Ενδιαφέροντα παραλειπόμενα, μουσικές, στίχοι και επεισόδια για την Αρλέτα

Ενδιαφέροντα παραλειπόμενα, μουσικές, στίχοι και επεισόδια για την Αρλέτα Facebook Twitter
Φωτογραφία του ’66
1

 

Η πρώτη συνέντευξη της Αρλέτας δίνεται στον Γιώργο Πηλιχό και δημοσιεύεται στο περιοδικό «Ο Ταχυδρόμος», τεύχος 665, της 7/1/1967. Η συνέντευξη έχει ανεβεί στο ogdoo.gr. Το πρώτο άλμπουμ της (LP) έχει ήδη κυκλοφορήσει, ενώ διαβάζουμε για τα αρχικά βήματά της στη δισκογραφία. Λέει η Αρλέτα:

«Κάποιος φίλος μου που συνεργαζόταν με την Λύρα μίλησε μια μέρα για μένα στον κ. Αλέκο Πατσιφά, εκείνος ζήτησε να μ’ ακούσει, του άρεσα κι έτσι έφτασα στο συμβόλαιο και τον πρώτο δίσκο. Συγκεκριμένα, ο άνθρωπος που με σύστησε στον κ. Πατσιφά είναι ο Γιώργος Παπαστεφάνου, που έχει γράψει και τους στίχους σε τέσσερα απ’ τα δώδεκα τραγούδια του πρώτου μου δίσκου. Τον Παπαστεφάνου τον γνώρισα το περασμένο καλοκαίρι στην Ύδρα (σ.σ. το καλοκαίρι του ’66), με μια φιλική συντροφιά. Μάλιστα, εκείνος δεν ήταν στην παρέα μας. Καθόμαστε κοντά στη θάλασσα κι ενώ οι φίλοι μου κολυμπούσαν, εγώ τραγουδούσα για να τους διασκεδάζω. Πλάι μας ήταν μια άλλη συντροφιά που διασκέδαζε με διαφορετικό τρόπο: μ’ ένα τρανζίστορ που τσίριζε στη διαπασών. Σε μια στιγμή δεν κρατήθηκα και τους φώναξα να το χαμηλώσουν. Ο κύριος που σεβάστηκε την επιθυμία μου ήταν ο Γιώργος Παπαστεφάνου, που προστέθηκε κατόπιν στη δική μας συντροφιά κι όταν με άκουσε να τραγουδάω μου είπε πολύ σοβαρά: θα είχατε αντίρρηση όταν γυρίσουμε στην Αθήνα να πάμε μια μέρα να σας ακούσει ο κ. Πατσιφάς, που διευθύνει την εταιρία δίσκων Λύρα; Απάντησα “όχι” και τα υπόλοιπα τα ξέρετε…».

Το πρώτο δισκάκι της περιείχε τα τραγούδια «Τώρα θ’ ανοίξω τα φτερά (Γ. Κοντογιώργου – Γ. Στεφάνου)/ Η μέρα τέλειωσε (Νίκου Χουλιαρά)» [Lyra 1194] και κυκλοφορεί το φθινόπωρο του ’66, λογικά πριν την έκδοση του LP. Μάλιστα στην ετικέτα αναγραφόταν το… «παρουσιάζουμε την Αρλέττα με την κιθάρα της». Το ότι το όνομα ήταν γραμμένο με δύο «τ» δείχνει την… πρωτιά. Το λέω, γιατί στο αμέσως επόμενο 45άρι που βγαίνει, και αυτό, προς το τέλος του ’66 με τα τραγούδια «Ερημιά (Γ. Σπανού – Γ. Στεφάνου)/ Δέκα στρατιώτες κι ένας λοχαγός ( Γ. Σπανού – Κ. Γεωργουσόπουλου)» [Lyra 1203] το όνομά της είναι γραμμένο «σωστά»… Αρλέτα.

Αν κάποιος μου ζητούσε να του προτείνω το σημαντικότερο άλμπουμ της Αρλέτας, αυτό δεν θα ήταν άλλο από το «Ένα Καπέλο με Τραγούδια». Εδώ ακούγονται το «Τραγούδι της δραχμής», «Το καλοκαίρι», «Το καφενείο» και ακόμη το πιο ωραίο απ' όλα τα τραγούδια της, η «Μπαλάντα του πάρκου».

Το άλμπουμ περιείχε δώδεκα τραγούδια, κατά τα συνηθισμένα της εποχής, και ανάμεσά τους, στην πρώτη έκδοση, τα «Κάποιες νύχτες» (Γιάννης Σπανός – Κώστας Γεωργουσόπουλος) και «Το λειβάδι» (Νίκος Χουλιαράς). Για κάποιο λόγο, ενώ τα τραγούδια έχουν πάρει άδεια και κυκλοφορούν κανονικά, ξαφνικά αποσύρονται. Ο δίσκος ξαναμπαίνει στο εργοστάσιο… με «Τα πελαγίσια όνειρα» (Νότης Μαυρουδής – Νίκος Χουλιαράς) και το «Η μέρα τέλειωσε» (Νίκος Χουλιαράς), να αντικαθιστούν τα «προβληματικά» τραγούδια. Τούτο μπορεί να συνέβη στις αρχές του ’67, αλλά το ίδιο πιθανό είναι να συνέβη και στους πρώτους μήνες της χούντας… Η λογοκρισία, ως γνωστόν, πριν, κατά τη διάρκεια, και μετά τη δικτατορία ήταν σκληρή και άπειροι δίσκοι είχαν ταλαιπωρηθεί.

Ενδιαφέροντα παραλειπόμενα, μουσικές, στίχοι και επεισόδια για την Αρλέτα Facebook Twitter
Το πρώτο δισκάκι της Αρλέτας (1966), όταν η Lyra δεν είχε… συνηθίσει ακόμη τ’ όνομά της (αφού το έγραφε με δύο «τ»)

Τι έλεγε το «Κάποιες νύχτες»; Σημειώνω τις δύο «επικίνδυνες» στροφές του Γεωργουσόπουλου, δίνοντας έμφαση στις ακόμη πιο «επικίνδυνες» λέξεις και φράσεις…

Κάποιες νύχτες το φεγγάρι ξαγρυπνά για τους φτωχούς
κάποιες νύχτες το φεγγάρι κυβερνά τους λογισμούς
κόβει δώδεκα κομμάτια και μοιράζει στα παιδιά
που στα πέτρινα κρεβάτια ξενυχτάνε νηστικά

Κάποιες νύχτες το φεγγάρι στέκεται στις φυλακές
κάποιες νύχτες το φεγγάρι νανουρίζει τις σκοπιές
και νομίζεις πως θα πάρει σ’ ένα δρόμο μυστικό
το θλιμμένο παλικάρι που κοιμάται μοναχό

Και στο «Λειβάδι» του Χουλιαρά…

Κι ήρθαν άνθρωποι πολλοί στο λειβάδι
κι ήρθε κόσμος πολύς
και δε μίλησε κανείς
και δε γέλασε κανείς
κι ήρθε ο θάνατος αργά στο λειβάδι

 

Αντιλαμβάνεστε την κατάντια και τη γελοιότητα της υπόθεσης, όταν τέτοιοι στίχοι, όπως αυτοί που διαβάσατε, σταμπάρονταν ως «ύποπτοι» και αποσύρονταν.

Ενδιαφέροντα παραλειπόμενα, μουσικές, στίχοι και επεισόδια για την Αρλέτα Facebook Twitter
Το οπισθόφυλλο του πρώτου LP της Αρλέτας (1966). Οι τίτλοι των τραγουδιών Α2 και Α3 («Κάποιες νύχτες», «Το λειβάδι») έχουν κρυφτεί κάτω από το αυτοκόλλητο με τους νέους τίτλους («Τα πελαγίσια όνειρα», «Η μέρα τέλειωσε»)

Σημειώνει η Αρλέτα στο tvxs.gr:

«Έκανα 3 δίσκους με διαφορά ενός έτους, τον έναν από τον άλλον (σ.σ. εννοεί τα LP “Αρλέτα” το 1966, “Αρλέτα 2” το 1967 και “Στο Ρυθμό του Αγέρα” στο τέλος του 1968). Είχα την τύχη, ή την ατυχία μάλλον, να ξεκινήσω να τραγουδώ το 1966 με 1967, λίγο πριν από τη χούντα. Και δεν μπορώ να πω ότι ήταν ό,τι καλύτερο... Ζωντανά, άρχισα να τραγουδάω το 1968, γιατί δεν υπήρχαν μικροφωνικές, κι εμένα χωρίς μικροφωνική δεν με άκουγε ούτε ο διπλανός μου. Τραγουδούσα πάρα πολύ σιγά και εξακολουθώ να κάνω το ίδιο.(…)

Εγώ τότε είχα πάρει μια μπουάτ. Μέσα στην άγνοιά μου, δεν ζήτησα να μου δώσουν άδεια, και δεν κατάφερα στη συνέχεια να πάρω άδεια. Έτσι, αναγκάστηκα να την κλείσω. Επίσης, αναγκάστηκα να σταματήσω να τραγουδώ για περίπου δύο χρόνια, διότι μου είπαν ξεκάθαρα, ότι οπουδήποτε και να πας θα κλείσει ο χώρος. Κι εγώ, προτίμησα, αντί να πηγαίνω από χώρο σε χώρο και να παίρνω κι άλλους στο λαιμό μου, να σταματήσω να τραγουδάω. Ήταν πάρα πολύ ωραία, έκανα καταπληκτικές διακοπές, γνώρισα πολύ ωραίους ανθρώπους. Μετά από λίγο πήγα στην Αγγλία, γιατί ήθελα να σπουδάσω ενδυματολογία. Τελείωσα εν τω μεταξύ και τη σχολή μου (σ.σ. την Καλών Τεχνών), αλλά δεν μπορούσα να μείνω γιατί δεν είχα χρήματα. Προσπάθησα να πάρω μία υποτροφία, αλλά δεν τα κατάφερα, κι έτσι γύρισα στην Αθήνα».

Στην εφημερίδα «Εμπρός» της 14/9/1968 γράφει ο Δημήτρης Σταματάκης σε σχέση με την Καίτη Χωματά:

«Η συμπαθής τραγουδίστρια θα είναι επιχειρηματίας μαζί με τον σύζυγό της (σ.σ. τον Βασίλη Μαυρομάτη) στη νέα μπουάτ, όπου θα εμφανίζεται μαζί με την Αρλέτα (αυτό τουλάχιστον λένε οι πληροφορίες μας μέχρι στιγμής). Για το σκοπό αυτό αγοράστηκε η ‘Νησιώτικη Ταβέρνα’ στην Πλάκα, η οποία θα ανακαινισθή»… Μάλλον επρόκειτο για την μπουάτ Αυλαία…

Ενδιαφέροντα παραλειπόμενα, μουσικές, στίχοι και επεισόδια για την Αρλέτα Facebook Twitter
Η Αρλέτα στις «ΕΙΚΟΝΕΣ», τεύχος 604, 29/3/1968

Την εποχή αυτή, προς τα τέλη του ’68, κυκλοφορεί τόσο το τρίτο και τελευταίο δισκάκι της «Μια φορά θυμάμαι (Γιάννη Σπανού – Γ. Παπαστεφάνου)/ Η Βαλκυρία του κάδρου (Γιάννη Σπανού – Ισιδώρας Καμαρινέα» [Lyra 1322], όσο και το LP της «Στο Ρυθμό του Αγέρα».

Το 1969 είναι επίσης μια καλή χρονιά για την Αρλέτα, αφού τυπώνεται ο δίσκος της «12+1 Τραγούδια του Μάνου Χατζιδάκι» [Lyra]. Ποιο ήταν το… +1 τραγούδι; «Το πουλί» σε στίχους Μίνου Αργυράκη από την «Οδό Ονείρων».

Στη στήλη «Ο Κόσμος της Μελωδίας» (εφημερίδα «Εμπρός» 29/3/1969) διαβάζουμε:

«Η Αρλέτα γεννήθηκε στην Αθήνα το 1945. Η οικογένειά της είναι από την Λειβαδιά. Από τριών χρονών άρχισε να ζωγραφίζη σε ό,τι χαρτί κλπ. Εύρισκε σπίτι της –ακόμα και στους τοίχους– συγχρόνως τραγουδούσε. Ο πατέρας γιατρός, πολύ ευαίσθητος στις καλλιτεχνικές εκδηλώσεις της κόρης του δεν μπορούσε παρά να στενοχωριέται, όπως και η μητέρα της, για τα αδιάκοπα γκραφίτι στους τοίχους του σπιτιού και της αιθούσης υποδοχής των ασθενών. Τελείωσε το σχολείο της και αμέσως γράφτηκε στη Σχολή Καλών Τεχνών – Ζωγραφική, όπου φέτος τελειώνει. Το τραγούδι συνεχιζόταν σε κάθε στιγμή σε κάθε εκδρομή. Έτσι σ’ ένα λιμανάκι της Ύδρας την άκουσαν να τραγουδά δυο-τρεις φίλοι της μουσικής. Τους έκανε εντύπωσι και η φωνή και τα τραγούδια που ήταν δικά της. Έτσι άρχισε… Ο πρώτος μεγάλος δίσκος της ήταν μία εκπληκτική επιτυχία για την Ελλάδα. Ακολούθησε δεύτερος που επιβεβαίωσε το ταλέντο της και την πρωτοτυπία της: συνθέτης, στιχουργός, τραγουδιστής, όλα μαζί με συνοδεία την κιθάρα της. Τώρα προέχει το δίπλωμά της στη σχολή Καλών Τεχνών, λέει η ίδια “αφού είμαι ζωγράφος”, “αλλά και ο τρίτος μεγάλος δίσκος μου καλύτερος από τους άλλους, αφού είμαι τραγουδίστρια”».

Την ίδιαν εποχή η Αρλέτα εμφανίζεται και στην τηλεόραση, στο Ενόπλων (κανάλι 10). Σάββατο, 1/2/1969 στις 7:30, στην Εκπομπή του Ναυτικού.

«Ο Νίκος Μαστοράκης και 6 μεγάλα ονόματα σε τραγούδια συγγενικά με την θάλασσα. Τον Γιάννη Πουλόπουλο, την Ζωίτσα Κουρούκλη, τον Γιώργο Ρωμανό, την Αρλέτα, τον Μιχάλη Βιολάρη και την Αλέκα Μαβίλη. Θα προβληθή μια ενδιαφέρουσα ταινία από την κατάταξι των νεοσυλλέκτων στον Σκαραμαγκά».

Ενδιαφέροντα παραλειπόμενα, μουσικές, στίχοι και επεισόδια για την Αρλέτα Facebook Twitter
Οι συντελεστές του άλμπουμ «12+1 Τραγούδια του Μάνου Χατζιδάκι» (1969). Μάνος Χατζιδάκις, Αρλέτα, Γιώργος Κοντογιώργος

Αλλά και ξανά το Σάββατο 15/2/1969, στην εκπομπή «Ελλάδα και Θάλασσα».

«Η τηλεοπτική παραγωγή του Αρχηγείου Ναυτικού παρουσιάζει σήμερα ένα τετράπτυχο με πολύ ναυτικό και μουσικό ενδιαφέρον. Εγκαινιάζονται οι συνεντεύξεις με προσωπικότητες που υπηρέτησαν στο Β.Ν. Στην σειρά των φιλμαρισμένων ντοκουμέντων απ’ τη σύγχρονη δράσι του Ναυτικού θα προβληθεί ένα ντοκυμανταίρ 10 λεπτών με θέμα του την σκληρή εκπαίδευσι των βατραχανθρώπων. Το “Ταχυδρομείο Α.Ν.” θ’ απαντήση με φωτογραφίες, φιλμς και στοιχεία σε απορίες θεατών και θα προβληθή σύντομο ρεπορτάζ απ’ το πρώτο επισκεπτήριο στο κέντρο Παλάσκα, την περασμένη Κυριακή. Το μουσικό μέρος της εκπομπής φιλοξενεί τον Ρικάρντο Κρέντι, την Αρλέτα, τον Γ. Ζωγράφο, την Ζωζώ Κυριαζοπούλου και την Πόπη Αστεριάδου».

Το 1970 κυκλοφορεί το άλμπουμ της «Έξη Μέρες» [Lyra] σε στίχους Παυλίνας Παμπούδη, ενώ συμμετέχει και στην «Ερωφίλη» [Lyra] του Νίκου Μαμαγκάκη τον Νοέμβριο της ίδιας χρονιάς (το haunted «Μοιρολόι της Νένας» είναι ένα από τα πιο… ψυχεδελικά κομμάτια της).

Στο τέλος του ’71 η Αρλέτα εμφανίζεται στην μπουάτ Έπαφος, στην Κυψέλη, ενώ το 1973 την ακούμε να τραγουδά στην αγγλική (σε μουσική Νίκου Μαμαγκάκη και στίχους Θεοδώρας Ντάκου) στους τίτλους αρχής της ταινίας του Φαίδωνα Γεωργίτση «Ο Αποστάτης/ Οι Σατανικές Ερωμένες», για την οποίαν τα λέγαμε πριν λίγες μέρες.

Ενδιαφέροντα παραλειπόμενα, μουσικές, στίχοι και επεισόδια για την Αρλέτα Facebook Twitter
Από την ταινία τού Φαίδωνα Γεωργίτση «Ο Αποστάτης/ Οι Σατανικές Ερωμένες» (1973)

Το 1974 κυκλοφορεί από την Lyra ένα best, μάλλον μετά την πτώση της δικτατορίας, υπό τον τίτλο «Τα Ωραιότερα Τραγούδια της Αρλέτας». Περιέχει το λογοκριμένο «Λειβάδι», που ακόμη τότε το γράφαμε με έψιλον-γιώτα, αλλά ούτε ένα τραγούδι από τον δίσκο «Έξη Μέρες» σε στίχους Παμπούδη (ούτε και το άλλο λογοκριμένο από το πρώτο LP «Κάποιες νύχτες»). Είναι η εποχή της γνωριμίας της Αρλέτας με τον Georges Moustaki…

Λέει η Αρλέτα, από το booklet του CD “Demo” [Lyra, 2010] με τα αγγλόφωνα τραγούδια της:

«Ήταν λίγο μετά τη χούντα... Είχα αναγκαστεί να μείνω μακριά από το τραγούδι, τέσσερα χρόνια σχεδόν. Η πορεία μου, που άρχισε το ’66-’67, ανακόπηκε δυο τρία χρόνια μετά. Είχαν συμβεί πολλά δυσάρεστα, κι έτσι πίστευα ότι η σύντομη και ελπιδοφόρα σχέση μου με το τραγούδι είχε λήξει οριστικά. Ωστόσο, εκεί που έκανα υπέροχες και μακροχρόνιες διακοπές, ήρθε ένα τηλεφώνημα από τον Georges Moustaki, ο οποίος τότε είχε λαμπρή επιτυχία με τον «Μέτοικο», και βρέθηκα –τι απόλυτη ανατροπή!– να τραγουδάω στο Παρίσι, στο ιστορικό Bobino, το πιο χαριτωμένο θέατρο που έχω δει ποτέ. Πρώτη φορά έπαιζα σε θέατρο που διέθετε όλα τα μέσα για επαγγελματικές παραστάσεις. Μέχρι τότε είχα παίξει μόνο στα ‘κουτάκια’, τις boîtes, που λάτρεψα κι εγώ κι ο κόσμος».

Δισκογραφικά η συνεργασία Georges Moustaki και Αρλέτας αποτυπώθηκε στο 2LP του πρώτου “Live” [Polydor, 1975]. Είναι γνωστές οι εκτελέσεις του «Καημού» (Θεοδωράκης-Χριστοδούλου) και του «Κυρ Μιχάλη» (Χατζιδάκις-Καμπανέλλης), όπως και η συνύπαρξη Αρλέτας και Moustaki στην τηλεόραση, στην εκπομπή του Γιώργου Παπαστεφάνου «Μουσική βραδυά», στα τέλη του ’75… Θυμάται ανάμεσα σε άλλα ο Παπαστεφάνου (από το κείμενό του, στο κανάλι του στο YouTube):

«Ο Μουστακί είχε ζητήσει για καλεσμένους τον Βασίλη Τσιτσάνη, τον Αντώνη Καλογιάννη και την Αρλέτα. Τηλεφώνησα αμέσως στον Τσιτσάνη για να κλείσουμε το ραντεβού. “Ό,τι θέλεις, Γιώργο μου!” μου είπε. Όταν όμως μια Κυριακή που δεν ήταν απλώς “συννεφιασμένη” αλλά είχαν ανοίξει οι ουρανοί πήγαμε με το συνεργείο στο σπίτι του για τη συνέντευξη, ο Βασίλης αρνήθηκε να μας μιλήσει γιατί “δεν ήταν σε διάθεση”. Με πήρε όμως την επόμενη μέρα στο τηλέφωνο και μού πρότεινε να κάνουμε το γύρισμα στο “Χάραμα” αλλά για μας ήταν πια αργά.

Από τη μεριά μου, πρότεινα στον Μουστακί την Βίκυ Μοσχολιού που είχε ήδη τραγουδήσει σε δίσκο την “Μεσόγειο”. Πήγαμε μάλιστα μαζί να την ακούσουμε στην Πλάκα στο “Ζυγό”. Η ίδια του άρεσε πολύ αλλά τον ενόχλησε ο δυνατός ήχος των μεγαφώνων και κάποια στιγμή, μού ζήτησε να φύγουμε…

Η μαγνητοσκόπηση έγινε στην Αγία Παρασκευή από νωρίς το πρωί μέχρι πολύ αργά το βράδυ. Ο Μουστακί ήταν από την αρχή απόμακρος αλλά υπάκουος και μόνο κατά τις 7 το βράδυ, κατάκοπος από τις πολλές ώρες αδιάκοπης δουλειάς, εξερράγη: “Τελικά μόνο στην Ιαπωνία σέβονται τους καλλιτέχνες” είπε και βγήκε έξω για να καπνίσει. Ευτυχώς ήταν εκεί η φίλη του η Αρλέτα για να τον καλμάρει».

Ενδιαφέροντα παραλειπόμενα, μουσικές, στίχοι και επεισόδια για την Αρλέτα Facebook Twitter
Το εξώφυλλο του “Demo”. Το άλμπουμ κυκλοφόρησε το 2010, περιέχει εγγραφές των mid-seventies, αλλά η φωτογραφία της Αρλέτας προέρχεται από το 1966…

Όμως δεν ήταν μόνον αυτή η μοναδική φορά «συνύπαρξης» Αρλέτας-Moustaki. Στο CD “Demo” υπάρχει και η διασκευή του “J'ai vu des rois serviles” (σε μουσική του Areski και στίχους Moustaki) ως “Puppet kings”. Τι ήταν όμως το “Demo”; Αγγλόφωνες ηχογραφήσεις της Αρλέτας από τα μέσα του ’70, που κυκλοφόρησαν για πρώτη φορά το 2010. Όπως γράφει η ίδια η Αρλέτα στο ένθετο (κάτι που διαπιστώνεται αμέσως), τα περισσότερα τραγούδια τού “Demo” είναι του Ανέστου Τριανταφύλλου (γνωστά από το LP «Ταξιδεύοντας»), με αγγλικούς στίχους που τοποθέτησε σ’ αυτά η Sasha Brewis. Αναγνωρίζουμε αμέσως τον «Λάκη», που έχει γίνει “Duchess of nobody”, το «Πριν να βγω στον κόσμο», που έχει γίνει “De profundis”…

Τo «Ταξιδεύοντας» ήταν/είναι ένα από τα ωραιότερα LP της Αρλέτας, και κυκλοφορεί τέλος καλοκαιριού με αρχές φθινοπώρου του ’76. Περιέχει τον «Λάκη» (σε μουσική Ανέστου Τριανταφύλλου και στίχους Αρλέτας & Brewis), το «Κορίτσι στην Ομόνοια» (μουσική-στίχοι Στέφανος Χρυσοστομίδης) και άλλα διάφορα. Το άλμπουμ, εκτός των άλλων, είχε και τα ενθαρρυντικά λόγια του Μάνου Χατζιδάκι:

«12 Ιουλίου 1976

Μπράβο στην Αρλέτα! Νοιώθω την υποχρέωση να γιορτάσω το ευφάνταστο νεοελληνικό της αποτέλεσμα. Με τον δίσκο αυτόν, η Αρλέτα παίρνει την θέση της στις πρωτογενείς δυνάμεις του ελληνικού τραγουδιού.

Πηγάζει ακριβό γούστο και γνήσιο αίσθημα απ’ τη φωνή της κι από την λιτή και τόσο δημιουργική ενορχήστρωση του Γ. Κοντογιώργου.

Συγχαίρω κι ευχαριστώ

Μάνος Χατζιδάκις»

Το 1977 η Αρλέτα τραγουδά (μαζί με τον Ηλία Λιούγκο) στο άλμπουμ «Το Παιδί της Γης» σε μουσικές Νότη Μαυρουδή και στίχους Μάνου Χατζιδάκι (από την ποιητική συλλογή «Μυθολογία» του 1966). Ο ίδιος ο Χατζιδάκις απαγγέλει την «ΙΙ» από τις «Τρεις προσωπογραφίες», την αφιερωμένη στο Γιώργο Σεφέρη, ενώ θα ακολουθούσε το “Romancero Gitano”, σε μουσική Μίκη Θεοδωράκη και ποίηση Federico García Lorca (απόδοση από τον Οδυσσέα Ελύτη).

Ενδιαφέροντα παραλειπόμενα, μουσικές, στίχοι και επεισόδια για την Αρλέτα Facebook Twitter
«Ένα Καπέλο με Τραγούδια» (1981), εξώφυλλο Αρλέτα

Αν κάποιος μου ζητούσε να του προτείνω ένα μόνο άλμπουμ της Αρλέτας, που να εμπεριέχει στον υψηλότερο βαθμό το μέτρο και την ουσία της τραγουδοποιίας της, αυτό το άλμπουμ θα ήταν το «Ένα Καπέλο με Τραγούδια» [Lyra, 1981]. Όπως γράφει και η ίδια:

«Τα τραγουδάκια αυτά άρχισαν να ξεφυτρώνουν στην πιο ανάποδη εποχή: Αθήνα 1980 Ιούλιος-Αύγουστος, κυνικά καύματα, κυριολεκτικώς με τον ιδρώτα του προσώπου μου. Λόγω παλαιάς συνήθειας υπήρχε ακόμα η εταιρία που με ανέχθηκε και την ανέχθηκα όλα αυτά τα χρόνια της λαμπρής μου καριέρας!(…)

Κι έτσι μετά πολλού πάθους και ακόμα περισσότερου φόβου εκτίθεμαι πλήρως δια πρώτη φορά: έγραψα τη μουσική, τους στίχους, τραγουδώ και παίζω ολίγον, έκαμα και το εξώφυλλο! Ευτυχώς έχω πολύ λίγα να χάσω μιας και στις ευγενείς τέχνες των “δημοσίων σχέσεων” και των “οικονομικών διακανονισμών” είμαι ανεπίδεκτη. Ποτέ δεν κατάφερα να χειριστώ με την δέουσα επιδεξιότητα και σεβασμό ούτε το “χρυσό ξεσκονιστήρι” ούτε τον χρυσόν.

Τελειώνω με μια ευχή: είθε να φύονται σ’ αυτόν τον τόπο λιγότεροι αυτόκλητοι κριτικοί και περισσότεροι μερακλήδες δημιουργοί, έστω και όχι θεϊκής προελεύσεως(…)».

Στο δίσκο, που έχει γίνει με τη βοήθεια του Βασίλη Ρακόπουλου, του Θανάση Μπίκου, του Πάνου Δράκου και ορισμένων ακόμη, ακούγονται το «Τραγούδι της δραχμής» (Άσε με να στο πω με μια κιθάρα/ εκείνο το τραγούδι της δραχμής…), «Ο λύκος» (Είναι δώδεκα η ώρα/ είναι η ώρα των τρελλών…), «Το καλοκαίρι» (Θυμάμαι ένα άσπρο μεσημέρι κάποιο ωραίο καλοκαίρι/ είχες τα μάτια που τα δέρνουν άνεμοι άγριου πελάγου…), «Το καφενείο» (Καθίσαμε στο ίδιο καφενείο/ είχε μια δίγλωσση ταμπέλα ανορθόγραφη…) και ακόμη το ωραιότερο τραγούδι της Αρλέτας, που δεν είναι άλλο από την «Μπαλάντα του πάρκου». Οι στίχοι:

Η ΜΠΑΛΑΝΤΑ ΤΟΥ ΠΑΡΚΟΥ

Σέρνεις τα βήματα βαρειά
στις γειτονιές και τα σοκάκια
λόγια χαράζεις μαγικά
σ’ όλα του πάρκου τα παγκάκια
Σ’ αυτή την πόλη μοναχός
και το χωριό στενό και ξένο
ταξίδια φτιάχνεις στο νερό
και στο ταβάνι σου ένα τραίνο

Ξεκίνησες κατακτητής
λιγάκι ονειροπαρμένος
στη χώρα σου ένας ναυαγός
στην πόλη σου αδικοχαμένος
Κρυφοκοιτάς πόρτες κλειστές
ζηλεύεις τ’ άγνωστα ζευγάρια
οι υποσχεμένες ηδονές
γίνονται πρόστυχα παζάρια

Την πύλη ορίζουνε οι ληστές
κι ο τεχνοκράτης την κρεμάλα
τη μοίρα σου οι πειρατές
κι εσύ ανδρείκελο και μπάλα
Σιργιάνι βγήκανε οι θεοί
πουλιούνται στο Μοναστηράκι
τσέπη βαθειά καρδιά ρηχή
σωτήρες μ’ άψογο μουστάκι

Απατεώνες πειστικοί
ποιοτικά εξελιγμένοι
πουλήσου ν’ αγοράσεις γη
από πολύ καιρό χαμένη
Κι αν κάτι πάει ν’ ανεβεί
κι αν κάτι πάει να πετάξει
έχουνε δόντια και οι ουρανοί
και ξόβεργες από μετάξι

Σέρνεις τα βήματα βαριά
στις γειτονιές και τα σοκάκια
λόγια χαράζεις μαγικά
σ’ όλα του πάρκου τα παγκάκια
Μοναχικέ περπατητή
μοναχικό γερτό αγόρι
χωρίς τη χάρη του ποιητή
μέσα σου κουβαλάς την πόλη

Και κάτι ιδιαίτερο για να τελειώσουμε. Δεν ξέρω αν υπάρχει άλλος δίσκος (μη προσωπικός εννοώ), στον οποίον η Αρλέτα να έχει γράψει όλους τους στίχους, πέραν του «Σλόγκαν» [Δισκογραφικός Συνεταιρισμός Καλλιτεχνών, 1984] του Γιώργου Στεφανάκη.

Ενδιαφέροντα παραλειπόμενα, μουσικές, στίχοι και επεισόδια για την Αρλέτα Facebook Twitter
Από το άλμπουμ του Γιώργου Στεφανάκη «Σλόγκαν» (1984) βασισμένο σε στίχους της Αρλέτας

Ο Στεφανάκης ήταν ο παλιός οργανίστας των Πελόμα Μποκιού, γνωστός συνθέτης και ενορχηστρωτής αργότερα, ο οποίος τα τελευταία χρόνια ασχολείται (από πιο κοντά) με την ποίηση του Jiddu Krishnamurti, μελοποιώντας την. Το «Σλόγκαν» (άλμπουμ του ’84 το ξαναλέω) είχε πολύ ωραίους στίχους της Αρλέτας και εξ ίσου ενδιαφέροντα τραγούδια, όπως το ομώνυμο, το «Μπλουζ της βροχής», ή το «Σιγά μη φωνάζεις». Να οι στίχοι:

Σιγά μη φωνάζεις, θα σπάσει τ’ όνειρο
σαν κρύσταλλο, σαν τη λιμνούλα
κοιμάται κάτω απ’ τις ρόδες του φορτηγού
στην παρακάτω στάση
εκεί που κατεβήκανε εκείνα τ’ άγρια παιδιά
και γράψαν με μπογιά «δεν θα περάσει»

Σιγά μη φωνάζεις θα σπάσει τ’ όνειρο
Θυμάσαι; Ήταν νομίζω καλοκαίρι
όταν πρωτοκρατήσαμε κάτω απ’ τη ροδιά
εκείνο το μικρό φθαρμένο αστέρι
και τιναζότανε και γρατζουνούσε το σκοτάδι
ώσπου έπεσε απολαυστικά μεσ’ στο πηγάδι

Σιγά μη φωνάζεις, θα σπάσει τ’ όνειρο
κι αν σπάσει κι αν σκορπίσει κι αν σαλπάρει
δεν θα ’χω πια να δώσω τίποτα στη νύχτα
για ν’ αφήσει το φεγγάρι
στη μέρα για ν’ ανοίξει τα παράθυρα
και στο παιδί να μάθει ν’ αγαπάει

Ενδιαφέροντα παραλειπόμενα, μουσικές, στίχοι και επεισόδια για την Αρλέτα Facebook Twitter
«Ταξιδεύοντας», Αρλέτα ’76

Ενδιαφέροντα παραλειπόμενα, μουσικές, στίχοι και επεισόδια για την Αρλέτα Facebook Twitter
Σημείωμα του Μάνου Χατζιδάκι για το «Ταξιδεύοντας» (1976)
Ενδιαφέροντα παραλειπόμενα, μουσικές, στίχοι και επεισόδια για την Αρλέτα Facebook Twitter
Στο στούντιο για το έξοχο LP «Ένα Καπέλο με Τραγούδια» (1981). Από αριστερά: Βασίλης Ρακόπουλος, Θανάσης Μπίκος (όρθιος), Πάνος Δράκος στην κονσόλα (υποθέτω), Αρλέτα
Ενδιαφέροντα παραλειπόμενα, μουσικές, στίχοι και επεισόδια για την Αρλέτα Facebook Twitter
Περιοδικό «Κούρος», τεύχος 6, 12/1971
1

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Τα Κατά Ματθαίον Πάθη: Το κορυφαίο θρησκευτικό έργο του Μπαχ

Συμφωνική Μουσική - Ιστορίες / Τα κατά Ματθαίον πάθη: Το κορυφαίο θρησκευτικό έργο του Μπαχ

Η Ματούλα Κουστένη εξερευνά τον συναρπαστικό κόσμο του μπαρόκ και ξεδιπλώνει τα μυστικά των Παθών του «σημαντικότερου μουσικού επιστήμονα», του Γιόχαν Σεμπάστιαν Μπαχ.
ΜΑΤΟΥΛΑ ΚΟΥΣΤΕΝΗ
Γιατί σκοτώνονται μεταξύ τους ο Kendrick Lamar και ο Drake;

Μουσική / Γιατί σκοτώνονται μεταξύ τους ο Kendrick Lamar και ο Drake;

Ανταγωνισμός πάντοτε υπήρχε, αλλά ποτέ δεν σοβάρεψαν τόσο τα πράγματα όσο τώρα. Στον χορό μπήκε και ο Kanye West, το κερασάκι στην τούρτα όμως το έβαλε η Taylor Swift. Τα beefs έχουν επανέλθει επειδή μάλλον είναι κάτι που πουλάει.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΠΑ
Αναζητώντας την προφορική και μουσική παράδοση της Κέας

Μουσική / Αναζητώντας την προφορική και μουσική παράδοση της Κέας

Στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας «Cycladic Identity», ιστορίες και παραμύθια του νησιού, οι μελωδιές Τζιωτών μουσικών, η προφορική παράδοση και η μυθολογία συγκεντρώθηκαν σε μια σειρά podcast που θα μπορεί κάθε επισκέπτης της Κέας να ακούσει ενώ περιηγείται σε πλατείες, μονοπάτια, παραλίες, στα δρομάκια της Ιουλίδας.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Ο Αμαλία μάς ξανασυστήνεται χωρίς τους Architects

Μουσική / Ο Αμαλία μάς ξανασυστήνεται χωρίς τους Architects

Μετά από τέσσερα χρόνια καθυστερήσεων και αρκετά σκαμπανεβάσματα, ο νεαρός δημιουργός που γνωρίσαμε με το πρότζεκτ Amalia and the Architects κυκλοφορεί το ντεμπούτο του άλμπουμ με τίτλο «Amalia???», ξανασυστήνεται στο κοινό μέσα από 10 τραγούδια με υπαρξιακές αναζητήσεις, που λειτουργούν πέρα από τα όρια του φύλου.
ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΠΑ
Η underground δημιουργικότητα μέσα από τα μάτια του Deltah

Μουσική / Deltah: «Κανείς δεν πυροβόλησε επειδή του το είπε ένα ραπ τραγούδι»

Με αφορμή τη νέα κυκλοφορία του «Thorax», ο πολυσχιδής καλλιτέχνης της σύγχρονης underground σκηνής μιλά για τα στερεότυπα που ακολουθούν μέχρι σήμερα τη ραπ, η οποία «προφανώς και είναι μουσική για διασκέδαση, όπως κάποιος θα πάει στα μπουζούκια και θα διασκεδάσει χωρίς απαραίτητα να είναι καψούρης».
ΧΡΗΣΤΟΣ ΝΤΑΤΣΗΣ
Κρίστη Στασινοπούλου: «Έχω φάει τη νύχτα με το κουτάλι, προτιμώ πια να κάθομαι σπίτι»

Οι Αθηναίοι / Κρίστη Στασινοπούλου: «Έχω φάει τη νύχτα με το κουτάλι, προτιμώ πια να κάθομαι σπίτι»

Όλοι τη ρωτούν για τον Παύλο Σιδηρόπουλο όμως έχει ζήσει περισσότερα δίπλα στην Αλίκη Βουγιουκλάκη. Έχει εκπροσωπήσει την Ελλάδα στην Eurovision, αισθάνεται περήφανη που μεγαλώνοντας κατέληξε να κάνει μόνο πράγματα που της αρέσουν. Έχει γυρίσει τον κόσμο με τον Στάθη Καλυβιώτη και τη μουσική τους, μόλις κυκλοφόρησε ένα βιβλίο για τα ταξίδια τους που μετράνε πια 25 χρόνια.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
10 πράγματα για τον KAS:ST

Μουσική / Ο Manuel Sene και άλλα 9 πράγματα που διαμόρφωσαν τη μελωδική technο των KAS:ST

Πρόσφατα παρουσίασε την πιλοτική έκδοση του νέου και εντυπωσιακού οπτικοακουστικού του live πρότζεκτ στην Κωνσταντινούπολη, μπροστά σε ένα ενθουσιώδες κοινό χιλιάδων ατόμων. Η πρώτη παρουσίαση του KAS:ST AV SHOW στην Ευρώπη θα γίνει σε λίγες μέρες στην Αθήνα.
ΦΩΦΗ ΤΣΕΣΜΕΛΗ
Τι κρύβεται πίσω από τη στροφή της Beyoncé στην κάντρι; 

Μουσική / Τι κρύβεται πίσω από τη στροφή της Beyoncé στην κάντρι;

Τα μοντέλα στην πασαρέλα του Louis Vuitton φορούν καουμπόικες μπότες από δέρμα φιδιού, η Prada πουλάει λαιμοδέτες τύπου γουέστερν, σειρές όπως το «Yellowstone» προσελκύουν εκατομμύρια θεατές: Το στυλ Americana ανθίζει στην ποπ κουλτούρα.
THE LIFO TEAM

σχόλια

1 σχόλια