[προηγούμενο: 3. Τα έθιμα της κηδείας]
Λίγο πιο κάτω από το μαγαζί του Δημήτρη Πάπιου, σε ένα καφενείο επί της οδού Αναπαύσεως, συναντώ έναν νεκροπομπό, ή, όπως τους λένε στην πιάτσα, έναν «φρακοφόρο». Είναι οι άνθρωποι που σε μια κηδεία μεταφέρουν στους ώμους τους τα φέρετρα. «Ο πιο λαϊκός όρος είναι "κοράκι"» μου λέει ο Θανάσης Κουτρούλης, πρόεδρος σήμερα της Ομοσπονδίας Εργατών Τελετών, ο οποίος εμφανίζεται έχοντας υπό μάλης τη Σύντομη ιστορία του κόσμου του Γκόμπριτς, ένα τεύχος του «Hot-Doc» και μια αθλητική εφημερίδα. Φορά σκούρο μπλε, κάζουαλ μπουφάν, από κάτω όμως διακρίνω τα ρούχα της δουλειάς: λευκό πουκάμισο, μαύρο παντελόνι, σιδερωμένα στην εντέλεια. «Γιατί σας λένε "φρακοφόρους";» τον ρωτώ και αμέσως γελάει. «Οι παλαιοί νεκροπομποί φορούσαν φράκα. Ε, έμεινε».
Ο Θανάσης μπήκε σε αυτήν τη δουλειά πριν από 21 χρόνια. Σήμερα είναι 48. Μπορεί να σηκώσει και δεκατρία φέρετρα μέσα σε μια μέρα. Όταν τον είδα όμως είχε μόνο μια κηδεία, στον Κόκκινο Μύλο. «Κάθε πρωί βγάζουμε βάρδιες» εξηγεί. «Συνεργαζόμαστε με τα γραφεία κηδειών και ξέρουμε κάθε μέρα τι να περιμένουμε». Ρωτώ αν ισχύει ότι το επάγγελμα είναι κλειστό. «Ίσως παλιά. Εγώ δεν είχα καμία σχέση, ούτε η οικογένειά μου. Είχα τελειώσει το λύκειο. Μετά έκανα πολλές δουλειές: οικοδομή, εργοστάσιο, μπουζούκια, μπαράκια, πλασιέ, μέχρι και ζιγκολό μου πρότειναν να γίνω. Ένας φίλος με τον οποίο συχνάζαμε στα ίδια στέκια ήθελε να με βγάλει στην πορνεία. Έμεινα, λοιπόν, άνεργος και μπήκα σε μια σχολή ταχύρρυθμης εκπαίδευσης του ΟΑΕΔ. Τεχνικός καυστήρων και λεβητοστασίων. Πήρα δίπλωμα και δούλεψα τέσσερα χρόνια σε μία εταιρεία με πολύ λίγα χρήματα. Όταν μου πρότειναν αυτήν τη δουλειά, ξαφνιάστηκα. Κάποιοι φίλοι κολλούσαν στο μακάβριο του πράγματος. Έφτυναν τα ρούχα τους. Στο μεταξύ, μόλις είχε λήξει μια μεγάλη σχέση με μια γυναίκα και ήμουν έτοιμος για όλα. Οπότε πήγα. Και μου δεν μου βγήκε σε κακό».
Ρωτώ τον Θανάση πόσα χρήματα βγάζει. «Προ κρίσης, έβγαζα 1.500 ευρώ τον μήνα, τώρα έχουμε πέσει στα χίλια. Αλλά αυτό κυμαίνεται ανάλογα με το σωματείο. Είμαστε έξι σωματεία. Εγώ ανήκω στο πιο οργανωμένο ίσως, τους "Αγίους Θεοδώρους". Αλλά λίγο- πολύ, εκεί είναι τα χρήματα. Βλέπεις, είμαστε αυτασφάλιστοι και μας παίρνει πολλά το ΙΚΑ, διότι έχουμε ανεβεί κλάση. Μετά ήρθε και η κρίση»...
Λέγεται ότι ο τρόπος ζωής των νεκροπομπών, τα ρούχα που φορούν, δείχνουν ότι βγάζουν πολύ περισσότερα χρήματα, μα είναι λογικό διότι η εμφάνιση είναι ουσιαστικό κομμάτι της δουλειάς τους. «Ράβουμε κοστούμια συστηματικά, είμαστε καλλωπισμένοι και κυρίως δίνουμε μεγάλη σημασία στη συμπεριφορά και στον σεβασμό. Κάποιος που δεν γνωρίζει οπωσδήποτε θα δυσκολευτεί να ξεχωρίσει τις λεπτές διαφορές από κηδεία σε κηδεία. Μόνο αν συμβεί κάτι ακραίο. Τώρα τελευταία όλα τα σωματεία έχουν θεαματικές αλλαγές κι έχω βοηθήσει σε αυτό ως πρόεδρος της ομοσπονδίας. Καλλωπισμός και συμπεριφορά, αυτά είναι τα δύο πιο σημαντικά. Δεν είναι δυνατόν ο άλλος να κλαίει δίπλα σου κι εσύ να καπνίζεις ή να χαχανίζεις. Δεν είναι μια οποιαδήποτε δουλειά αυτή που κάνουμε. Πετυχαίνουμε τον άλλο στην πιο δύσκολη στιγμή του».
Είκοσι ένα χρόνια, θα έχουν δει πολλά τα μάτια του Θανάση. Κουνάει το κεφάλι του με έμφαση. «Έχω κάνει την κηδεία του Ανδρέα Παπανδρέου, έχω κάνει και του νονού της νύχτας, του Καλαποθαράκου – έχω καλύψει όλη την γκάμα, έχω σηκώσει στους ώμους μου και τραβεστί. Τις προάλλες, στο Γ' Νεκροταφείο, η χήρα να θρηνεί, πόσο καλός ήταν ο άνδρας της, πόσα καλά έκανε για εκείνη και τα παιδιά – αλλά "κανόνιζες και την κουμπάρα", πετάει κάποια στιγμή. Παγώσαμε. Η κουμπάρα εκεί στο μεταξύ. Ο παπάς τα έχασε. Αλλά η χήρα συνέχισε. "Δεν πειράζει που την κανόνιζες, μας αγαπούσες". Ήθελε να το βγάλει από μέσα της η γυναίκα». Ο Θανάσης θυμάται κι άλλα. «Στου Ζωγράφου κηδέψαμε έναν μπουζουκόβιο. Πήγαν οι τραγουδίστριες κι άρχισαν να χύνουν σαμπάνιες στον λάκκο. "Τόσα χρόνια μας τις άνοιγες εσύ, τώρα σ' τις ανοίγουμε εμείς" έλεγαν. Έχουμε κηδέψει ανθρώπους συνοδεία μπουζουκιών. Έχω κάνει κηδείες και στην επαρχία. Η τελετή εκεί έχει διάρκεια και ουσία, τη ζούνε οι άνθρωποι. Εδώ είναι η μία κηδεία πάνω στην άλλη, ειδικά τώρα, με την κρίση».
σχόλια