Μάλιστα, το μάθαμε κι αυτό: «οι κομμουνιστικές χώρες αποθέωναν τον νατουραλισμό (στα πλαίσια των θεωριών του ιστορικού υλισμού) οι ελεύθερες χώρες έπρεπε να αποθεώσουν την μοντέρνα τέχνη. Έτσι η πρωτοπορία της φόρμας, της μορφής, κατέστη συνώνυμο του καλού, της ελευθερίας».Άλλωστε, δεν υπήρξε μοντέρνα τέχνη και αφαιρετική ζωγραφική και ποίηση στις σοβιετικές χώρες, είναι φαινόμενο του δυτικού κόσμου μόνο.Μάλεβιτς, Τάττλιν, Καντίνσκι, Μαγιακόφσκι, Αϊζενστάιν, Χλιέμπνικοφ, Σούκοφ και ένα σωρό άλλοι δεν ήταν μοντέρνοι. Οι τσεχοσλοβάκοι υπερρεαλιστές; Ο Σοστακόβιτς;ΥΓ. Φυσικά μιλάω για την προ-Στάλιν εποχή. Μετά τους έφαγε όλους η μαρμάγκα. Αλλά δεν θα απορρίψουμε όλους αυτούς τους σπουδαίους καλλιτέχνες που εμφανίστηκαν προ Στάλιν μόνο και μόνο επειδή ήταν κομμουνιστές ή έζησαν στην ΕΣΣΔ. Είναι εντελώς ανιστόρητη και ψυχροπολεμική αυτή η αντίληψη