Γιατί τρώμε ψητό αρνί το Πάσχα;

Γιατί τρώμε ψητό αρνί το Πάσχα; Facebook Twitter
Το ψήσιμο του αρνιού είναι έθιμο ολόκληρης της Ελλάδας, και συνεχίζεται ως το τέλος Μαΐου
3

Τα γιδοπρόβατα γεννούν συνήθως τον Ιανουάριο. Αυτός είναι ο λόγος που αναφέρεται και ως «Γενάρης». Οι κτηνοτρόφοι, επειδή εκείνη την εποχή συχνά υπάρχουν χιόνια, δεν μπορούν να βγάλουν τα κοπάδια για βοσκή, οπότε τα ζώα πεινούν. Έτσι αναγκάζονται να τα σφάζουν, για να ελαττώσουν τον αριθμό τους. Δεν υπήρχαν τότε επιδοτούμενες κτηνοτροφές και βαμβακόπιτες.

Με την αναγκαστική μείωση του αριθμού των γιδοπροβάτων υπήρχε προσφορά κρέατος που έπρεπε να καταναλωθεί (δεν υπήρχαν και ψυγεία) και η παράδοσή μας συντονίστηκε. Του Αγίου Βλασίου (11 Φεβρουαρίου), που θεωρείται προστάτης του κοπαδιού κατά του λύκου, ετοίμαζαν στα χωριά φαγητά από κρέας γιδοπρόβατων.

Με την αναγκαστική μείωση του αριθμού των γιδοπροβάτων υπήρχε προσφορά κρέατος που έπρεπε να καταναλωθεί (δεν υπήρχαν και ψυγεία) και η παράδοσή μας συντονίστηκε. Του Αγίου Βλασίου (11 Φεβρουαρίου), που θεωρείται προστάτης του κοπαδιού κατά του λύκου, ετοίμαζαν στα χωριά φαγητά από κρέας γιδοπρόβατων.

Την ίδια περίπου εποχή ανοίγει το Τριώδιο, που διαρκεί τρεις εβδομάδες. Η δεύτερη, η Κρεατινή, είναι η μόνη εβδομάδα του χρόνου που δεν απαγορεύεται η κατανάλωση κρέατος την Τετάρτη και την Παρασκευή. Η Τσικνοπέμπτη πήρε το όνομά της από την τσίκνα που πρέπει να υπάρχει στο σπίτι με το ψήσιμο κρέατος. Η διαθεσιμότητα αυτή είναι σύντομη κι έτσι την τρίτη εβδομάδα, την Τυρινή, ο κόσμος αποκρεύει, δηλαδή σταματά να τρώει κρέας. Παράλληλα, τα χιόνια λιώνουν, η θερμοκρασία του περιβάλλοντος μεγαλώνει και τα φυτά αρχίζουν ν’ αυξάνονται. Όσο πλησιάζει η άνοιξη αρχίζει να υπάρχει στη φύση αφθονία φυτών για βόσκηση από τα κοπάδια των γιδοπροβάτων. Τότε, όμως, νηστεύουμε και η κατανάλωση κρέατος απαγορεύεται, γιατί φτάνει η Σαρακοστή.

Δηλαδή, η παράδοσή μας ακολουθεί απόλυτα, μια και θα ήταν μεγάλη απώλεια να σφάξουμε τα ζώα την εποχή κατά την οποία αυξάνουν σε βάρος. Κατά τη διάρκεια της Σαρακοστής η επάρκεια των φυτών αξιοποιείται και από τον άνθρωπο. Το πρώτο Σάββατο της Σαρακοστής (των Αγίων Θεοδώρων) το έθιμο συνιστά χορτόπιτες και το ίδιο ισχύει των Αγίων Σαράντα (9 Μαρτίου) με τις σαραντόπιτες.

Μετά το τέλος Μαΐου οι βροχές στις περισσότερες περιοχές της χώρας μειώνονται και τα ποώδη φυτά, αφού ανθίσουν και κάνουν σπόρους, ξεραίνονται. Επομένως, οι διαθέσιμες για βόσκηση τροφές αρχίζουν να εκλείπουν και γίνονται ελάχιστες κατά το μακρύ, θερμό και άνυδρο καλοκαίρι. Προτού, λοιπόν, ελαχιστοποιηθούν οι τροφές, πρέπει να λιγοστέψει σημαντικά και ο αριθμός των γιδοπροβάτων.

Η μείωση αυτή γίνεται κυρίως το Πάσχα, που το ψήσιμο του αρνιού είναι έθιμο ολόκληρης της Ελλάδας, και συνεχίζεται ως το τέλος Μαΐου. Έτσι, του Αγίου Γεωργίου (23 Απριλίου) σε πολλά χωριά πήγαιναν ένα αρνί στην εκκλησία, το διάβαζε ο παπάς κι έπειτα το έσφαζαν και το ετοίμαζαν αμέσως για τον φούρνο. Στη γιορτή του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου (8 Μαΐου) έσφαζαν αρνιά στην εκκλησία και το ίδιο έθιμο ίσχυε Κωνσταντίνου και Ελένης (21 Μαΐου).

_______

Το άρθρο αυτό του εκλιπόντος καθηγηγητή  Ν.Σ.Μάργαρη δημοσιεύτηκε στην έντυπη LIFO το Πάσχα του 2004

Αρχείο
3

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

«Μετά την πανδημία του κορωνοϊού, η ανισότητα θα αυξηθεί»

Σωτήρης Ντάλης / «Μετά την πανδημία του κορωνοϊού, η ανισότητα θα αυξηθεί»

Ο αναπληρωτής καθηγητής στο Τμήμα Μεσογειακών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αιγαίου και επικεφαλής της Μονάδας Έρευνας για την Ευρωπαϊκή και Διεθνή Πολιτική σχολιάζει τον αντίκτυπο της πανδημίας και της εκλογής Μπάιντεν στην Ευρώπη.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Επί Τραμπ οι μειοψηφίες κατέστησαν πλειοψηφίες»

Σωτήριος Σέρμπος / «Επί Τραμπ οι μειοψηφίες κατέστησαν πλειοψηφίες»

Τι σηματοδοτεί η εποχή Μπάιντεν και τι αφήνει πίσω του ο απερχόμενος Πρόεδρος; Απαντά στη LiFO ο Σωτήριος Σέρμπος, αναπληρωτής καθηγητής Διεθνούς Πολιτικής στο Δημοκρίτειο Παν/μιο Θράκης και Ερευνητής στο ΕΛΙΑΜΕΠ.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Θεοκλής Ζαούτης: «Είναι αρκετά πιθανόν να έχουμε τρίτο κύμα πανδημίας»

Ελλάδα / Θεοκλής Ζαούτης: «Είναι αρκετά πιθανόν να έχουμε τρίτο κύμα πανδημίας»

Ο καθηγητής Παιδιατρικής και Επιδημιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Πενσιλβάνια και μέλος της Επιτροπής των Λοιμωξιολόγων του υπουργείου Υγείας μιλά για τα τελευταία δεδομένα της πανδημίας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Ο γυμνός βασιλιάς, το Καπιτώλιο και η επόμενη μέρα

Νικόλας Σεβαστάκης / Ο γυμνός βασιλιάς, το Καπιτώλιο και η επόμενη μέρα

Ο Ντόναλντ Τραμπ δεν είναι ένας Γουίλι Σταρκ της εποχής μας. Υπάρχει κάτι σημαντικό που χωρίζει τη λαϊκιστική φαντασία των χρόνων του Μεσοπολέμου –όπως την αναπλάθει το μυθιστόρημα του Γουόρεν– από τα πλήθη που είδαμε να βγαίνουν από τα μεσαιωνικά σπήλαια των social media για να ορμήσουν προς το Καπιτώλιο.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
Ευάγγελος Μανωλόπουλος: «Να μάθουμε να ζούμε με τις μάσκες, γιατί θα αργήσουμε να τις βγάλουμε»

Ελλάδα / Ευάγγελος Μανωλόπουλος: «Να μάθουμε να ζούμε με τις μάσκες, γιατί θα αργήσουμε να τις βγάλουμε»

Ο καθηγητής Φαρμακολογίας, Φαρμακογονιδιωματικής και Ιατρικής Ακριβείας στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης και πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Φαρμακολογίας, Ευάγγελος Μανωλόπουλος, μιλά στη LiFO για τα εμβόλια και τις φαρμακευτικές αγωγές που εξετάζονται. Απαντά για το δεύτερο κύμα της πανδημίας, εξηγεί ποια είναι η αλήθεια για τις ΜΕΘ, πότε θα αποχωριστούμε τις μάσκες αλλά και πότε προβλέπεται η επάνοδος στην κανονικότητα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Γιατί η ασφάλεια του εμβολίου είναι υψηλού βαθμού; Ο καθηγητής της Οξφόρδης Πέτρος Λιγοξυγκάκης εξηγεί

Τech & Science / Γιατί η ασφάλεια του εμβολίου είναι υψηλού βαθμού; Ο καθηγητής της Οξφόρδης Πέτρος Λιγοξυγκάκης εξηγεί

Τι θα σημάνει η γενική χρήση των εμβολίων; Θα εφαρμοστούν νέοι κανόνες σχετικά με τον εμβολιασμό; Πότε προσδιορίζεται η έναρξή του; Και τι γίνεται με τους αρνητές;
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Η ενδοχώρα της άρνησης και το εμβόλιο

Νικόλας Σεβαστάκης / Η ενδοχώρα της άρνησης και το εμβόλιο

Η όποια στρατηγική για τον εμβολιασμό χρειάζεται να είναι σκληρή με τον νεοφασισμό των fake news και της ωμής παραπλάνησης. Την ίδια στιγμή, όμως, πρέπει να εντάξει τις ανησυχίες, τις αντιρρήσεις και τις δεύτερες σκέψεις πολλών ανθρώπων.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
Ευάγγελος Καϊμακάμης: «Έχουν πεθάνει πολλοί σαραντάρηδες στα χέρια μας χωρίς προβλήματα υγείας»

Ελλάδα / Ευάγγελος Καϊμακάμης: «Έχουν πεθάνει πολλοί σαραντάρηδες στα χέρια μας χωρίς προβλήματα υγείας»

Ο πνευμονολόγος-εντατικολόγος στο νοσοκομείο Παπανικολάου μιλά για την κατάσταση που επικρατεί σήμερα στις ΜΕΘ και τις μελλοντικές ανησυχίες του σχετικά με την πανδημία.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Θεόδωρος Βασιλακόπουλος: «Ακόμη κι αν είχαμε 10.000 κλίνες ΜΕΘ, αν γέμιζαν όλες, θα θρηνούσαμε 4.000 θανάτους»

Ελλάδα / Θεόδωρος Βασιλακόπουλος: «Ακόμη κι αν είχαμε 10.000 κλίνες ΜΕΘ, αν γέμιζαν όλες, θα θρηνούσαμε 4.000 θανάτους»

Ο καθηγητής Πνευμονολογίας-Εντατικής Θεραπείας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών σχολιάζει όλες τις τελευταίες εξελίξεις στο μέτωπο της πανδημίας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ

σχόλια

2 σχόλια
Δηλαδή από το εβραϊκό Πάσχα πήραμε μόνο το όνομα και όχι τη συνήθεια για βρώση ψητού αρνιού; Έχει πλάκα η συνήθεια μας να εξηγούμε τα πάντα σαν απόγονοι ενός αρχαίου εξωγήινου πολιτισμού ο οποίος προσγειώθηκε στον ελληνικό χώρο, επηρέασε τους πάντες, δεν επηρεάστηκε από κανέναν και για ότι κάνει πρέπει να παίρνει δίπλωμα ευρεσιτεχνίας. Τις προάλες διάβαζα σε ένα βιβλίο συνταγών της Καθημερινής ότι η νηστεία είναι αποκλειστικότητα του ελληνικού γαστρονομικού πολιτισμού. Μη τρελαθούμε κιόλας!
Δεν είναι ακριβές ότι τρώνε αρνί το Πάσχα σε όλη την Ελλάδα. Στα νησιά πχ είναι τελείως ξένο το έθιμο αυτό ακριβώς επειδή δεν υπάρχουν αρνιά, εξαιτίας της έλλειψης τροφής για αυτά. Υπάρχουν κατσίκια και λίγα γουρουνάκια.
Τα οποία βεβαίως ποτέ δεν έψηναν ολόκληρα στη σούβλα. Αυτές είναι συνήθειες της ηπειρωτικής Ελλάδας οι οποίες έγιναν εθνικές όσο η αγοραστική δύναμη του μέσου Έλληνα αυξανόταν από τη δεκαετία του 60 και μετά.