Πώς γεννιέται ο άνθρωπος; Ηθικά αδιάφορος, καλός ή μήπως κακός; Το ερώτημα, ασφαλώς, επιδέχεται πολλαπλών απαντήσεων, οι οποίες όμως δεν σημαίνει ότι είναι μεταξύ τους ισόκυρες, μόνο μόνο επειδή εκκινούν από κάποιο διαφορετικό και αυθαίρετο κριτήριο (και αφού όλα τα κριτήρια είναι αυθαίρετα, άρα είναι και... ισότιμα). Υπάρχουν κριτήρια και κριτήρια. Άλλα στέκουν στην κοινή λογική κι άλλα όχι. Ως εκ τούτου, εκεί μάλλον θα πρέπει να εστιάσουμε την προσοχή μας: στην εγκυρότητα του ενός ή του άλλου κριτήρίου, βάσει του οποίου προκύπτει η μία ή άλλη απόφανση και η οποία αξίζει ή δεν αξίζει την προσοχή μας. Ας εξετάσουμε τα πιο διαδεδομένα από αυτά: 1)το βιολογικό/αποστασιοποιημένο, 2) το ουτοπικό και θετικά προκαλειλημμένο και το 3) το ανθρωπιστικό/ορθολογικό και ρεαλιστικά ιδωμένο.1. Το βιολογικό/αντικειμενικό κριτήριο.Αν προσεγγίσουμε τον άνθρωπο "βιολογικά", με τη στενή έννοια του όρου, δηλαδή ως μία οντότητα που υπάρχει ισότιμα με τις άλλες, τότε μάλλον θα πρέπει να δεχτούμε ότι ο άνθρωπος γεννιέται ηθικά αδιάφορος, όπως και γεννιούνται τα γατιά, τα σκυλιά, οι αρκούδες και οι όρκες (για να περιοριστώ μόνο στα θηλαστικά).Κατηγορεί κανείς τη γάτα, τα σκυλιά, τις αρκούδες και τις όρκες που όχι απλώς τρέφονται (αντιστοίχως) με ποντίκια, πουλιά, φώκιες και μωρά φαλαινών; Κανείς. Και αυτό επειδή είναι στη φύση τους, όχι μόνο να τρώνε την τροφή τους, αλλά και να την... περιεργάζονται κάμποση ώρα πριν την καταπιούν. Άρα,λένε οι βιολογίζοντες, δεν πρέπει να επικρίνουμε και το νεογέννητο για τις όποιες "απάνθρωπες και κτηνώδεις ροπές του". Όπως δεν έχει κανένα νόημα να κατηγορείς τα ζώα που γεννιούνται με αυτά τα ένστικτα (χάρη στα οποία επιβιώνουν), έτσι δεν έχει νόημα να αξιολογήσουμε ηθικά και εκείνο το νεογέννητο, που επιβίωσε πίνοντας επί μέρες το αίμα της ημιθανούς μητέρας του (στην προ σαράντα ετών αεροπορική τραγωδία, στις Ανδεις, νομίζω). Και δεν φέρει καμία ηθική ευθύνη, αφού ενήργησε ενδικτωδώς, έτσι όπως το καθοδήγησε η Φύση.2. Πάμε στην προσέγγιση τού εκ γενετής καλού μωρού, σύμφωνα με την οποία ο άνθρωπος γεννιέται καλός και αγαθός, όντας στην αγκαλιά της Φύσης, αλλά στη συνέχεια διαφθείρεται (έγραφε ο Ρουσώ) απο το... εμπόριο, την.. Εκκλησία και τις αυταρχικές δομές της οικογένειας και των αρχόντων. Πρόκεται για θέση που συχνά συνοδεύεται και από την ουτοπική παρελθοντολογίας περί της αγαθής φύσης εντός της οποίας ο άνθρωπος ζούσε στον... Παράδεισο (ή μήπως στα... δέντρα;), αλλά, βλέπετε, ήλθε ο κακός πολιτισμός και... 3. Η θέαση μέσω το ορθλογογικού/ανθρωπιστικού κριτηρίου Για τον ανθρωπιστικό ορθολογισμό, έμφαση θα πρέπει να δοθεί εκεί απ΄ όπου παράγεται απάνθρωπη, ανοθρόλογη σημπεριφορά. βλαπτική για "έτερο". Το μωρό, πράγματι είναι άμοιρο ευθυνών, όχι γιατί η φύση του είναι αδιάφορη ή καλή, και τα ένστικτά του υπεράνω κριτικής (αφού είναι "φυσικά") αλλά επειδή δεν έχει επίγνωση του τι συνεπάγονται οι πράξεις του για τον "άλλο". Απαλλασσεται, δηλαδή λόγω μωρίας και όχι λόγω "φυσικής καταγωγής". Αντίστοιχη απαλλαγή υπάρχει για ενηλίκους που εγκληματούν - πρόκειται για το γνωστό "ακαταλόγιστο".Δεν απαλλάσσεται όμως λόγω μωρίας ο ενήλικας που σκοτώνει, κλέβει κλπ. Διώκεται επειδή δεν παρενέβαλε τις επιταγές της λογικής μεταξύ των ενστίκτων/ορμών του και των κοινωνικών συνεπειών των πράξεών του. Και τιμωρείται με την όποια ποινή, θεωρητικά, προκειμένου ο ίδιος να συμμορφωθεί και οι άλλη να μην τον μιμηθούν.Συμπέρασμα:Η απόφανση ότι ο άνθρωπος γεννιέται δυνάμει εγκληματίας είναι απολύτως ορθή. Και αυτό φαίνεται από τους τους ενήλικες που παραμένουν "παιδιά", με την έννοια ότι παραμένουν μωροί, δηλαδή χωρίς δυνατότητες αντίστασης (μέσω της παιδείας και της λογικής) προς τα ένστικτα και τις ορμές που παράγουν εγκληματογόνα πάθη και συμπεριφορές, παρά το γεγονός ότι γνωρίζουν πως αυτό που κάνουν και βλάπτει και τιμωρείται από το νόμο (επίγνωση που απουσιάζει από τα παιδιά).Με εκτίμηση,Κάπα
Σχολιάζει ο/η