Για να είμαστε και λίγο σοβαροί τώρα, η άνοδος του ναζισμού είναι το αίτιο ή το αιτιατό; Δηλαδή, μια μέρα ξύπνησε ένας παλαβιάρης ονόματι Χίτλερ που από λεβεντιά και στα καλά του καθουμένου αποφάσισε να αιματοκυλήσει τον πλανήτη έχοντας και την θερμή υποστήριξη του λαού του (που προφανώς είχε πάθει ομαδική υστερία); Αυτού του είδους η συλλογιστική αποτελεί βαθυστόχαστη ανάλυση της ιστορίας; Ακόμα και την εποχή της υπογραφής της συνθήκης των Βερσαλλιών, σοβαρές προσωπικότητες προερχόμενες από την πλευρά των συμμάχων τόνιζαν τους κινδύνους από την εφαρμογή των όρων της που σκοπό είχαν το ξεβράκωμα των ηττημένων. Π.χ. ο (κάθε άλλο παρά ακροδεξιός) Κέυνς (ιδρυτής της ομώνυμης σχολής οικονομικής σκέψης που προτείνει τον κρατικό παρεμβατισμό και την αναδιανομή του πλούτου προς τις ασθενείς τάξεις) είχε πάρει μέρος στη Συνδιάσκεψη Ειρήνης μετά τον Α' Παγκόσμιο, και ήδη από το 1919 προφήτευε τα εξής ανατριχιαστικά: "... Ο Κλεμανσώ έχει στο νού του μόνο πως να συντρίψει την οικονομική ζωή του εχθρού του... Οι άνθρωποι δεν είναι πάντοτε διατιθεμένοι να πεθάνουν ήσυχα. Διότι η λιμοκτονία, που σε ορισμένους φέρνει λήθαργο και την ανημπόρια της απόγνωσης, σε άτομα διαφορετικού ταμπεραμέντου προξενεί τη νευρική αστάθεια της υστερίας και τρελή απόγνωση. Κι αυτοί στην απελπισία τους μπορεί να ανατρέψουν τα υπολείμματα οργάνωσης και να καταποντίσουν τον ίδιο τον πολτισμό στη προσπάθειά τους να ικανοποιήσουν όπως μπορούν τις κυρίαρχες ανάγκες του ατόμου..." Σας θυμίζουν τίποτα όλα αυτά;