Νέο βιβλίο ιστορίας Στ’ Δημοτικού: Όπισθεν ολοταχώς!

Νέο βιβλίο ιστορίας Στ’ Δημοτικού: Όπισθεν ολοταχώς! Facebook Twitter
18

Γράφουν οι Γ. Στόγιας, Α. Δημητρόπουλος, Ρ. Χόπλαρου. από το μπλογκ feleki.

Το νέο εγχειρίδιο ιστορίας για την Στ’ Δημοτικού που διανεμήθηκε φέτος στα σχολεία Ελλάδας και Κύπρου σηματοδοτεί ένα γιγάντιο άλμα  προς τα πίσω, τόσο από πλευράς παιδαγωγικής μεθόδου όσο και από αυτής του περιεχομένου. Το έργο της συγγραφικής ομάδας (με επικεφαλής τον ιστορικό Ι. Κολιόπουλο), σε διάσταση και από την Ιστορία ως επιστήμη,  και από την επιστήμη της Διδασκαλίας της Ιστορίας, αναπαράγει  μια ιδέα της σχολικής  ιστορίας ως μέσο εθνικού και ηθικού φρονηματισμού, με χειρότερο τρόπο από το προηγούμενο βιβλίο που ήρθε να αντικαταστήσει.

Πληροί, δε,  όλα τα κριτήρια κακής χρήσης της Ιστορίας, όπως αυτά έχουν διατυπωθεί και κυρωθεί στις σχετικές συστάσεις του Συμβουλίου της Ευρώπης Rec(2001)15 και  Rec(2011)6 Στο πλαίσιο της παρούσας παρέμβασης θα περιοριστούμε σε μια σειρά αρχικών σκέψεων και παρατηρήσεων.

  • Ο τίτλος του βιβλίου στο εξώφυλλο είναι «Ιστορία του νεότερου και σύγχρονου κόσμου». Στο εσωτερικό του, αυτό μεταφράζεται σε δεκαπέντε (15) σελίδες ευρωπαϊκής ιστορίας και διακόσιες εννιά (209) σελίδες με επίκεντρο την ελληνική. Αντί τα παιδιά να γνωρίσουν πώς τα γεγονότα και οι μεγάλες αλλαγές συνδέονται μεταξύ τους σε τοπικό, περιφερειακό και παγκόσμιο επίπεδο, το ελληνικό έθνος ανάγεται σε μοναδικό, περιούσιο και ανάδελφο.
  •  Το εκτεταμένο αφηγηματικό κείμενο (σε λόγια γλώσσα, δυσλειτουργική σε σχέση με το πλαίσιο επικοινωνίας για το οποίο προορίζεται) και οι μονοπρισματικές πηγές περιορίζουν την κατανόηση των ιστορικών θεμάτων.
  • Απουσιάζουν  ερευνητικά ερωτήματα και δραστηριότητες των μαθητών  που να προάγουν το  κριτικό πνεύμα και τον ιστορικό εγγραματισμό τους. Η στείρα γεγονοτολογία, ο δογματισμός και η χρηστομάθεια δεν βοηθούν στην ανάπτυξη δεξιοτήτων και στη συγκρότηση εννοιών (π.χ. ιστορικός χρόνος,  αλλαγή και  συνέχεια, τεκμήριο, αιτία και συνέπεια, ιστορική σημαντικότητα). Το βιβλίο μαθητή και το βιβλίο εργασιών που το συνοδεύουν περιορίζονται κυρίως σε ερωτήσεις απομνημόνευσης χρονολογιών, τοποθεσιών και ονομάτων. Γενικά, η ιστορία αντιμετωπίζεται παιδαγωγικά ως ένα γλωσσικό μάθημα με ασκήσεις του τύπου «συμπληρώστε τα κενά». Σε αυτό το πνεύμα, δεν λείπουν και οι προτροπές σε «εκθέσεις ιδεών» όπως αυτή: «Ποια είναι, κατά τη γνώμη σας, η αξία της θυσίας του Μάρκου Μπότσαρη;» (σελ. 113).
  • Η πολεμική ιστορία, τα ηρωικά κατορθώματα «παλικαριών» (σελ. 83)  που αψηφούν το θάνατο, συνθέτουν το συντριπτικά μεγαλύτερο μέρος  της αφήγησης, αφήνοντας την πολιτική, οικονομική, κοινωνική, ιδεολογική και πολιτιστική ζωή να διαδραματίζουν συμπληρωματικό ρόλο. Η (αντρική) εθνική ιστορία γράφεται με το σπαθί. Και, φυσικά, οι απαραίτητες κοινοτοπίες της μισαλλόδοξης ρητορικής:  Οι Έλληνες έχουν πάντα δίκαια, ενώ οι εχθρικοί λαοί (Βούλγαροι και Τούρκοι) έχουν πάντα άνομα συμφέροντα. Οι Έλληνες -ακόμη κι όταν επιτίθενται!- είναι αμυνόμενοι, απαντούν σε μία προηγούμενη πρόκληση.   Όταν οι Έλληνες είναι ενωμένοι μεγαλουργούν. Όταν όμως επιτρέπουν στους ξένους να τους διχάσουν, έρχεται η καταστροφή.
  • Σε κανένα σημείο δεν αφήνεται  κάποια «σκιά» για τους ελληνικούς φορείς εξουσίας, είτε αυτοί αφορούν σε πρόσωπα είτε σε  θεσμούς. Η Ορθόδοξη Εκκλησία είναι ένθερμη υποστηρίκτρια της Επανάστασης του ’21. Τόσο κατά την προεπαναστατική περίοδο, όσο και κατά τον αγώνα της Ανεξαρτησίας, οι πρόκριτοι και οι κλέφτες κινούνται με μόνη έγνοια τους το καλό της πατρίδας.  Ακόμη και στο εγχειρίδιο του 1989 (που επαναφέρθηκε  ύστερα από την απόσυρση εκείνου της ομάδας  Ρεπούση) είχαμε, επί του θέματος, δύο αντιτιθέμενες πηγές με τον χαρακτηριστικό τίτλο «Οι Προεστοί προστάτευαν/καταπίεζαν τους ραγιάδες» (σελ 38-39).

Στη συνέχεια, μερικά αντιπροσωπευτικά «μαργαριτάρια» που αλιεύσαμε κατά την ανάγνωση του βιβλίου:

  • Ο Κοσμάς ο Αιτωλός εγγράφεται, τουλάχιστον εν μέρει,  στο πνεύμα του Νεοελληνικού Διαφωτισμού (σελ. 53).
  • Το «Κρυφό Σχολειό» αποτελεί «αποτύπωση στην εθνική συλλογική μνήμη» των δύσκολων συνθηκών για την παιδεία τα πρώτα μετά την Άλωση χρόνια. Μια σκοτεινή διατύπωση απέναντι στην εύγλωττη εικόνα του Γκύζη και το ποίημα του Πολέμη (σελ. 54-55). Όλα αυτά αντί να γραφτεί πως το «Κρυφό Σχολειό» είναι μύθος (ή έστω θρύλος, όπως το αποκαλούσε το εγχειρίδιο του 1989), και να συζητηθούν οι συνθήκες που οδήγησαν στην κατασκευή του και ο ρόλος τον οποίο επιτέλεσε.
  • Για την άλωση της Τριπολιτσάς, εν μέσω περιγραφών στρατηγικών σχεδίων και ηρωισμών, μαθαίνουμε ότι «Ακολούθησαν σφαγές και λεηλασίες» (σελ. 99). Έτσι, απρόσωπα, χωρίς  τους αριθμούς, τα επίθετα και τα επιρρήματα που κοσμούν  συνήθως τις τουρκικές βιαιοπραγίες.
  • Όλες οι αναφορές στους Οθωμανούς και τους Τούρκους είναι αρνητικές, με αποκορύφωμα αυτή της πηγής στη σελ. 31 όπου ο μαθητής διαβάζει: «[…]Και αν θελήσει ο Πανάγαθος και φιλεύσπλαχνος Θεός και βοηθήσει να ελευθερωθεί το δυστυχισμένο γένος μας από τον τρομερό, απάνθρωπο, αντίχριστο και άσπλαχνο Τούρκο […]».
  • Η παρουσία των γυναικών στην ιστορία εξαντλείται σε τέσσερις σειρές για την Μπουμπουλίνα και τη Μαυρογένους (σελ. 92) και σε άλλες έντεκα για τα δικαιώματα των γυναικών (σελ. 188), και τα δύο εκτός του κύριου κειμένου της αφήγησης.
  • Σύμφωνα με τους συγγραφείς, «η Ναυμαχία του Ναυαρίνου» επιτάχυνε τις εξελίξεις!  Άρα, σε πείσμα κάθε ιστορικής αποτίμησης της πολιτικής, στρατιωτικής και οικονομικής κατάστασης των ελληνικών δυνάμεων κατά το 1827, το αναγνωρισμένο ανεξάρτητο ελληνικό κράτος ήταν  μοιραίο ότι θα σχηματιζόταν. Φαίνεται θα ήταν γραμμένο στους ουρανούς!
  • Σε αντιδιαστολή με τη μεγάλη έκταση του κειμένου που αφιερώνεται στην περιγραφή πολεμικών κατορθωμάτων και ηρωικών θανάτων, άλλα θέματα αντιμετωπίζονται ως ελάσσονος σημασίας. Π.χ. το γλωσσικό ζήτημα (σελ. 163), η βιομηχανική επανάσταση (σελ.156) και η Οκτωβριανή επανάσταση (σελ.192) καταλαμβάνουν  από τρεις, εννιά και εννιά σειρές αντίστοιχα. Μόνο το κείμενο για τον Κανάρη, με μεγάλη γραμματοσειρά, είναι είκοσι τρεις σειρές.
  • Στο πνεύμα των σχολικών εορτών, με μια ομφαλοσκοπική αντιστροφή,  ο Β’ παγκόσμιος πόλεμος αναφέρεται ως ένα παράρτημα του Αλβανικού έπους.  Στην «ατυχέστερη» πρόταση όλου του βιβλίου, «ο πόλεμος ήταν το ολέθριο επακόλουθο της αποτυχίας στην εφαρμογή των όρων ειρήνης, που είχαν τερματίσει τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο». Καμία αναφορά στον φυλετικό ρατσισμό, στη  ναζιστική ιδεολογία, στο επεκτατικό όραμα του αριανισμού, στην προπαγάνδα. Η Χρυσή Αυγή θα είναι ευτυχής και ευγνώμων.

Για λόγους οικονομίας του παρόντος κειμένου, θα περιοριστούμε στα παραπάνω. Αναμένουμε ότι ερευνητές ιστορικοί και παιδαγωγοί, θα εκπονήσουν  συνολικότερες κριτικές  στο εν λόγω εγχειρίδιο.

Επιγραμματικά, το δικό μας συμπέρασμα είναι ότι παρά τη διακηρυγμένη αποδοχή της ανάγκης για ουσιαστικές αλλαγές στις μεθόδους διδασκαλίας και μάθησης στα σχολεία ώστε να αναπτύσσονται οι κριτικές ικανότητες των αυριανών πολιτών, ο στόχος αυτός δεν θα προαχθεί με το συγκεκριμένο  βιβλίο ιστορίας.

Τέλος, μια ορθογραφική παρατήρηση:  στη σελ. 231 διαβάζουμε ότι μεταπολιτευτικά «το βιωτικό επίπεδο των Ελλήνων βελτιώθηκε εντυπωσιακά».  Ναι,  με «ω». Ίσως να πρόκειται περί μαύρου χιούμορ σε σχέση με την κρίση που βιώνουμε σήμερα. Ή πως, με τέτοιο αναχρονιστικό βιβλίο, ο βίος των παιδιών στην τάξη θα είναι αβίωτος!

Αρχείο
18

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

«Μετά την πανδημία του κορωνοϊού, η ανισότητα θα αυξηθεί»

Σωτήρης Ντάλης / «Μετά την πανδημία του κορωνοϊού, η ανισότητα θα αυξηθεί»

Ο αναπληρωτής καθηγητής στο Τμήμα Μεσογειακών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αιγαίου και επικεφαλής της Μονάδας Έρευνας για την Ευρωπαϊκή και Διεθνή Πολιτική σχολιάζει τον αντίκτυπο της πανδημίας και της εκλογής Μπάιντεν στην Ευρώπη.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Επί Τραμπ οι μειοψηφίες κατέστησαν πλειοψηφίες»

Σωτήριος Σέρμπος / «Επί Τραμπ οι μειοψηφίες κατέστησαν πλειοψηφίες»

Τι σηματοδοτεί η εποχή Μπάιντεν και τι αφήνει πίσω του ο απερχόμενος Πρόεδρος; Απαντά στη LiFO ο Σωτήριος Σέρμπος, αναπληρωτής καθηγητής Διεθνούς Πολιτικής στο Δημοκρίτειο Παν/μιο Θράκης και Ερευνητής στο ΕΛΙΑΜΕΠ.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Θεοκλής Ζαούτης: «Είναι αρκετά πιθανόν να έχουμε τρίτο κύμα πανδημίας»

Ελλάδα / Θεοκλής Ζαούτης: «Είναι αρκετά πιθανόν να έχουμε τρίτο κύμα πανδημίας»

Ο καθηγητής Παιδιατρικής και Επιδημιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Πενσιλβάνια και μέλος της Επιτροπής των Λοιμωξιολόγων του υπουργείου Υγείας μιλά για τα τελευταία δεδομένα της πανδημίας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Ο γυμνός βασιλιάς, το Καπιτώλιο και η επόμενη μέρα

Νικόλας Σεβαστάκης / Ο γυμνός βασιλιάς, το Καπιτώλιο και η επόμενη μέρα

Ο Ντόναλντ Τραμπ δεν είναι ένας Γουίλι Σταρκ της εποχής μας. Υπάρχει κάτι σημαντικό που χωρίζει τη λαϊκιστική φαντασία των χρόνων του Μεσοπολέμου –όπως την αναπλάθει το μυθιστόρημα του Γουόρεν– από τα πλήθη που είδαμε να βγαίνουν από τα μεσαιωνικά σπήλαια των social media για να ορμήσουν προς το Καπιτώλιο.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
Ευάγγελος Μανωλόπουλος: «Να μάθουμε να ζούμε με τις μάσκες, γιατί θα αργήσουμε να τις βγάλουμε»

Ελλάδα / Ευάγγελος Μανωλόπουλος: «Να μάθουμε να ζούμε με τις μάσκες, γιατί θα αργήσουμε να τις βγάλουμε»

Ο καθηγητής Φαρμακολογίας, Φαρμακογονιδιωματικής και Ιατρικής Ακριβείας στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης και πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Φαρμακολογίας, Ευάγγελος Μανωλόπουλος, μιλά στη LiFO για τα εμβόλια και τις φαρμακευτικές αγωγές που εξετάζονται. Απαντά για το δεύτερο κύμα της πανδημίας, εξηγεί ποια είναι η αλήθεια για τις ΜΕΘ, πότε θα αποχωριστούμε τις μάσκες αλλά και πότε προβλέπεται η επάνοδος στην κανονικότητα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Γιατί η ασφάλεια του εμβολίου είναι υψηλού βαθμού; Ο καθηγητής της Οξφόρδης Πέτρος Λιγοξυγκάκης εξηγεί

Τech & Science / Γιατί η ασφάλεια του εμβολίου είναι υψηλού βαθμού; Ο καθηγητής της Οξφόρδης Πέτρος Λιγοξυγκάκης εξηγεί

Τι θα σημάνει η γενική χρήση των εμβολίων; Θα εφαρμοστούν νέοι κανόνες σχετικά με τον εμβολιασμό; Πότε προσδιορίζεται η έναρξή του; Και τι γίνεται με τους αρνητές;
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Η ενδοχώρα της άρνησης και το εμβόλιο

Νικόλας Σεβαστάκης / Η ενδοχώρα της άρνησης και το εμβόλιο

Η όποια στρατηγική για τον εμβολιασμό χρειάζεται να είναι σκληρή με τον νεοφασισμό των fake news και της ωμής παραπλάνησης. Την ίδια στιγμή, όμως, πρέπει να εντάξει τις ανησυχίες, τις αντιρρήσεις και τις δεύτερες σκέψεις πολλών ανθρώπων.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
Ευάγγελος Καϊμακάμης: «Έχουν πεθάνει πολλοί σαραντάρηδες στα χέρια μας χωρίς προβλήματα υγείας»

Ελλάδα / Ευάγγελος Καϊμακάμης: «Έχουν πεθάνει πολλοί σαραντάρηδες στα χέρια μας χωρίς προβλήματα υγείας»

Ο πνευμονολόγος-εντατικολόγος στο νοσοκομείο Παπανικολάου μιλά για την κατάσταση που επικρατεί σήμερα στις ΜΕΘ και τις μελλοντικές ανησυχίες του σχετικά με την πανδημία.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Θεόδωρος Βασιλακόπουλος: «Ακόμη κι αν είχαμε 10.000 κλίνες ΜΕΘ, αν γέμιζαν όλες, θα θρηνούσαμε 4.000 θανάτους»

Ελλάδα / Θεόδωρος Βασιλακόπουλος: «Ακόμη κι αν είχαμε 10.000 κλίνες ΜΕΘ, αν γέμιζαν όλες, θα θρηνούσαμε 4.000 θανάτους»

Ο καθηγητής Πνευμονολογίας-Εντατικής Θεραπείας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών σχολιάζει όλες τις τελευταίες εξελίξεις στο μέτωπο της πανδημίας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ

σχόλια

7 σχόλια
προς τους συντάκτες του άρθρου:1. πιο κίτρινος τύπος πεθαίνεις.2. μιλάμε για παιδιά στ' δημοτικού και έχει διαφορά από τους φοιτητές ιστορίας.3. ειδικά τα παιδιά χρειάζονται και το ηρωικό πρότυπο και όχι μόνο του "λόγιου" που σχολιάζει τα πάντα πίσω απ' την οθόνη του υπολογιστή του.4. όταν οι γείτονές μας θα σε "μπιπ" (σε πνεύμα αγαστής γειτνίασης βέβαια και με άψογα διεθνικιστικό πνεύμα!) να δω ποιον θα επικαλεστείς να σε προστρέξει: τον ακαδημαϊκό που πιθανότατα θα γράφει ήδη άρθρα υπέρ του κατακτητή ή τον τσαμπουκαλή, λίγο αμόρφωτο βέβαια και ελαφρώς αγροίκο, που δε κωλώνει ωστόσο να δώσει τη ζωή του για να υπερασπιστεί το σπίτι και την ελευθερία του;μήπως να συνωστιζόσασταν στο ελευθέριος βενιζέλος σιγά σιγά; αρκετά μαζέψατε ήδη!
Ανέκαθεν τα βιβλία ιστορίας των ελληνικών σχολείων, όχι μόνο της πρωτοβάθμιας αλλά και της δευτεροβάθμιας και της τριτοβάθμιας, αποτελούνται από έναν κορμό καθαρά ελληνικής ιστορίας με ένα γαρνίρισμα από επιλεγμένα στοιχεία των άλλων λαών-κρατών. Συνεπώς ξέρουμε εμπειρικά πόσο στενόμυαλη και "παρωπιδική" είναι η εκμάθηση της ιστορίας και κατ' επέκταση η ελληνική παιδεία. Μην σοκάρεστε, είναι κάτι γνώριμο, το θέμα είναι πως θα αλλάξει αυτή η ιδεολογία που επί σειρά ετών καθιστά την παιδεία ως μια παραδοσιακή υπόθεση.
Το βιβλίο αυτό φαίνεται ότι φροντίζει με συνέπεια ό,τι και τα προηγούμενα: Να βγουν τα παιδιά από το σχολείο με μια ωραιοποιημένη, ηρωοποιημένη και γενικά ομογενοποιημένη ιστορική οπτική των πραγμάτων, αγνοώντας ή θεωρώντας απλά ως "παράλληλα" γεγονότα που αποδεικνύουν τη διανοητική, κοινωνική και πολιτική εξέλιξη της ανθρωπότητας, χωρίς τα οποία βέβαια δε θα υπήρχε ο κόσμος όπως τον γνωρίζουμε σήμερα... ούτε η έννοια του έθνους-κράτους ούτε το οικονομικό/ παραγωγικό σύστημα που αναπτύχθηκε στο Δυτικό κόσμο κλπ.Μεγαλωμένοι από μικροί λοιπόν οι Έλληνες πολίτες αποκλειστικά μέσα σε μια αχλή εθνικού μεγαλείου, από την οποία απουσιάζουν όλα εκείνα τα γνωστικά/θεωρητικά εργαλεία και όροι (π.χ. ταξικότητα) που θα μπορούσαν να τους βοηθήσουν να ερμηνεύσουν την πραγματικότητα γύρω τους σε πολύ μεγαλύτερο βάθος, βρίσκουν καταφύγιο στη μόνη τους -λειψή- γνώση, την "τελειότητα" (sic) του εθνικού τους εαυτού. Αυτό το είδος βέβαια της γοητευτικής ημιμάθειας, την οποία κανείς δε θέλει να αμφισβητήσει γιατί έχει μεγαλώσει με αυτή και έχει μάθει να την αγαπά, ελάχιστα βοηθά τα ίδια τα άτομα, τα οποία δεν μπορούν να αναπτύξουν σοβαρή κριτική σκέψη. Είναι μάλλον δύσκολο να σκεφτεί κανείς κριτικά όταν αισθάνεται ενοχικά, ως δυνάμει ιερόσυλος, απέναντι σε οποιαδήποτε πιθανή προστριβή με τα βάθρα διάφορων δαφνοστεφανωμένων. Προσωπικά αισθάνομαι ότι ο μόνος που ωφελείται από όλο αυτό είναι ένα συγκεκριμένο σύστημα κοινωνικών και οικονομικών σχέσεων, που εξασφαλίζει, μέσα από την άγνοια και τον φανατισμό που η αμφισβήτηση προς την πρώτη προκαλεί, την αναπαραγωγή του εαυτού του και την επιβίωση των αδικιών.Όταν ξεκίνησα να σπουδάζω πολιτικές επιστήμες, πραγματικά εξεπλάγην με το πόσο αυτονόητη μου φαινόταν ως τότε η πραγματικότητα γύρω μου, εντύπωση που το σχολείο είχε συστηματικά όλα αυτά τα χρόνια προσπαθήσει να καλλιεργήσει μέσα μου. Γι' αυτό δεν εκπλήσσομαι με αυτήν την "εμπρός-πίσω" λογική του Υπουργείου, ούτε με ορισμένα από τα σχόλια που διαβάζω εδώ.
Φίλτατε, χωρίς να είμαι ο συγγραφέας ή εντεταλμένος απολογητής του βιβλίου, και χωρίς να υποστηρίζω ότι αυτό είναι τέλειο, δεν μπορώ παρά να επισημάνω ότι δεν είναι μόνο η πατριδολαγνεία "που αποτρέπει τα άτομα από τα αναπτύξουν κριτική σκέψη": Ούτε οι κομματικές παρωπίδες (όπως αυτές που φορούν οι περισσότεροι σχολιαστές του post - πολύ φοβούμαι και εσείς), δεν βοηθούν καθόλου. Καλό θα ήταν επίσης κάποιοι να το διαβάσουν προτού το κρίνουν. Επιμένω για το ευαίσθητο θέμα των Σουλιωτών, γιατί κατά καιρούς έχουν γραφεί ατελείωτες σελίδες (σχετικά με το άν ήταν Έλληνες ή όχι, ποιά γλώσσα μιλούσαν, αν ήταν πραγματικοί επαναστάτες ή κλέφτες που απλώς τα θύματά τους ήταν Οθωμανοί, κτλ). Επαναλαμβάνω επί λέξει τις πρώτες αράδες του κεφαλαίου: "Οι κάτοικοι του Σουλίου ήταν βοσκοί που μιλούσαν ελληνικά και αρβανίτικα. Συχνά έκαναν επιδρομές στα χωριά του κάμπου, για να εξασφαλίσουν ζώα και γεννήματα." Σας μοιάζει αυτή η διατύπωση με ελληνοκεντρικό εθνικιστικό παραλήρημα που σκοπό έχει να ηρωοποιήσει/ωραιοποιήσει; Όταν σε όλο το κεφάλαιο δεν θα βρείτε ούτε μία φορά τη λέξη "Ελλάδα" ή "Έλληνες"; ΟΚ, προφανώς στις 23 σειρές του κεφαλαίου δεν μπόρεσαν οι συγγραφείς να χωρέσουν αναλύσεις σχετικά με τον Ιμπεριαλισμό ώς τελευταίο στάδιο του Καπιταλισμού, κτλ, αλλά ας είμαστε επιεικείς: μόνο επί Σοβιετίας διδάσκονταν τέτοια πράγματα σε 12χρονα παιδιά.
Αγαπητέ Vangelis1972, συμφωνώ απόλυτα μαζί σας. Επίσης, δεν γίνεται σε ένα βιβλίο να εξαντληθούν όλα τα ιστορικά αίτια και αιτιατά,ακόμα και αν αφορά αποκλειστικά στην ελληνική ιστορία (πόσω δε την παγκόσμια!). Το συγκεκριμένο βιβλίο πιθανώς να έχει σημεία γραμμένα με μια κάποια προχειρότητα ή/και ασάφεια κ.ο.κ. Αν είναι ακατάλληλο ας αποσυρθεί. Ωστόσο, τρία σημεία θα ήθελα να επισημάνω, προς όλους τους αγαπητούς προλαλήσαντες:1. Όσον αφορά σε "λογοτεχνικές ωραιοποιήσεις", η πραγματικότητα έρχεται να ξεπεράσει τις χάρτινες σελίδες. Τα σημερινά 12χρονα που ζουν με γονείς πιθανώς άνεργους, απελπισμένους, χωρίς περίθαλψη και καλοριφέρ στα σχολεία, δε νομίζω ότι θα πιαστούν από τυχόν λογοτεχνικά μπλα-μπλα που πιθανώς θέλουν να παρουσιάσουν τη χώρα μας ως μοναδική.2. Τα σημερινά 12χρονα, όπως κι εμείς όταν ήμασταν 12 ετών, ελάχιστα συγκρατήσαμε από τα σχολικά βιβλία (λόγω του 'νωθρού' εκπαιδευτικού μας συστήματος)και όσα μας εντυπωσίασαν τα ψάξαμε αργότερα και κάποια ακόμα τα ψάχνουμε. Την απόλυτη ιστορική αλήθεια δεν τη γράφει κανένα βιβλίο φίλοι μου. Θέλει δεκαετίες και κόπο να φτάσεις σ' αυτή.Και πάλι με αμφιβολίες..3.Η Ελλάδα είναι μια χώρα που είχε την τιμή να αναδείξει σπουδαία ιστορικά, φιλοσοφικά, καλλιτεχνικά και επιστημονικά μυαλά. Που γέννησε όντως μοναδικές ιδέες, που υπήρξε όντως πρωτοπόρος σε άπειρα θέματα (σημ. μόνο το υδραγωγείο της Κνωσού να μελετήσει κανείς μένει με το στόμα ανοιχτό..). Το αν στην πορεία κάποιοι την κατέστρεψαν και συνεχίζουν να το κάνουν, το ότι οι ίδιοι την υποβαθμίσαμε ποικιλοτρόπως και πήγαμε κόντρα σε κάθε έννοια κάλλους και δημοκρατίας (πχ δυστυχώς η χρυσή αυγή υπάρχει γιατί κάποιοι την ψηφίζουν),αυτό δεν υποβαθμίζει την ιστορική της σημασία. Να ντρεπόμαστε για το τώρα. Και να μη αυτομαστιγωνόμαστε για ό,τι καλό και πρωτοποριακό γεννήθηκε κάποτε εδώ.
Χαίρομαι με την απάντησή σας γιατί μόνο και μόνο τα λεγόμενά σας αναδεικνύουν την επιτακτική ανάγκη εμπλουτισμού των διδακτικών στόχων του σχολείου.Για όποιον διαθέτει στοιχειώδη αντιληπτική ικανότητα, είναι προφανές ότι το σχόλιό μου αφορά στην όλη αντιμετώπιση του μαθήματος της Ιστορίας από τους εκάστοτε υπεύθυνους (που, κατά σύμπτωση, αποτελούν ταυτόχρονα και μέρη ενός ιδεολογικά προσδιορισμένου οικονομικοπολιτικού "όλου") και όχι στενά στο νέο βιβλίο της ΣΤ' Δημοτικού. Δεν είμαι ιστορικός για να μπορώ να έχω και επιστημονική άποψη. Ωστόσο, από ένα αρκετά πρόχειρο διαδικτυακό ξεφύλλισμα είδα ότι οι εξελίξεις στη Δύση, από την Αναγέννηση ως τη Γαλλική Επανάσταση, ξεπετιούνται στα 3 πρώτα κεφάλαια, με τα υπόλοιπα ...46 (!) να αναφέρονται στα καθ' ημάς. Αυτό δεν καθιστά το βιβλίο απαραιτήτως κακό, αλλά ο τίτλος του "Ιστορία του σύγχρονου και νεότερου κόσμου" είναι μάλλον παραπλανητικός.Δε νομίζω ότι σας αφορά, αλλά δεν ανήκω σε κανένα συγκεκριμένο κομματικό σχηματισμό, όπως υποθέτετε. Θα έπρεπε να ξέρετε άλλωστε ότι οι έννοιες (όπως η ταξικότητα, την οποία ανέφερα) δεν αποτελούν κτήμα κανενός κόμματος. Απλά τυχαίνει να πιστεύω ότι η ιδεολογία και οι σχέσεις εξουσίας ενυπάρχουν παντού και, όταν έχουμε να κάνουμε με Λόγο, σημασία έχουν τόσο όσα επισημαίνονται όσο και όσα αποσιωπώνται. Πόσο μάλιστα όταν "συνομιλούμε" με 12χρονα παιδιά που αφενός απορροφούν την πληροφορίες πολύ πιο εύκολα, αφετέρου, λόγω ηλικίας, είναι μάλλον δύσκολο να παραθέσουν αντεπιχειρήματα.Τα λοιπά ψυχροπολεμικά... πυροτεχνήματα τα ακούω (ή μάλλον διαβάζω) βερεσέ.
Έλεος με το αυτομαστίγωμα! Το βιβλίο απευθύνεται σε μαθητές 6ης Δημοτικού, όχι σε φοιτητές του Ιστορικού. Όταν απευθύνεσαι σε 12χρονα παιδιά, αναγκαστικά είσαι και λίγο απλουστευτικός (πολύ δε μάλλον όταν έχεις και να καλύψεις 5 αιώνες ιστορίας). Πέραν αυτού, το βιβλίο αποτελεί ανάγνωσμα μαθητών ελληνικών σχολείων, και επομένως είναι λογικό να βλέπει τα πράγματα από ελληνική οπτική. Το ίδιο συμβαίνει με τα βιβλία σε όλες τις χώρες του κόσμου. Ίσως είναι δυσάρεστο σε ορισμένους, αλλά στον πλανήτη εξακολουθούν να υπάρχουν κράτη, κυρίαρχες ιδεολογίες, κτλ. Όταν τα καταργήσει το υπόλοιπο ανθρώπινο γένος, ίσως θα ήταν καλή ιδέα να πράξουμε το ίδιο. Προς το παρόν όμως, το ό,τι δεν είμαστε παγκόσμια πρωτοτυπία δεν είναι και αξιοκατάκριτο. Πάντως, η εικόνα που προσπαθεί να περάσει το άρθρο για το σύγγραμμα (ότι είναι βαρετό, υπερβολικά εκτενές, πατριδοκάπηλο, κτλ) είναι παραπλανητική. Το βιβλίο διατίθεται στο διαδίκτυο στη διεύθυνση http://digitalschool.minedu.gov.gr/modules/ebook/show.php/DSDIM-F114/520/3380,13616/unit=2446 και ο καθένας μας μπορεί να το διαβάσει και να το κρίνει. Π.χ. στο πρώτο κεφάλαιο που πραγματεύεται θέματα ελληνικής ιστορίας (Η κατάκτηση της ελληνικής χερσονήσου), επί συνόλου 4 σελίδων, το κυρίως κείμενο είναι μία (1) σκάρτη σελίδα. Όλο το υπόλοιπο κεφάλαιο αποτελείται από: γλωσσάρι, πηγές, 1 παράγραφο που τιτλοφορείται «ματιές στο παρελθόν» (και αναλύει τις συνέπειες από την πτώση της Πόλης), 1 χάρτη, και εικόνες από κάμποσες μικρογραφίες, πίνακες ζωγραφικής (μεταξύ άλλων, του… Σουλτάνου Μουράτ Β΄) κτλ. Το κεφάλαιο για τους Σουλιώτες (που τόσο ενόχλησε τον αρθρογράφο) αναφέρει επί λέξει στην πρώτη του κιόλας σειρά: «Οι κάτοικοι του Σουλίου ήταν βοσκοί που μιλούσαν ελληνικά και αρβανίτικα». Η παραδοχή, και μόνο, του τελευταίου γεγονότος, δείχνει ότι το βιβλίο δεν γράφτηκε με τα σκοτεινά κίνητρα που του αποδίδονται από ορισμένους. Βέβαια, δεν είναι τόσο προοδευτικό ώστε να αναφέρεται σε «συνωστισμούς στη Σμύρνη», αλλά τέλος πάντων, δεν είναι και για πέταμα.
Λάθος είναι και ο "συνωστισμός στη Σμύρνη" αλλά λάθος είναι και και το "«ο (Β παγκόσμιος) πόλεμος ήταν το ολέθριο επακόλουθο της αποτυχίας στην εφαρμογή των όρων ειρήνης, που είχαν τερματίσει τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο»".Ρόλος του ιστορικού είναι να καταγράφει την ιστορία για τις επόμενες γενιές. Όχι να την κρίνει ή να την κοσμεί με επίθετα. Δε μας αφορά πώς αισθάνεται ο ιστορικός για τα γεγονότα, μας αφορούν απλά τα γεγονότα.Και διαφωνώ εκ διαμέτρου ότι επειδή απευθύνεται σε παιδιά 6ης δημοτικού και όχι σε φοιτητές του Ιστορικού ας το κάνουμε και λίγο πιο light, πιο λογοτεχνικό.Τα παιδιά στην 6η είναι ακόμα στην ηλικία εκείνη που διαμορφώνουν χαρακτήρα και μαζί με αυτόν καλλιεργούν την κοσμοθεωρία τους. Φυσικά και μπορούν να κρίνουν και να μην τρώνε αμάσητα αυτά που τους λέει ο καθένας μας, αλλά ας μη γελιόμαστε, στα 11 μας κανένας δε διασταύρωσε τις πληροφορίες κανενός βιβλίου. Σα φοιτητές, αντίθετα, έχουμε όλη τη δυνατότητα (και την υποχρέωση) να επιβεβαιώνουμε ότι αυτά που μαθαίνουμε είναι η αντικειμενική αλήθεια και όχι τα αισθήματα κανενός για το Χ γεγονός ή άτομο.Και, αν με ρωτάς, όχι εγώ δε θα ήθελα το παιδί μου να θεωρεί ούτε ότι στη Σμύρνη σκοτώθηκαν οι Έλληνες επειδή είχε συνωστισμό αλλά σίγουρα ούτε και ότι ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος έγινε επειδή... δεν ήταν υπάκουοι οι άνθρωποι, ξεχνώντας (?) να αναφέρουμε τελείως την άνοδο του Ναζισμού και το ποίες ήταν οι αιτίες που οδήγησαν σε αυτή.
Για να είμαστε και λίγο σοβαροί τώρα, η άνοδος του ναζισμού είναι το αίτιο ή το αιτιατό; Δηλαδή, μια μέρα ξύπνησε ένας παλαβιάρης ονόματι Χίτλερ που από λεβεντιά και στα καλά του καθουμένου αποφάσισε να αιματοκυλήσει τον πλανήτη έχοντας και την θερμή υποστήριξη του λαού του (που προφανώς είχε πάθει ομαδική υστερία); Αυτού του είδους η συλλογιστική αποτελεί βαθυστόχαστη ανάλυση της ιστορίας; Ακόμα και την εποχή της υπογραφής της συνθήκης των Βερσαλλιών, σοβαρές προσωπικότητες προερχόμενες από την πλευρά των συμμάχων τόνιζαν τους κινδύνους από την εφαρμογή των όρων της που σκοπό είχαν το ξεβράκωμα των ηττημένων. Π.χ. ο (κάθε άλλο παρά ακροδεξιός) Κέυνς (ιδρυτής της ομώνυμης σχολής οικονομικής σκέψης που προτείνει τον κρατικό παρεμβατισμό και την αναδιανομή του πλούτου προς τις ασθενείς τάξεις) είχε πάρει μέρος στη Συνδιάσκεψη Ειρήνης μετά τον Α' Παγκόσμιο, και ήδη από το 1919 προφήτευε τα εξής ανατριχιαστικά: "... Ο Κλεμανσώ έχει στο νού του μόνο πως να συντρίψει την οικονομική ζωή του εχθρού του... Οι άνθρωποι δεν είναι πάντοτε διατιθεμένοι να πεθάνουν ήσυχα. Διότι η λιμοκτονία, που σε ορισμένους φέρνει λήθαργο και την ανημπόρια της απόγνωσης, σε άτομα διαφορετικού ταμπεραμέντου προξενεί τη νευρική αστάθεια της υστερίας και τρελή απόγνωση. Κι αυτοί στην απελπισία τους μπορεί να ανατρέψουν τα υπολείμματα οργάνωσης και να καταποντίσουν τον ίδιο τον πολτισμό στη προσπάθειά τους να ικανοποιήσουν όπως μπορούν τις κυρίαρχες ανάγκες του ατόμου..." Σας θυμίζουν τίποτα όλα αυτά;
Για να μιλήσουμε και λίγο σοβαρά, η άνοδος του ναζισμού ήταν αιτιατό του Α' παγκοσμίου πολέμου - και πιο συγκεκριμένα της συνθήκης των Βερσαλλιών - και ένας από τους παράγοντες που οδήγησαν στον Β' παγκόσμιο. Η οικονομική δυσχέρεια της Γερμανίας λόγω των πολεμικών αποζημιώσεων που κλήθηκε να πληρώσει και του κράχ της Wall Street του 1929 σε συνδυασμό με την πλήρη απογοήτευση του γερμανικού λαού από τους πολιτικούς ηγέτες του, οδήγησε τους ανθρώπους στην απελπισία και την απόγνωση.Και όταν οι άνθρωποι είναι απεγνωσμένοι θα ψάξουν πάντα κάποιον να κατηγορήσουν και θα στραφούν πολύ εύκολα σε κάποιον που θα βρει έναν αποδιοπομπαίο τράγο για να σταυρώσει ο λαός και θα τους υποσχεθεί πως θα κάνει ξανά τη χώρα τους δυνατή και θα τους βοηθήσει να καλύψουν τις βασικές τους ανάγκες. Και ο Χίτλερ ήταν αρκετά έξυπνος, χαρισματικός ομιλητής, πονηρός ή "δαιμονικός" (πάρ'το όπως θέλεις) για να τα κάνει όλα αυτά και να τα κάνει με πολύ πειστικό τρόπο.Και για την ιστορία, στις εκλογές του 1928 το κόμμα του Χίτλερ πήρε μόλις το 2.6% των ψήφων. Στις εκλογές του 1933, πήρε to 43.9% των ψήφων. Ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος ξεκίνησε το Σεπτέμβρη του 1939. Οπότε όχι, δεν ξύπνησε μια μέρα και αποφάσισε να αιματοκυλήσει τον πλανήτη με τη στήριξη του κόσμου: του πήρε χρόνια για να καταφέρει να αποκτήσει την πλήρη εξουσία του Δικτάτορα, αλλά το θέμα είναι ότι τα κατάφερε.Και ναι, αυτό μας θυμίζει κάτι πολύ "δικό μας" που είναι αποτέλεσμα της οικονομικής και πολιτικής κρίσης της Ελλάδας. Και αυτός είναι ένας λόγος παραπάνω να αναφέρεται στο βιβλίο της ιστορίας. Διότι όπως μας έλεγαν και μας ξανάλεγαν οι καθηγητές μας ένας λαός που δε γνωρίζει την ιστορία του, είναι καταδικασμένος να την ξαναζήσει.Μπορούμε να κάτσουμε και να το φιλοσοφήσουμε για ώρες, αλλά δε νομίζω πως υπάρχει λόγος. Ο ναζισμός ήταν ένα - και όχι φυσικά το μοναδικό - αίτιο που οδήγησε στον Β' παγκόσμιο πόλεμο.Αυτό που πρέπει να ξέρουν τα παιδιά και δεν πρέπει να τους κρύβει κανείς είτε για να τα "προστατεύσει" είτε εκ του πονηρού, είναι ότι η ιστορία δεν είναι γεμάτη μόνο από ήρωες και συνθήκες. Οφείλουμε να διδάξουμε στα παιδιά μας ποιοί ήταν ΟΛΟΙ οι λόγοι που οδήγησαν τον κόσμο σε 60 εκατομμύρια νεκρούς και έναν κατεστραμμένο πλανήτη. Δε μπορούμε να "συνοψιζουμε για ευκολία" κάτι που κόστισε τόσο πολύ.Έχουν το δικαίωμα να γνωρίζουν.
Η περίπλοκη διατύπωσή σου δεν μου επέτρεψε να καταλάβω άν τελικά συμφωνείς μαζί μου ή όχι. Ή ακριβέστερα, άν συμφωνείς με τους Τζων Μέυναρντ Κέυνς, Ρεϋμόντ Καρτιέ, κτλ. Επειδή όμως φαίνεται ότι ούτε κι εσύ έκρινες σκόπιμο να διαβάσεις το βιβλίο, πριν το κρίνεις, παραθέτω τις πρώτες σειρές από το επίμαχο κεφάλαιο: "Ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος ξεκίνησε τον Σεπτέμβριο του 1939, όταν η ναζιστική Γερμανία του Χίτλερ εισέβαλε στην Πολωνία. Σύντομα εμπλέχθηκαν σ' αυτόν οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, οι ΗΠΑ και πολλά κράτη από άλλες ηπείρους". Σε καλύπτει;
Θα ήθελα πολύ να μου παραθέσεις τα σημεία εκείνα που βρήκες "περίπλοκα", γιατί εγώ το μοναδικό που έκανα ήταν να παραθέσω ιστορικά γεγονότα και -καθώς δεν είμαι ιστορικός άρα έχω όλη την ελευθερία να το κάνω- κατέληξα με την άποψή μου ότι τα παιδιά οφείλουν να γνωρίζουν όλες τις αιτίες πίσω από ένα τέτοιο καταστροφικό για ολόκληρο τον πλανήτη γεγονός.Όσο για την ερώτησή σου, ο Κέυνς αναφέρει ότι η συνθήκη των Βερσαλλιών οδήγησε σε οικονομική εξαθλίωση τους Γερμανούς οι οποίοι μπροστά στην κοινωνική και πολιτική τους εξαθλίωση ήταν διατεθειμένοι να στηριχθούν στα λόγια οποιουδήποτε (που αυτός έμελλε να λέγεται Χίτλερ) και να καταστρέψουν οποιαδήποτε δημοκρατική οργάνωση διαθέτουν για να νιώσουν και πάλι ασφαλείς και δυνατοί. Εγώ σου έγραψα ΑΚΡΙΒΩΣ τα ίδια, ζητώντας απλά ΑΥΤΑ να αναφέρονται στα σχολεία και εσύ μου λες ότι δεν κατάλαβες αν συμφωνώ ή όχι. Μάλλον δεν πρέπει να διάβασες το μήνυμά μου, έτσι;Ας το κάνω λοιπόν όσο πιο ξεκάθαρο γίνεται:Εσένα σε καλύπτει ένα βιβλίο που λέειΣυνθήκη των Βερσαλλιών -> Β' Παγκόσμιος Πόλεμος.Εμένα θα με κάλυπτε ένα βιβλίο που θα έλεγεΣυνθήκη των Βερσαλλιών -> Οικονομική και Κοινωνική Εξαθλίωση Γερμανών -> Εμφάνιση και Άνοδος του Ναζισμού (και τι είναι ο ναζισμός, έστω και επιγραμματικά) -> Β' Παγκόσμιος Πόλεμος.Είναι πιο ξεκάθαρη η άποψή μου τώρα;Όταν λοιπόν λέω να γνωρίζουν, δεν εννοώ φυσικά να χρησιμοποιείται το επίθετο "ναζιστικός" χωρίς καμία εξήγηση του τι είναι ο ναζισμός και γιατί οι άνθρωποι οδηγήθηκαν σε αυτόν.Αν το username σου αντιστοιχεί στην ηλικία σου, τότε είσαι 40 ετών. Θέλεις να μου πεις ότι στα 11 σου γνώριζες τι σημαίνει "ναζισμός" ώστε το επίθετο "ναζιστικός" να καλύπτει όλες τις γνώσεις που χρειάζεται να έχεις για να κρίνεις αν είναι σωστός ή λάθος και να διαμορφώσεις την άποψή σου για την παγκόσμια ιστορία;
ΟΚ, το κουράσαμε το πράγμα, οπότε ακροθιγώς:Στο προηγούμενο σχόλιό σου, η διατύπωσή σου μου φάνηκε περίπλοκη γιατί ενώ συμφωνούσες με το βιβλίο για τις ευθύνες της Συνθήκης των Βερσαλλιών, και επαναλάμβανες τα επιχειρήματά μου, μετά κατάφερνες με μαγικό κόλπο να διαφωνήσεις. Στο τελευταίο σου σχόλιο αναγνωρίζεις ότι όντως η Συνθήκη είναι αυτή που ευθύνεται για τον Πόλεμο, αλλά θα προτιμούσες να αναλυθούν τα ενδιάμεσα στάδια (οικονομική ανέχεια και ναζισμός) που οδήγησαν σ’ αυτόν. Μάθε λοιπόν ότι ούτε τα ενδιάμεσα στάδια ήταν απαραίτητα. Όταν η Γερμανία έχασε τις ελάχιστες, αστείες για τα δεδομένα της εποχής, αποικίες της (Καμερούν, Νήσοι Μάρσαλ, κτλ), τη στιγμή που ολόκληρη η Αφρική, Καραϊβική, μισή Ασία, Κύπρος, κτλ εξακολουθούσαν να είναι αποικίες της Βρετανίας, Γαλλίας, Ολλανδίας, Βελγίου, Πορτογαλίας, Ισπανίας, κτλ, ήταν θέμα χρόνου να επιχειρηθεί ξαναμοίρασμα της τράπουλας. Με ποιο ιδεολογικό πρόσημο θα γινόταν αυτό, είναι αδιάφορο. Π.χ. στον Α΄ Παγκόσμιο οι σοσιαλδημοκράτες ήταν από τους πλέον ένθερμους υποστηρικτές της στρατιωτικής λύσης. Όπως και σήμερα άλλωστε, για το «4ο οικονομικό Ράιχ» δεν φταίνε μόνον οι εμμονές της κακιάς Μέρκελ. Κάποιοι εδώ και χρόνια προειδοποιούν ότι ενωμένη Γερμανία χωρίς την ανάλογη πολιτική εκπροσώπηση (στα όργανα της ΕΕ, σε Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, κτλ), θα οδηγήσει σε επιθετικές πολιτικές για την εξασφάλιση όσων θεωρεί ότι δικαιωματικά της ανήκουν. Μόνο που τώρα δεν πέφτουν ντουφεκιές, αφού ο πόλεμος διεξάγεται με διαφορετικά όπλα (χωρίς να είναι αναίμακτος). Είσαι όμως σίγουρος ότι τέτοιου είδους αναλύσεις είναι κατάλληλες για παιδιά Δημοτικού;
Με όλο το σεβασμό (και το εννοώ, δεν ειρωνεύομαι) δε με αφορά η προσωπική σου άποψη για το θέμα. Όπως και η άποψή μου για το αν είναι καλό ή όχι το βιβλίο είναι απλά αυτό, η άποψή μου.Η ουσιαστικότερη διαφορά μας, την οποία εσύ αναγνωρίζεις ως "κόλπο" εκ μέρους μου, είναι αυτή που έγραψα και στο πρώτο μου σχόλιο, ότι δηλαδή η ιστορία δεν είναι έκθεση ιδεών. Δεν είναι ο δικός μου και ο δικός σου ψυχανεμισμός για το τι θα συνέβαινε ή δε θα συνέβαινε αν τα πράγματα είχαν έρθει αλλιώς ή για το ποσοστό ατο οποίο η κάθε αιτία οδήγησε σε έναν πόλεμο. Ιστορία είναι η καταγραφή των γεγονότων με επιστημονική μέθοδο, όχι το να λέμε "και αυτό να μη συνέβαινε πάλι στα ίδια θα είχαμε καταλήξει" γιατί πολύ απλά... συνέβη.Αν θέλουμε να έχουμε σκεπτόμενη νεολαία και σκεπτόμενους μελλοντικούς συμπολίτες πρέπει να τους δίνουμε τροφή για να σκέφτονται. Να τους δίνουμε όλα τα στοιχεία που έχουμε στη διάθεσή μας - ακόμα και εις βάθος να μην κάνουμε μια ανάλυση - ώστε να μπορούν να καταλήξουν εκείνοι όχι απλά στο τι συνέβη, αλλά και στο γιατί πραγματικά συνέβη.Και, λυπάμαι, αλλά δε συμφωνώ με την άποψή σου ότι μια συνθήκη οδήγησε σε έναν παγκόσμιο πόλεμο, από μόνη της. Η άποψη αυτή είναι ελλειπής και ίσως και επικίνδυνη γιατί κρύβει μέσα της την ιδέα ότι οι άνθρωποι δεν "υπάκουσαν" γι'αυτό την πλήρωσαν. Θεωρώ πολύ πιο σωστό να αναφερθούν τα αποτελέσματα αυτής της συνθήκης, η οικονομική κρίση της Γερμανίας, η αυξανόμενη άνοδος του ναζιστικού κινήματος και του τι πρέσβευε και πρεβεύει ο ναζισμός, γιατί μόνο έτσι ο αναγνώστης της ιστορίας θα μπορέσει να κατανοήσει τους βαθύτερους λόγους πίσω από τον πόλεμο, που είναι άλλωστε και το πιο σημαντικό κομμάτι για να μάθουμε από τα λάθη του παρελθόντος.Τα υπόλοιπα περι 4ου οικονομικού Ράιχ κτλ., είναι τελείως εκτός θέματος και ακόμα και αν συμφωνούμε, δεν υπάρχει νομίζω λόγος να το αναλύουμε σε ένα θέμα που αφορά ένα βιβλίο μιας τάξης.
Κάνεις τεράστιο λάθος νομίζοντας οτι και τα άλλα κράτη διδάσκουν τόσο διαστρεβλωμένη ιστορία στους μαθητές τους. Ένα μόνο παράδειγμα θα σου δώσω, προκειται για την Γραμματικη των Πολιτισμών του Φ.Μπροντέλ, σχολικό εγχειρίδιο των τελευταίων ταξεων του λυκείου, στην Γαλλία. Κι αυτό το "αλλά τέλος πάντων, δεν είναι και για πέταμα" επιβεβαιώνει, πορόλη την πολυλογία σου, τους αρθρογράφους, με τους οποίου και συμφωνώ
Perimenei kaneis na drasei o paron Ypourgos Paideias kai na zitisei tin aposyrsi aftou tou anti-epistimonikou kai akritou 'vivliou'? Apo oti diavazo mono gia tin anaparagogi ton syndikaliston ton panepistimion moiazei na endiaferetai. Enas logos pou i mitera mou opou fygei fygei apo tin Ellada (otan imoun 9 eton) itan kai ta tote vivlia Istorias (opos kai oi polles ores ton thriskeftikon), Tis itan adianoito oti tha eprepe na ypofero kai ego opos kai i idia apo tin athlia patridolagna, ethnikistiki kai misogyniki propaganda tou scholeiou. Poly fovoumai oti oi diamartyries enantia se afto to ektroma tha einai evgenikes kai sotto voce. Antithetos me aftes ton diaforon morfomaton tis antidrasis kai tou skotous.