Η Μπάρμπι στα 60: Μπορεί η αυθεντική “influencer” να διώξει τη ρετσινιά του «κακού προτύπου» για τα κορίτσια;

Η Μπάρμπι στα 60: Μπορεί η αυθεντική “influencer” να διώξει τη ρετσινιά του «κακού προτύπου» για τα κορίτσια; Facebook Twitter
Έντονα προβληματισμένη από την κατακόρυφη πτώση των πωλήσεων, η Mattel, έριξε προ διετίας στην αγορά μια νέα δραστικά διαφορετική «κολεξιόν» με ποικιλόμορφες (στο σώμα, στο χρώμα, στο δέρμα) εκδοχές της διάσημης κούκλας.
0

Η Μπάρμπι από το Γουισκόνσιν γιορτάζει τα 60α της γενέθλια. Η Μπάρμπι είναι παιχνίδι. Κούκλα. Κι όμως, μεγαλώνοντας εξελίχθηκε σε φαινόμενο και σε εμβληματική φιγούρα, αναγνωρίσιμη από εκατομμύρια παιδιά και ενήλικες παγκοσμίως, παραμένοντας μια απίστευτα δημοφιλής επιλογή για πάνω από έξι δεκαετίες – πρωτοφανές επίτευγμα για ένα προϊόν της βιομηχανίας παιχνιδιών.

Υπήρξε επίσης η αυθεντική "influencer" για τα μικρά κορίτσια, προωθώντας μια εικόνα και ένα lifestyle που διαμόρφωνε τις προσδοκίες τους για την ενήλικη ζωή.

Όταν γεννήθηκε η Μπάρμπι, οι περισσότερες κούκλες για τα κορίτσια ήταν «μωρά», ενισχύοντας τις έννοιες της ανατροφής και της μητρότητας και διαιωνίζοντας την ιδέα ότι ο μελλοντικός ρόλος ενός κοριτσιού ήταν αυτός της μητέρας – νοικοκυράς. Η Μπάρμπι φιλοδοξούσε να δώσει στα κορίτσια κάτι παραπάνω. Η Μπάρμπι είχε τη δική της καριέρα ως μοντέλο στο χώρο της μόδας. Η ιδέα ότι τα κορίτσια μπορούσαν να παίζουν μαζί της και να φαντάζονται συγχρόνως τους μελλοντικούς εαυτούς τους, ήταν κεντρική στη σύσταση του brand της Μπάρμπι.

Παρ' όλα αυτά, αυτό το «κάτι παραπάνω» δεν ήταν ακριβώς αρκετό για την ενδυνάμωση και την χειραφέτηση των κοριτσιών, με τα σημερινά ή και τα χθεσινά στάνταρντ, με αποτέλεσμα να έχει χαρακτηριστεί συχνά η Μπάρμπι ως «εργαλείο καταπίεσης των γυναικών». Καθώς έπαιζαν με την κούκλα, τα κορίτσια φαντάζονταν ότι μεγαλώνοντας θα έχουν οπωσδήποτε τέλεια μαλλιά, τέλειο σώμα, πλήθος από τέλεια ρούχα και τέλειο πρώτο – και τελευταίο – έρωτα με τη μορφή του τέλειου Κεν: μια φαντασίωση επικίνδυνη για την ψυχική και σωματική τους υγεία.

Η Μπάρμπι στα 60: Μπορεί η αυθεντική “influencer” να διώξει τη ρετσινιά του «κακού προτύπου» για τα κορίτσια; Facebook Twitter
Η Μπάρμπι δεν είναι πια αεροσυνοδός αλλά ούτε και συγκυβερνήτης με ροζ στολή. Είναι κυβερνήτης του αεροσκάφους με σκούρα στολή και ο αεροσυνοδός είναι άντρας.

Μέσα από το παιχνίδι, τα παιδιά μιμούνται τις κοινωνικές νόρμες και τα στερεότυπα για τους έμφυλους ρόλους. Από τη δεκαετία του 1930 ήδη, έρευνες είχαν δείξει ότι τα μικρά μαύρα κορίτσια επέλεγαν λευκές κούκλες αντί για μαύρες, επειδή μια λευκή κούκλα ήταν σαφώς πιο αποδεκτή ως υπόδειγμα ομορφιάς.

Πολύ πιο πρόσφατες έρευνες απλά επιβεβαιώνουν ότι τα κορίτσια επηρεάζονται αρνητικά από τον ιδανικό σωματότυπο της εξαιρετικά λεπτής κούκλας, νιώθοντας ότι δεν έχουν τις προδιαγραφές να μιμηθούν στη δική τους σωματική εικόνα τέτοια εξωπραγματικά πρότυπα, ενώ οι γονείς συχνά αγνοούν την επίδραση που μπορεί να έχει στο παιδί το παιχνίδι το οποίο εγκρίνουν.

Πολλές έρευνες έχουν επίσης δείξει ότι η έκθεση σε τέτοια ανέφικτα σωματικά πρότυπα συνδέεται στενά με το ρίσκο διατροφικών διαταραχών. Οι αρχικές διαστάσεις της Μπάρμπι της προσέδιναν μια σιλουέτα τόσο σπάνια – πιθανό να συναντηθεί σε λιγότερες από μία στις 100.000 γυναίκες – και έναν δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ) τόσο χαμηλό που θα καθιστούσε αδύνατη την περίοδο.

Όλα αυτά τα στοιχεία σε συνδυασμό με τις αντίστοιχες ενστάσεις στη σύγχρονη κουλτούρα για το ανθυγιεινό και αντιδραστικό πρότυπο που πλασάρει η Μπάρμπι στα κοριτσάκια, έστρεψαν τους γονείς σε άλλα πιο «χειραφετητικά» παιχνίδια για τις κόρες τους. Έντονα προβληματισμένη από την κατακόρυφη πτώση των πωλήσεων, η εταιρεία παραγωγής της Μπάρμπι, η Mattel, έριξε στην αγορά το 2016, μια νέα δραστικά διαφορετική «κολεξιόν» με ποικιλόμορφες (στο σώμα, στο χρώμα, στο δέρμα) εκδοχές της διάσημης κούκλας.

Όμως ούτε οι νέες αυτές «ρεαλιστικές» και πολυπολιτισμικές εκδοχές δεν απέφυγαν την κριτική, κυρίως όσον αφορά την ονομασία της καθεμιάς που βασιζόταν στο σχήμα και το μέγεθος του σώματος («ψηλή», «με καμπύλες», «petite» κ.ο.κ.), ενώ όλες παρέμεναν ουσιαστικά εξαιρετικά αδύνατες. Ήταν όμως μια κίνηση προς τη σωστή κατεύθυνση.

Η εταιρεία πάντως επιχείρησε να συμβαδίσει με το πνεύμα των καιρών, προσφέροντας δυνατότητες παιχνιδιού ισχυρών ρόλων. Η Μπάρμπι δεν είναι πια αεροσυνοδός αλλά ούτε και συγκυβερνήτης με ροζ στολή. Είναι κυβερνήτης του αεροσκάφους με σκούρα στολή και ο αεροσυνοδός είναι άντρας.

Η Μπάρμπι στα 60: Μπορεί η αυθεντική “influencer” να διώξει τη ρετσινιά του «κακού προτύπου» για τα κορίτσια; Facebook Twitter

Πρόσφατα επίσης, η Mattel αποφάσισε να τιμήσει 20 σύγχρονες γυναίκες – πρότυπα (ανάμεσά τους και το Νο.1 αυτή τη στιγμή στην παγκόσμια κατάταξη τενιστριών, η Ιαπωνο-Αϊτινή Ναόμι Οσάκα) κυκλοφορώντας τις αντίστοιχες Μπάρμπι προσομοιώσεις τους.

Τα παιδιά που υποκύπτουν λιγότερο σε στερεοτυπικούς ρόλους στο παιχνίδι τους είναι πιθανότερο να αποδειχθούν πιο δημιουργικά αργότερα στις δραστηριότητες τους. Αυτό όμως πρέπει να αντικατοπτρίζεται εμπράκτως και στην κοινωνία, όπως για παράδειγμα αυτό που συνέβη την προηγούμενη εβδομάδα όταν η Virgin Atlantic κατήργησε το υποχρεωτικό μακιγιάζ για το γυναικείο πλήρωμα των αεροσκαφών της. Ευχόμαστε πάντως χαρούμενα γενέθλια στην 60χρονη Μπάρμπι κι ας δείχνει ακόμα είκοσι χρονών το πολύ.

Με στοιχεία από το άρθρο "Barbie at 60: instrument of female oppression or positive influence?" της Gemma Witcomb – λέκτορος ψυχολογίας στο Loughborough University – που δημοσιεύτηκε στο The Conversation

Ιδέες
0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Η γυναίκα που ανακάλυψε από τι είναι φτιαγμένα τα αστέρια

Ιδέες / Η γυναίκα που ανακάλυψε από τι είναι φτιαγμένα τα αστέρια

Η περίπτωση της αστροφυσικού Σεσίλια Πέιν-Γκαπόσκιν που επέλυσε μόνη της ένα από ένα από τα πιο πιεστικά επιστημονικά ζητήματα αλλά η έρευνά της «καπελώθηκε» από το κατεστημένο της εποχής
EΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
π. Αλέξανδρος: «Ο Χριστός δεν ασχολήθηκε καθόλου με τα κρεβάτια των ανθρώπων»

Ένα ανοιχτό μυαλό / π. Αλέξανδρος: «Ο Χριστός δεν ασχολήθηκε καθόλου με τα κρεβάτια των ανθρώπων»

Ο π. Αλέξανδρος, πρώην καθηγητής Θεολογίας που έγινε παπάς στα 66 του και λειτουργεί στη δημοτική, στον Άγιο Νικόλαο Ραγκαβά στην Πλάκα, είναι από τους ιερωμένους που ξεχωρίζουν για την προοδευτικότητα, την ανοιχτοσύνη και το καινοτόμο πνεύμα τους.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Tι κάνει την αγάπη τόσο δύσκολη;

Βιβλίο / Tι κάνει την αγάπη τόσο δύσκολη;

Γνωστός από το αιρετικό βιβλίο του "Έρωτος Φύσις", ο πατέρας Φιλόθεος αναγνωρίζει τις ομοιότητες μεταξύ ψυχοθεραπείας και θρησκείας και τις προσπάθειες της επίσημης Εκκλησίας να προσεκλύσει "νέα πελατεία". Τονίζει, όμως, πάντα ότι το μέτρο της αληθινής πίστης είναι μόνο η αγάπη.
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ: ΑΡΙΑΝ ΛΑΖΑΡΙΔΗ
«Δεν υπάρχει ελεύθερη βούληση, τελεία και παύλα», σύμφωνα με επιφανή Αμερικανό νευροεπιστήμονα

Ιδέες / «Δεν υπάρχει ελεύθερη βούληση, τελεία και παύλα», σύμφωνα με επιφανή Αμερικανό νευροεπιστήμονα

Ο Robert Sapolsky, καθηγητής Νευρολογίας και Νευροχειρουργικής στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ, έχει καταλήξει στο συμπέρασμα ότι σχεδόν όλη η ανθρώπινη συμπεριφορά είναι πέρα από τον συνειδητό μας έλεγχο.
THE LIFO TEAM
Μικαέλ Φεσέλ: «Η αμφισβήτηση του κατεστημένου είναι αδιαχώριστη από μια νέα οικονομία των σωμάτων και των ηδονών»

Βιβλίο / Μικαέλ Φεσέλ: «Η αμφισβήτηση του κατεστημένου είναι αδιαχώριστη από μια νέα οικονομία σωμάτων και ηδονών»

Μπορούμε, άραγε, ζώντας σε έναν άδικο κόσμο, να απολαμβάνουμε απενοχοποιημένα και δίχως να συναινούμε έστω αθέλητα στην ανισότητα και στην εκμετάλλευση; Είναι η ηδονοθηρία καθαρά ατομική, και ατομικιστική, υπόθεση ή μπορεί να ενταχθεί οργανικά στις πολιτικές της επιθυμίας και των σωμάτων; Πόσο επίκαιρα είναι σήμερα συνθήματα όπως το «επανάσταση για την καύλα της»; Ιδού πώς το φιλοσοφεί το θέμα ο συγγραφέας του βιβλίου «Κόκκινα Φανάρια – Η ηδονή και η αριστερά» (εκδ. Πόλις).
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ