Η Έμιλι Ντίκινσον ήταν Αμερικανίδα ποιήτρια. Γεννήθηκε στις 10 Δεκεμβρίου του 1830 και πέθανε σαν σήμερα το 1886. Αν και πολύ λίγα ποιήματά της δημοσιεύθηκαν πριν από το θάνατό της, το όνομά της συγκαταλέγεται στο πάνθεον των μεγάλων Αμερικανών ποιητών.
Το μεγαλύτερο μέρος της ποίησής της γράφτηκε στα μέσα του 19ου αιώνα, ωστόσο η ίδια θεωρείται πρόδρομος του Μοντερνισμού. Ο τρόπος γραφής της, για τον οποίο ο κριτικός Thomas Bailey Aldrich έγραψε, «... επηρεάστηκε βαθιά από τον μυστικισμό του William Blake, και πολύ έντονα από την πένα του Ralph Waldo Emerson», δεν είναι σύμφωνος με τους ποιητικούς ή γραμματικούς κανόνες της περιόδου. Με την έλευση της μοντερνιστικής ποίησης, η Έμιλι Ντίκινσον άλλαξε το ποιητικό σύμπαν, εξελίσσοντας ένα τολμηρό στιλ και χαράσσοντας τη δική της πορεία στην αμερικανική ποίηση.
Στα μέσα της δεκαετίας του 1860, πέρασε αρκετούς μήνες σε ένα νοσοκομείο στη Βοστόνη κάνοντας θεραπείες για το μάτι της. Όταν επέστρεψε κύλησε βαθύτερα στην απομόνωση του "Homestead" μιλώντας πλέον σπάνια με τους επισκέπτες της και μόνο πίσω από κλειστή πόρτα
Μεγαλώνοντας σε μια ακαδημαϊκή οικογένεια στη Μασαχουσέτη, η Ντίκινσον έλαβε πολύ καλή μόρφωση. Ωστόσο ο πατέρας της ήταν λίγο αυστηρός σχετικά με τα είδη της λογοτεχνίας που θα διάβαζε μέσα στο σπίτι. Ο Walt Whitman, για παράδειγμα, δεν επιτρεπόταν, θεωρήθηκε "ακατάλληλος" και απαγορεύτηκε κάθε ανάγνωσμά του.
Κατά τη διάρκεια της εφηβείας της, ανακάλυψε την ποίηση μέσα από τα έργα του William Wordsworth και του Ralph Waldo Emerson. Ως νεαρή γυναίκα, η Έμιλι Ντίκινσον ήταν ζωντανή και γεμάτη όνειρα. Καθώς όμως ο καιρός περνούσε, έπεφτε σε βαθιά μελαγχολία, προτιμώντας να παραμένει απομονωμένη μέσα στο σπίτι της οικογένειάς της στο Amherst.
Στην ηλικία των 20, η Έμιλι Ντίκινσον είχε ήδη ξεκινήσει την πορεία προς την απομόνωση που θα καθόριζε το υπόλοιπο της ζωής της. Οι θάνατοι αρκετών φίλων και μεντόρων της, επηρέασαν βαθύτατα την ψυχολογία και τον τρόπο σκέψης της. Ο θάνατος του Leonard Humphrey όμως, διευθυντή της Ακαδημίας του Amherst, ο οποίος ήταν τόσο φίλος όσο και δάσκαλός της, ήταν αυτός που την έσπρωξε στην κατάθλιψη.
Όταν η νύχτα φεύγει, κι είναι
το χάραμα τόσο κοντά
που τα κενά σχεδόν αγγίζεις-
ώρα να στρώσεις τα μαλλιά,
να ετοιμάσεις τα λακκάκια,
και ν' απορήσεις τι να ήσαν
τα γηραιά, ξεθωριασμένα
μεσάνυχτα και σε φόβισαν.
Από το βιβλίο «Το Μέγα Ύδωρ», μετάφραση-πρόλογος Δονύσης Καψάλης, εκδόσεις Άγρα, Αθήνα 2004
Το 1855 έφερε αρκετές ανακατατάξεις στη ζωή της Ντίκινσον. Ταξίδεψε να επισκεφτεί τον πατέρα της, ο οποίος ήταν μέλος του Κογκρέσου στην Ουάσιγκτον και από εκεί πήγε στη Φιλαδέλφεια, για να μιλήσει με έναν Πάστορα σχετικά με τις σκέψεις της για τη ζωή και τη θρησκεία. Την ίδια χρονιά, ο πατέρας της μετακόμισε με την οικογένεια στο πατρικό του σπίτι, το «Homestead» όπου η Έμιλι θα ζούσε για το υπόλοιπο της ζωής της.
Την επόμενη χρονιά, ο αδελφός της Ώστιν, παντρεύτηκε τη φίλη της Έμιλι, Σούζαν Χάντινγκτον, με την οποία η ποιήτρια είχε μια βαθιά και ειλικρινή σχέση. Καθώς η υγεία της μητέρας της, άρχισε να καταρρέει, η Έμιλι περνούσε όλο και περισσότερο χρόνο στο σπίτι της οικογένειας. Ο πατέρας της, γνωρίζοντας την αγάπη της για την κηπουρική, της έφτιαξε ένα θερμοκήπιο στο "The Homestead" και όταν η ίδια δεν ασχολούνταν με τα λουλούδια, έμενε στο δωμάτιό της όπου έγραφε ποίηση και γράμματα.
Σε αυτή την απομόνωση, το 1858, υπήρξε η πιο παραγωγική περίοδος της Έμιλι Ντίκινσον, ξαναγράφοντας (και βελτιώνοντας) ποιήματα που είχε ήδη γράψει, και ξεκινώντας πολλά νέα. Έως το 1865 έγραψε και έκρυψε στα συρτάρια της εκατοντάδες ποιήματα, περίοδος που συμπίπτει βέβαια με το σημαντικότερο γεγονός της αμερικανικής ιστορίας του 19ου αιώνα, τον εμφύλιο πόλεμο Βορρά και Νότου. Έως τα 35 της, είχε γράψει περισσότερα από 1.100 ποιήματα που εξερευνούσαν τη θλίψη, τη χαρά, τον έρωτα, τη φύση και την τέχνη.
Στα μέσα της δεκαετίας του 1860, η Έμιλι Ντίκινσον πέρασε αρκετούς μήνες σε ένα νοσοκομείο στη Βοστόνη κάνοντας θεραπείες για το μάτι της. Μετά την επιστροφή της, μπήκε βαθύτερα στην απομόνωση του "The Homestead," μιλώντας πλέον σπάνια με τους επισκέπτες της και μόνο μέσω κλειστής πόρτας. Έγινε τότε γνωστή ως "λευκή γυναίκα," λόγω της τάσης που είχε να φορά μόνο λευκά στις σπάνιες περιπτώσεις που έβγαινε από το "Homestead."
Παρά τη μοναχική φύση της, η Έμιλι Ντίκινσον είχε αρκετούς υποψήφιους μνηστήρες συμπεριλαμβανομένου του Λόρδου Otis Phillips, ο οποίος είχε συνεργαστεί με τον πατέρα της και είχε χάσει τη σύζυγό του. Οι δυο τους μοιράστηκαν μια πληθωρική αλληλογραφία, και ορισμένοι μελετητές εικάζουν ότι η Έμιλι σχεδίαζε να τον παντρευτεί, αν και ποτέ τα σχέδια αυτά δεν καρποφόρησαν.
Το Νερό, μαθαίνεται απ' τη δίψα.
Η Στεριά – απ' το αρμένισμα στα Πέλαγα.
Η Έκσταση – απ' την οδύνη –
Η Ειρήνη, απ' των πολέμων της το χρονικό –
Η Αγάπη, απ' του τάφου το ανάγλυφο –
Τα Πουλιά, απ' το χιόνι.
Μετάφραση: Ερρίκος Σοφράς, εκδ. Το Ροδακιό
Προς το τέλος της ζωής της, η Ντίκινσον άρχισε να γράφει όλο και λιγότερη ποίηση. Επικεντρώθηκε στη φροντίδα της μητέρας της και του νοικοκυριού και παρά τις προσπάθειες επιφανών ανθρώπων να δημοσιεύσει το έργο της, αρνούνταν πεισματικά. Κάποια από τα ποιήματά της ωστόσο, δημοσιεύθηκαν ανώνυμα κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου.
Τα τελευταία χρόνια της ζωής της αμαυρώθηκαν από πολλούς θανάτους. Ο πατέρας της πέθανε ξαφνικά, σε ένα ταξίδι στη Βοστώνη το 1874. Αν και η κηδεία του έγινε στο "The Homestead," η Έμιλι δεν πήγε, επιλέγοντας να παραμείνει μέσα στο δωμάτιό της με την πόρτα μισάνοιχτη. Η μητέρα της υπέστη εγκεφαλικό επεισόδιο το 1875, το οποίο την άφησε σχεδόν ακίνητη και με διαταραγμένη ψυχική κατάσταση. Ο αγαπημένος της πάστορας, Charles Wadsworth, πέθανε το 1882, μόλις πέντε μήνες πριν από τη μητέρα της. Ο Λόρδος Otis Taylor πέθανε το 1884 μετά από μια μακρόχρονη ασθένεια.
Ο μικρότερος γιος του αδελφού της Όστιν, αρρώστησε βαριά και πέθανε το 1883. Η υγεία της άρχισε να φθίνει μετά το θάνατο του ανιψιού της και δεν βελτιώθηκε ποτέ. Η Έμιλι Ντίκινσον πέθανε στις 15 Μαΐου 1886. Είχε ζητήσει, μετά το θάνατό της, από τη μικρότερη αδελφή της Λαβίνια, να καταστρέψει όλες τις επιστολές της. Με αυτό τον τρόπο, η Λαβίνια ανακάλυψε χίλια επτακόσια ποιήματα της Έμιλι, και τα δημοσίευσε με τη βοήθεια του παλιού φίλου της ποιήτριας, Thomas Wentworth Higginson.
Το άρθρο αυτό δημοσιεύθηκε στο LIFO.gr το 2015 από την Α. Κολοβού. © LIFO 2015
σχόλια