Μπορούν τα μη κρατικά πανεπιστήμια να ωφελήσουν τα δημόσια;

Τελικά, τα μη κρατικά πανεπιστήμια θα ωφελήσουν τα δημόσια; Facebook Twitter
Βλέπω την παρουσία των ξένων πανεπιστημίων στην Ελλάδα ως άμεσες επενδύσεις από το εξωτερικό, οι οποίες θα ωφελήσουν τα δημόσια πανεπιστήμια. Εικονογράφηση: bianka/ LIFO
0

— Ποια είναι η άποψή σας για τη δημιουργία μη κρατικών πανεπιστημίων στη χώρα μας; Ως καθηγητής που διδάσκει σε πανεπιστήμιο του εξωτερικού, είστε υπέρ ή κατά;
Είμαι υπέρ. Προκειμένου, όμως, το όλο εγχείρημα να λειτουργήσει σωστά, θα πρέπει πρώτα να επιλυθεί το ζήτημα της συνταγματικότητας του νόμου. Δεν είμαι συνταγματολόγος, αλλά, ως καθηγητής Χρηματοοικονομικών, γνωρίζω ότι οι σοβαροί επενδυτές απεχθάνονται την αβεβαιότητα. Με άλλα λόγια, κανένα σοβαρό πανεπιστήμιο του εξωτερικού δεν πρόκειται να επενδύσει στην Ελλάδα όσο η αβεβαιότητα της συνταγματικότητας του νόμου εξακολουθεί να υφίσταται.

— Τι είναι το «μη κρατικό, μη κερδοσκοπικό πανεπιστήμιο»;
Πρόκειται για μη δημόσιο πανεπιστήμιο το οποίο δεν λειτουργεί με σκοπό την επίτευξη κέρδους. Τα έσοδα από τα δίδακτρα, για παράδειγμα, (επαν)επενδύονται στη βελτίωση των προγραμμάτων σπουδών, σε εγκαταστάσεις και ανθρώπινο δυναμικό.

Κανένα σοβαρό πανεπιστήμιο του εξωτερικού δεν πρόκειται να επενδύσει στην Ελλάδα όσο η αβεβαιότητα της συνταγματικότητας του νόμου εξακολουθεί να υφίσταται.

— Πιστεύετε ότι έτσι θα ενισχυθούν ή θα παροπλιστούν τα δημόσια εκπαιδευτικά ιδρύματα;  
Εκτιμώ ότι τα δημόσια πανεπιστήμια δεν θα παροπλιστούν. Βλέπω την παρουσία των ξένων πανεπιστημίων στην Ελλάδα ως άμεσες επενδύσεις από το εξωτερικό, οι οποίες θα ωφελήσουν τα δημόσια πανεπιστήμια για τρεις λόγους.

portrait
Κώστας Μήλας, 
καθηγητής Χρηματοοικονομικών στο University of Liverpool

Πρώτον, και σύμφωνα με τη διεθνή βιβλιογραφία, οι ξένες επιχειρήσεις (τα ξένα πανεπιστήμια) επιτυγχάνουν παραγωγικότητα μέχρι και 11% υψηλότερη εκείνης των εγχώριων επιχειρήσεων (τα δημόσια πανεπιστήμια). Η ποιότητα των επενδύσεων σε εξοπλισμό και τεχνολογία (μεταξύ αυτών, νέες και ενδεχομένως «ηλεκτρονικές» βιβλιοθήκες και ψηφιακή τεχνολογία στη διεξαγωγή μαθημάτων και ακαδημαϊκών εξετάσεων) στα δημόσια ελληνικά πανεπιστήμια θα έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση της παραγωγικότητας στον χώρο τους.

Δεύτερον, οι ξένες επιχειρήσεις προσφέρουν υψηλότερους μισθούς (μέχρι και 6%) σε σχέση με τις εγχώριες. Προκειμένου, λοιπόν, τα δημόσια πανεπιστήμια να κρατήσουν τα δικά τους μέλη διδακτικού και ερευνητικού προσωπικού (ΔΕΠ), σίγουρα θα πιεστούν να προσφέρουν υψηλότερους από τους σημερινούς μισθούς. Τρίτον, οι γνωστές καταλήψεις στα δημόσια πανεπιστήμια σίγουρα θα μειωθούν αισθητά με βάση τη λογικής της αυτοσυντήρησης (αφού οι φοιτητές θα θεωρήσουν τα μη κρατικά πανεπιστήμια ως αξιόπιστη εναλλακτική επιλογή).

— Πολλοί υποστηρίζουν ότι «τα δημοφιλέστερα πανεπιστήμια στην Ευρώπη είναι μη κρατικά, αλλά δημόσια».
Αυτό που θα απαντούσα είναι ότι, όπως και να τα ορίσει κανείς, σίγουρα δεν αντιμετωπίζουν καταλήψεις (ή καταστροφές) κάτι το οποίο, δυστυχώς, συμβαίνει πολύ συχνά στα δημόσια πανεπιστήμια στην Ελλάδα.

— Αναφερθήκατε πρόσφατα στο ακανθώδες ζήτημα των διδάκτρων στα μη κρατικά πανεπιστήμια, το οποίο δεν έχει συζητηθεί σοβαρά. Πείτε μας λίγο την εμπειρία σας από τη Μεγάλη Βρετανία.
Τα πανεπιστήμια στη Μεγάλη Βρετανία χρεώνουν ετήσια δίδακτρα 9.250 στερλίνες για τους ημεδαπούς φοιτητές. Ημεδαποί φοιτητές δεν είναι μόνο οι Βρετανοί αλλά και όσοι έχουν μόνιμη κατοικία στη Μεγάλη Βρετανία την τελευταία τριετία. Σημειώνω, εδώ, ότι ο μέσος ετήσιος μισθός στη Μεγάλη Βρετανία, για το 2023, ήταν περίπου 35.000 στερλίνες. Συνεπώς, τα ετήσια δίδακτρα αντιστοιχούν περίπου στο 26,4% αυτού.

Πώς μπορούν, λοιπόν, οι υποψήφιοι φοιτητές να σπουδάσουν εάν δεν διαθέτουν τη σχετική οικονομική δυνατότητα; Απαντώ σημειώνοντας ότι τα δίδακτρα στη Μεγάλη Βρετανία συνδέονται με φοιτητικά δάνεια από το κράτος και ετήσιο επιτόκιο μέχρι 7,3%, των οποίων η αποπληρωμή αρχίζει μετά την αποφοίτηση και μόνο εφόσον ο/η πτυχιούχος προσληφθεί κάπου με ετήσιο μισθό περίπου ίσο με τον μέσο ετήσιο μισθό των νέων ηλικίας μέχρι και 30 ετών (περίπου 27.295 στερλίνες).

— Τι συμβαίνει, από οικονομική άποψη, στην Ελλάδα;
Στη χώρα μας ο μέσος ετήσιος μισθός βρίσκεται κοντά στα 16.500 ευρώ. Τα δίδακτρα των ξένων πανεπιστημίων στην Ελλάδα, λοιπόν, θα μπορούσαν να αντιστοιχούν περίπου στο 26,4% του μισθού, δηλαδή στα 4.356 ευρώ ετησίως. Εκτιμώ, λοιπόν, ότι η οικονομική πραγματικότητα στη χώρα μας επιτάσσει ετήσια δίδακτρα όχι παραπάνω από 4.356 ευρώ ετησίως. Να σημειώσω, επιπλέον ότι το βρετανικό κράτος δεν επιτρέπει στα πανεπιστήμιά του την αναπροσαρμογή διδάκτρων με βάση τον πληθωρισμό.

Τι κάνουν, λοιπόν, πολλά από αυτά; Προσφέρουν σε αλλοδαπούς φοιτητές, οι οποίοι δεν επιτυγχάνουν τα κριτήρια εισαγωγής στο πανεπιστήμιο, ένα προκαταρκτικό έτος σπουδών προετοιμασίας, το οποίο χρεώνουν πολύ περισσότερο από 9.250 στερλίνες. Αυτή η πρακτική υπονομεύει, ως έναν βαθμό, την ποιότητα σπουδών, αφού εισάγονται στο πανεπιστήμιο και φοιτητές οι οποίοι δεν διαθέτουν τα απαραίτητα προσόντα. Καλό θα ήταν, λοιπόν, να σκεφτούμε σοβαρά την αναπροσαρμογή διδάκτρων με βάση τον πληθωρισμό, έτσι ώστε τα μη κρατικά πανεπιστήμια να μην εφαρμόσουν την παραπάνω πρακτική στη χώρα μας!

— Τι συμβουλή θα δίνατε σε έναν/μια νέο/-α που θα κληθεί να αποφασίσει αν θα πάει σε ένα δημόσιο πανεπιστήμιο ή σε ένα μη κρατικό, μη κερδοσκοπικό;
Εάν δεν διαθέτει την οικονομική δυνατότητα, τότε, μοιραία, το μη κρατικό πανεπιστήμιο παύει να αποτελεί βιώσιμη επιλογή. Θα συνιστούσα να αποφασίσει πρώτα τι θέλει να σπουδάσει. Εάν, για παράδειγμα, αποφασίσει να σπουδάσει Στατιστική, θα πρέπει να μελετήσει ποιο πανεπιστήμιο έχει μεγαλύτερη φήμη στο συγκεκριμένο πεδίο (υπάρχουν διεθνείς συγκριτικές λίστες πανεπιστημίων για κάθε πεδίο σπουδών). Εννοείται ότι ένα μη κρατικό πανεπιστήμιο μπορεί να προσφέρει καλύτερη ποιότητα σπουδών στη Στατιστική, αλλά χειρότερη στην Ιατρική, για παράδειγμα, σε σχέση με ένα δημόσιο πανεπιστήμιο.

Μπορεί τα μη κρατικά πανεπιστήμια στο εξωτερικό να έχουν, ενδεχομένως, καλύτερη φήμη από τα δημόσια της χώρας μας, αυτό δεν σημαίνει, όμως, ότι τα παραρτήματά τους στην Ελλάδα θα έχουν την ίδια φήμη. Εάν, π.χ., αυτά τα παραρτήματα προσλάβουν μέλη διδακτικού και ερευνητικού προσωπικού (ΔΕΠ) που υπολείπονται σε κύρος σπουδών εκείνων των «μητρικών» του εξωτερικού, θα αποτελέσουν «κακό» αντίγραφο των «μητρικών» και δεν θα πρέπει να είναι η πρώτη επιλογή των Ελλήνων φοιτητών!

Να σημειώσω, επιπλέον, ότι το (όποιο) ύψος διδάκτρων θα δικαιολογηθεί μόνο εφόσον τα μη κρατικά πανεπιστήμια επενδύσουν σε μοντέρνα αμφιθέατρα, φοιτητικές εστίες και νέες βιβλιοθήκες, αλλά όλα αυτά δεν δημιουργούνται από τη μια μέρα στην άλλη. Θα συνιστούσα, λοιπόν, στους νέους και τις νέες μας να μη σπεύσουν να εγγραφούν στα μη κρατικά που θα επενδύσουν στην Ελλάδα. Ας περιμένουν ένα-δύο χρόνια να δουν πώς θα λειτουργήσει το όλο «εγχείρημα».

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.

To νέο τεύχος της LiFO δωρεάν στην πόρτα σας με ένα κλικ.

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Γιατί ο Ίλον Μασκ κουβαλάει παντού μαζί του τον τρίχρονο γιο του;

Οπτική Γωνία / Γιατί ο Ίλον Μασκ κουβαλάει παντού μαζί του τον τρίχρονο γιο του;

Ο μικρός X εμφανίζεται διαρκώς μαζί του, ακόμα και σε ακατάλληλες ώρες και περιστάσεις, βοηθώντας τον Μασκ να «μαλακώσει» τη δημόσια εικόνα του και λειτουργώντας ως πιόνι στη διαμάχη του με την Grimes για τη γονική επιμέλεια.
THE LIFO TEAM
Το μανιφέστο Κασσελάκη προκαλεί τρόμο στον παλιό ΣΥΡΙΖΑ

Βασιλική Σιούτη / Το μανιφέστο Κασσελάκη προκαλεί τρόμο στον παλιό ΣΥΡΙΖΑ

Ο Στέφανος Κασσελάκης δεν παραδίδει τα κλειδιά του ΣΥΡΙΖΑ, όποιο και αν είναι το αποτέλεσμα των εκλογών. Παραμερίζει τα όργανα και προκρίνει την «αδιαμεσολάβητη σχέση» του με τον λαό.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Μάνος Καμακάρης: «Δεν με αφορά οτιδήποτε είναι εύπεπτο από στρέιτ ανθρώπους»

Social Media / Μάνος Καμακάρης: «Δεν με αφορά οτιδήποτε είναι εύπεπτο από στρέιτ ανθρώπους»

Ο Μάνος Καμακάρης καταφέρνει να δημιουργεί το πιο αναπολογητικά queer περιεχόμενο στο αποστειρωμένο, κατά τα άλλα, ελληνικό TikTok, όσο εφαρμόζει ευλαβικά highlighter στα ζυγωματικά του.
ΒΑΝΑ ΚΡΑΒΑΡΗ
«Δεν υπάρχει καμία ανησυχία για ανεπιθύμητες ενέργειες τόσο καιρό μετά τον εμβολιασμό»

Οπτική Γωνία / «Δεν υπάρχει καμία ανησυχία για ανεπιθύμητες ενέργειες τόσο καιρό μετά τον εμβολιασμό»

Η απόσυρση του εμβολίου της AstraZeneca και τα οφέλη έναντι των κινδύνων από τον εμβολιασμό. Μιλά στη LiFO ο καθηγητής Επιδημιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, Δημήτρης Παρασκευής.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
CHECK Πως θα συμμετέχουν οι πολίτες στις αποφάσεις για το περιβάλλον;

Ρεπορτάζ / Πώς θα συμμετέχουν οι πολίτες στις αποφάσεις για το περιβάλλον;

Το σοβαρό έλλειμμα ουσιαστικής συμμετοχής των πολιτών στη διαδικασία λήψης αποφάσεων που αφορούν το περιβάλλον επισημαίνουν 12 φορείς με παρέμβασή τους στους βουλευτές του ελληνικού Κοινοβουλίου.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
ΠΑΣΟΚ: Γιατί δεν ανατέλλει ο ήλιος;

Ρεπορτάζ / ΠΑΣΟΚ: Γιατί δεν ανατέλλει ο ήλιος του;

Ο πράσινος ήλιος που επανήλθε στη βιτρίνα του ΠΑΣΟΚ δεν λέει να ανατείλει, παρότι οι πολιτικές συνθήκες σήμερα είναι περισσότερο ευνοϊκές από ποτέ. Οι τέσσερις αιτίες και οι δεκάδες λόγοι που ίσως εξηγούν γιατί το ΠΑΣΟΚ παραμένει δημοσκοπικά καθηλωμένο.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ