τον επόμενο πρόεδρο», σημείωσε ο Michael Makovsky, Διευθύνων Σύμβουλος του Εβραϊκού Ινστιτούτου για την Εθνική Ασφάλεια της Αμερικής. Το καθεστώς κινδυνεύει επίσης να φαίνεται αδύναμο μετά από μια σειρά οπισθοδρομήσεων.
«Η Τεχεράνη επιδεικνύει αδυναμία εδώ και μήνες»
«Η Τεχεράνη επιδεικνύει αδυναμία εδώ και μήνες. Στις 3 Ιανουαρίου, τρομοκράτες του Ισλαμικού Κράτους σκότωσαν τουλάχιστον 84 ανθρώπους σε δύο εκρήξεις κοντά στον τάφο του στρατηγού Κασέμ Σουλεϊμανί, αρχηγού της επίλεκτης δύναμης Κουντς του Ιράν, καθώς γιόρταζαν την τέταρτη επέτειο από τον θάνατό του σε επίθεση με αεροσκάφος των ΗΠΑ στο Ιράκ τέσσερα χρόνια νωρίτερα. Τον προηγούμενο μήνα, η Jaish al-Adl, μια σουνιτική τρομοκρατική ομάδα, σκότωσε 11 Ιρανούς αστυνομικούς», γράφει η ανάλυση της εφημερίδας και συνέχιζει:
«Το Ιράν, απελπισμένο να δείξει λίγη δύναμη, εκτόξευσε πυραύλους στο Πακιστάν, λέγοντας ότι στόχευε την Jaish al-Adl. Αλλά το Πακιστάν, που διαθέτει με πυρηνικά όπλα δεν υποχώρησε, απαντώντας με πυραύλους και μαχητικά αεροσκάφη εντός του Ιράν - η πρώτη βομβαρδιστική επίθεση σε ιρανικό έδαφος από τον πόλεμο Ιράν-Ιράκ τη δεκαετία του 1980. Αποδεχόμενο την μπλόφα του, το Ιράν συμφώνησε να αποκλιμακωθεί η κατάσταση.
»Κατά μήκος των συνόρων του Ισραήλ, το Ιράν έχει δει την αξιοπιστία του να δέχεται τη μεγαλύτερη πίεση. Ενώ το Ισραήλ αγωνίζεται να εντοπίσει και να στοχοποιήσει τους ηγέτες της Χαμάς στη Γάζα, έχει δείξει μια εντυπωσιακή ικανότητα και προθυμία να απωθήσει Ιρανούς αξιωματούχους στη Συρία. Τον Απρίλιο, το Ισραήλ φέρεται να δολοφόνησε τον κορυφαίο στέλεχος των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης στη Συρία, Μοχάμαντ Ρέζα Ζαχεντί, και τον αναπληρωτή του, Μοχάμαντ Χατζ Ραχίμι. Τον Δεκέμβριο, τον ανώτερο αξιωματικό του IRGC Brig. Ο στρατηγός Ραζί Μουσαβί σκοτώθηκε σε φερόμενη ισραηλινή αεροπορική επιδρομή στη Δαμασκό.
»Το Ιράν έπρεπε να δείξει στους περιφερειακούς πληρεξούσιους του και στους πολίτες του ότι θα μπορούσε να αποσπάσει ένα τίμημα από το Ισραήλ, ειδικά αφού η Χαμάς είχε αποδείξει ότι το Ισραήλ μπορούσε να ταπεινωθεί από την αιφνιδιαστική του επίθεση της 7ης Οκτωβρίου. Αλλά η απάντηση του Ιράν - μια μαζική επίθεση με πυραύλους και drone που σηματοδότησε την πρώτη άμεση επίθεση στο εβραϊκό κράτος - δεν έβλαψε τίποτα αξιόλογο και πέτυχε να ενώσει τη Δύση και πολλές αραβικές χώρες στην άμυνα του Ισραήλ.
»Η απώλεια δύο ανώτερων αξιωματούχων σε συντριβή ελικοπτέρου κάνει το καθεστώς να φαίνεται ευάλωτο και ανίκανο. Αλλά εάν ο Χαμενεΐ καταφέρει μια ομαλή μετάβαση, η Ισλαμική Δημοκρατία θα δείξει μία σταθερότητα, σε μια δύσκολη στιγμή.
»Και παραμένει το ερώτημα πώς θα αντιδράσουν οι δυτικοί ηγέτες στο θάνατο ενός ηγέτη του οποίου η χώρα βρίσκεται πίσω από μεγάλο μέρος της τρομοκρατίας και της αστάθειας στη Μέση Ανατολή και πέρα από αυτήν, για να μην αναφέρουμε την κρίσιμη στρατιωτική υποστήριξή της στον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία. Επιπλέον, ο Ραϊσί επέβλεψε τις εκτελέσεις χιλιάδων πολιτικών κρατουμένων μετά το τέλος του πολέμου Ιράν-Ιράκ το 1988.
Το σίγουρο είναι ότι οι προσπάθειες του Ιράν να βλάψει το Ισραήλ και να απωθήσει τις ΗΠΑ από την περιοχή θα συνεχιστούν, ακόμη και με την ομίχλη σχετικά με τη μοίρα του Ραϊσί να έχει πλέον ξεκαθαρίσει».
Με πληροφορίες από Times of Israel
